Σαλαμάνος ή Αλαμάνος

Image

Μεσαιωνικός οικισμός της Κύπρου, που δεν υφίσταται σήμερα. Δεν μνημονεύεται στις υπάρχουσες παλαιές γραπτές πηγές, αλλά ευρίσκεται σημειωμένος σε παλαιούς χάρτες της Κύπρου, στην επαρχία της Λεμεσού.

 

Στον χάρτη της Κύπρου του Abraham Ortelius του 1573, ο οικισμός σημειώνεται ως Alomano, το ίδιο και σε άλλους χάρτες. Τοποθετείται δε στην ακτή, κοντά στον οικισμό Pendamia (=Πεντάκωμο) και επίσης κοντά στον οικισμό Vasilopotamo (=Βασιλοπόταμος), στην περιοχή όπου σήμερα υφίσταται το μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου του Αλαμάνου.

 

Μπορούμε να υποθέσουμε απλώς (ελλείψει μαρτυριών), ότι ο οικισμός ή η περιοχή του σχετίστηκε κατά κάποιον τρόπο είτε με τον ίδιο τον αυτοκράτορα της Γερμανίας Φρειδερίκο Β' που κατά τη διάρκεια της έκτης Σταυροφορίας πέρασε δύο φορές από την Κύπρο το 1228-1229/30 — μάλιστα έφθασε στην περιοχή της Λεμεσού — είτε με αξιωματούχους του που για πολύ καιρό πολεμούσαν στην Κύπρο κατά των Ιβελίνων.

 

Όπως είναι γνωστό, Σαλαμάνοι ή και Αλαμάνοι λέγονταν οι Γερμανοί. Στην περίπτωση δε που ο οικισμός προϋπήρχε του μοναστηριού του Αγίου Γεωργίου, τότε θα πρέπει να θεωρήσουμε ότι το μοναστήρι πήρε το επίθετο από το όνομα του κοντινού προς αυτό οικισμού, ο δε τιμώμενος σ' αυτό άγιος Γεώργιος δεν θα πρέπει να θεωρείται διαφορετικός του «στρατιωτικού» αγίου Γεωργίου και δεν θα πρέπει να συνυπολογίζεται μεταξύ των λεγομένων «Αλαμάνων» αγίων της Κύπρου.

 

Δυστυχώς δεν γνωρίζουμε την ιστορία και τον χρόνο ίδρυσης του μοναστηριού στην ίδια περιοχή όπου ευρισκόταν ο οικισμός Σαλαμάνος ή και Αλαμάνος. Η γνωστή ιστορία του μοναστηριού δεν πάει προς τα πίσω βαθύτερα του β' μισού του 19ου αιώνα.

 

Φαίνεται, λοιπόν, ότι ο οικισμός ήταν κατά πολύ αρχαιότερος του μοναστηριού. Εξάλλου, το μοναστήρι τιμά τον «κανονικό» μεγαλομάρτυρα άγιο Γεώργιο που φαίνεται ότι, λόγω της στρατιωτικής του ιδιότητας αλλά και του υιοθετηθέντος επιθέτου «Αλαμάνος», συγχύστηκε στην τοπική παράδοση προς άλλο (ανύπαρκτο) Γεώργιο, ο οποίος θεωρήθηκε ως «Αλαμάνος»  (=Γερμανός).

 

Πιθανότερο λοιπόν, θεωρούμε το εξής:

 

α) Κατά τα Μεσαιωνικά Χρόνια υφίστατο στην περιοχή οικισμός με το όνομα Αλαμάνος ή Σαλαμάνος (που ουδεμία σχέση είχε με τον Αλαμινό, χωριό της επαρχίας Λάρνακας, όπως μερικοί μελετητές νομίζουν).

 

β) Ο ναός του οικισμού Αλαμάνος ή Σαλαμάνος (ή ένας από τους ναούς του) ήταν αφιερωμένος στον άγιο Γεώργιο.

 

γ) Μετά τη διάλυση του οικισμού από άγνωστη αιτία, κατά τα χρόνια της Οθωμανικής κατοχής της Κύπρου, παρέμεινε στην περιοχή απλώς ο ναός του Αγίου Γεωργίου, που ήταν ο ναός του [πρώην οικισμού] Αλαμάνου, άρα ο ναός του Αγίου Γεωργίου του Αλαμάνου.

 

δ) Αργότερα, στον εναπομείναντα ναό εγκαταστάθηκαν μερικοί μοναχοί, οπότε και ιδρύθηκε (σε άγνωστο χρόνο) το μοναστήρι, το οποίο και έγινε γνωστό ως Άγιος Γεώργιος ο Αλαμάνος.