Γεώργιος άγιος, Έμπα

Image

Στην τοποθεσία Πετρίδια, μεταξύ της πόλεως Πάφου και της Έμπας βρίσκεται η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου. Η εκκλησία στη σημερινή της μορφή αποτελείται από τρία ξεχωριστά μέρη. Το αρχαιότερο τμήμα είναι το ανατολικό. Το τμήμα τούτο είναι υπέργειος κτιστός τάφος με τρία αρκοσόλια, που αρχικά εκαλύπτετο με ημισφαιρικό θόλο. Ενδείξεις γι’ αυτό υπήρχαν στις γωνίες όπου ενώνονται τα αρκοσόλια. Το κεντρικό τμήμα του τάφου αποτελείται από ένα ορθογώνιο χώρο διαστάσεων 2 Χ 2,40 μ. Στις τρεις πλευρές υπάρχουν αρκοσόλια διαστάσεων 2 Χ 1 μ. το βόρειο και το νότιο, και 2 Χ 0,80 μ. το ανατολικό. Το νότιο αρκοσόλιο εντοιχίστηκε. Δυτικότερα κτίστηκε αργότερα ορθογώνιος προθάλαμος διαστάσεων 4,50 Χ 3 μ. περίπου, του οποίου ο νότιος και ο βόρειος τοίχος εκτείνονται 3 μ. δυτικότερα. Ο προθάλαμος εκαλύπτετο με τρούλλο με ψηλό τύμπανο. Ο τρούλλος έχει καταστραφεί. Σώζεται όμως μέρος του δυτικού τμήματος του τυμπάνου με ένα στενόμακρο παράθυρο. Δυτικότερα οι τοίχοι του προθαλάμου επεκτάθηκαν με αποτέλεσμα να σχηματισθεί ένας ορθογώνιος χώρος εσωτερικών διαστάσεων 6,75 Χ 3,50 μ. που καλύφθηκε με ημικυλινδρική καμάρα. Η ανέγερση του δυτικού αυτού τμήματος έγινε μετά την καταστροφή της κάλυψης του θαλάμου και του προθαλάμου, γιατί η ημικυλινδρική καμάρα επεκτάθηκε ώστε να καλύψει και τον προθάλαμο και το νεκρικό θάλαμο. Δυο τυφλά τόξα που ανοίγονται στο πάχος του βόρειου και νότιου τοίχου της δυτικής προσθήκης έχουν οξυκόρυφα τόξα. Μια θύρα στον δυτικό τοίχο και άλλη στο νότιο τοίχο της δυτικής προσθήκης οδηγούν στο εσωτερικό της εκκλησίας.

 

Αρχικά η εκκλησία ήταν τοιχογραφημένη. Σήμερα σώζονται στο νότιο τοίχο ο άγιος Μερκούριος και άλλος αδιάγνωστος στρατιωτικός άγιος. Στο σημείο αυτό διακρίνονται τρία επάλληλα στρώματα τοιχογραφιών. Στο βόρειο τοίχο εικονίζεται έφιππος άγιος, αρκετά φθαρμένος, ίσως ο άγιος Γεώργιος. Πρόσφατα ασβεστοχρίσματα έχουν σχεδόν εξαφανίσει τις τοιχογραφίες αυτές.

 

Από τη φύση της η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου στα Πετρίδια δεν έχει αψίδα. Σαν βήμα χρησιμοποιείται ο νεκρικός θάλαμος. Στη σημερινή της μορφή η εκκλησία είναι δύσκολο να χρονολογηθεί. Ο νεκρικός θάλαμος ανήκει στη Ρωμαϊκή Παλαιοχριστιανική περίοδο. Ο προθάλαμος κτίστηκε ίσως στις αρχές της Μέσης Βυζαντινής περιόδου, ενώ η δυτική επέκταση ανήκει, ίσως, στην εποχή της Φραγκοκρατίας, αν όχι νωρίτερα, με μεταγενέστερες επεμβάσεις.