Τρασειά
Μεσαιωνικός οικισμός που δεν υφίσταται πλέον. Βρισκόταν στα νότια του σημερινού χωριού Άχνα και μεταξύ των χωριών Ξυλοτύμπου και Αυγόρου. Σήμερα η ονομασία του παλαιού αυτού οικισμού αποτελεί τοπωνύμιο του χωριού Άχνα. Στην περιοχή σώζεται εκκλησία αφιερωμένη στην Παναγία της Τρασ’ειάς (ή και Τραχιάς).
Ο οικισμός της Τρασειάς (Τραχειάς, διότι βρισκόταν σε περιοχή τραχείας γης) βρίσκεται σημειωμένος σε μεσαιωνικούς χάρτες και απαντάται και σε άλλες μεσαιωνικές πηγές ως Tracha καθώς και ως Trachiala (= Τραχειάδα).
Η Τρασειά υφίστατο, σύμφωνα προς εκκλησιαστικές πηγές και προς την παράδοση, από τα Ρωμαϊκά χρόνια και σχετίζεται με τον τοπικό άγιο Κωνσταντίνο, ένα των 300 «Αλαμάνων» αγίων της Κύπρου, που κατά τον Λεόντιο Μαχαιρά είχε ασκητεύσει κοντά στο χωριό Ορμήδεια. Ο άγιος αυτός αναφέρεται ότι είχε καταφύγει, μαζί με τρεις συντρόφους του, εἰς τόπον καλούμενον Τραχεῖα, απ' όπου εξορμούσαν κηρύσσοντας τον Χριστιανισμό στην γύρω περιοχή. Είναι άγνωστο πότε άκμασε ο άγιος Κωνσταντίνος, η παράδοση πάντως αναφέρει ότι αυτός μαρτύρησε, ύστερα από βασανιστήρια του ηγεμόνα της Κύπρου Σαβίνου, πράγμα που σημαίνει ότι είχε ζήσει κατά τα Πρωτοχριστιανικά χρόνια (Ρωμαϊκή εποχή). Η Τραχεῖα στην οποία κατέφυγε ήταν τότε, πιθανώς, ερημική τοποθεσία. Στην ακολουθία του αγίου Κωνσταντίνου, η τοποθεσία αναφέρεται ως Τραχιάδα (...ἦλθον εἰς μέρος τό λεγόμενον τῆς τραχιάδος...), ονομασία που συμφωνεί με την μεσαιωνική Trachiala.
Κατά τον Ν. Γ.Κυριαζή (Τά χωριά τῆς Κύπρου, 1952, σ. 177), η Τρασ’ειά καταστράφηκε είτε από σεισμό, είτε από κουρσάρους, είτε εγκαταλείφθηκε κατά την περίοδο των αραβικών επιδρομών, οπότε οι κάτοικοι της Κύπρου είχαν μετοικήσει στην Κύζικο. Προσθέτει, μάλιστα, ότι οι Τρασιώτες, επιστρέφοντας στην πατρίδα τους, είχαν πνιγεί σε μια τρικυμία. Αυτά όμως δεν μπορούν ν' αποδειχθούν. Αντίθετα, ο οικισμός φαίνεται ότι είχε επιβιώσει για πολύ ακόμη, αφού ως Trachiala σημειώνεται ακόμη και στον χάρτη του Α. Ortelius του 1573. Έτσι, μάλλον θα πρέπει να δεχθούμε ότι καταστράφηκε κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας.
Αξίζει να σημειωθεί εδώ ότι στην Κύπρο Τρασ’ειές ονομάζονται οι περιοχές που είναι κατάσπαρτες από πέτρες προερχόμενες από ερείπια παλαιών και αρχαίων οικισμών.