Τριδάτος ή Τριτάτος

Image

Μεσαιωνικός οικισμός της Κύπρου, στην επαρχία της Λάρνακας και κοντά στην ίδια την πόλη της Λάρνακας, που δεν υφίσταται σήμερα. Και που κατά μία μαρτυρία ήταν εκείνος του οποίου διάδοχος είναι ο σημερινός οικισμός Λειβάδια, προς τα βορειοδυτικά της Λάρνακας.

 

Ο οικισμός ευρίσκεται σημειωμένος σε παλαιούς χάρτες της Κύπρου ως Tridato, και τοποθετείται κοντά στην ακτή του κόλπου της Λάρνακας, μεταξύ της ίδιας της Λάρνακας (Arnacho) και του χωριού Πύλα (Pilla), στη δυτική όχθη μικρού χειμάρρου της περιοχής, του λεγομένου Παρτενίτη, νοτιοδυτικά της Αραδίππου (Aradipo).

 

Σε δύο παλαιά χειρόγραφα, το ένα του Κυπριακού Μουσείου και το άλλο το χειρόγραφο Λειμωνίδα, της περιόδου της Βενετοκρατίας, ο οικισμός μνημονεύεται αντιστοίχως ως Tridiatos και Trichatos. Στο δεύτερο των χειρογράφων, ορθώς απαριθμείται μεταξύ των οικισμών που περιλαμβάνονταν στα χωριά της διοικητικής έκτασης των Αλυκών (=Λάρνακας). Στο πρώτο, μνημονεύονται δύο οικισμοί με το όνομα Tridiatos, εκ των οποίων ο ένας στο διαμέρισμα της Αραδίππου (συνεπώς ο Τριδάτος ή Τριτάτος κοντά στη Λάρνακα) και ο άλλος στο διαμέρισμα της Ποταμιάς. Στους παλαιούς χάρτες, πάντως, δεν σημειώνεται τέτοιος οικισμός στην περιοχή Ποταμιάς-Δαλιού-Νήσου κλπ., αλλά σημειώνεται οικισμός με το όνομα Tripi στα νοτιοδυτικά της Νήσου (ίσως από το Tripi-atos;)

 

Τον Τριδάτο ή και Τριτάτο μνημονεύουν και έγγραφα της περιόδου της Φραγκοκρατίας, τα οποία δημοσίευσε κατά τον 19ο αιώνα ο ντε Μας Λατρί.

 

Ο αββάς Τζιοβάννι Μαρίτι, που ευρισκόταν στην Κύπρο λίγο μετά τα μέσα του 18ου αιώνα (1760-1767), στο βιβλίο του για την Κύπρο (κεφάλαιο πέμπτο, στο οποίο περιγράφει ταξίδι του από τη Λάρνακα στη Λευκωσία) αναφέρει:

 

Ταξιδεύοντας προς τα βόρεια, από τη Λάρνακα προς τη Λευκωσία, περίπου ένα και μισό μίλι από τη Λάρνακα ο δρόμος παρακάμπτει ένα μεγάλο χωριό, στα δεξιά, που παλαιότερα ονομαζόταν Τριτάτο (Tridato) και τώρα λέγεται Λειβάδια (Livadia)...

 

Ο Μαρίτι περιγράφει στη συνέχεια τη γύρω περιοχή, που ήταν τότε βάλτοι αλλά μερικώς αποξηραμμένοι και μερικώς καλλιεργούμενοι. Και προσθέτει: ...μετά δυσκολίας βρίσκεις να υπάρχουν τώρα εδώ 10 οικογένειες, όπου 50 χρόνια πιο πριν υπήρχαν 2.000 ψυχές που καλλιεργούσαν τη γή και παρήγαν από αυτήν άφθονο βαμβάκι. Αλλά και μετάξι, το καλύτερο στο νησί, παραγόταν σε μεγάλες ποσότητες. Τώρα οι περισσότεροι από τους αγρούς παραμένουν άγονοι... Υπήρχαν αγροτικά σπίτια εδώ, όπου όταν το νησί ευημερούσε, οι ευκατάστατοι κάτοικοι της Λάρνακας αποσύρονταν για αλλαγή. Τα καλύτερα από αυτά ανήκουν ακόμη στην οικογένεια των Pory... (Α. Παυλίδης, Η Κύπρος Ανά τους Αιώνες..., τόμος Β', 1994, σ. 844).

 

Ο Μαρίτι αναφέρει ότι υπήρχε επίσης τότε εκεί και μία εκκλησία αφιερωμένη στην αγία Παρασκευή. Ας σημειωθεί ότι και σήμερα, στο χωριό Λειβάδια, μία εκκλησία είναι αφιερωμένη στην αγία Παρασκευή, όμως είναι νεότερη, και μάλλον αντικατέστησε εκείνην που αναφέρει ο Μαρίτι. Οι Pory τους οποίους αναφέρει ο Μαρίτι ήταν γαλλική οικογένεια εμπορευομένων, που κατοικούσε στη Λάρνακα. Το χωριό Λειβάδια της Λάρνακας φαίνεται ότι υφίστατο κατά τα Μεσαιωνικά Χρόνια. Δεν είναι όμως σαφές εάν το ίδιο αυτό χωριό ονομαζόταν Τριτάτο τότε και μετονομάστηκε αργότερα σε Λειβάδια ή εάν επρόκειτο για δύο διαφορετικά, πλην όμως γειτονικά, χωριά. Πάντως τα Λειβάδια δεν σημειώνονται σε παλαιούς χάρτες, αν και στις άλλες παλαιές γραπτές πηγές μνημονεύονται διάφορα κυπριακά χωριά με αυτή την ονομασία.