Αύγουστος

Image

Οι τρεις πρώτες μέρες του 8ου μήνα Αυγούστου λέγονται στην Κύπρο Κακαουσκιές και θεωρούνται αποφράδες. Οι Κύπριοι πιστεύουν ότι οι μέρες αυτές έχουν μόνο μια ώρα κακή. Επειδή όμως η ώρα είναι άγνωστη, για να αποφύγουν το κακό, προφυλάγονται κατά τις τρεις αυτές μέρες. Στην Τηλλυριά Κακαουσκιές θεωρούνται η πρώτη, η τρίτη και η έβδομη του Αυγούστου. Στη Μεσαορία και αλλού, θεωρούνται κακές οι πρώτες 7 μέρες του μήνα.

 

Κατά τον Αύγουστο γίνονταν μαντείες για την ατμοσφαιρική κατάσταση και του καιρό της επόμενης χρονιάς, με τα λεγόμενα μηναλλάγια*. (Μηναλλάγια, από τη λέξη μήν και τη βυζαντινή ἀλλάγιον = αλλαγή). Στα μηναλλάγια οι πρώτες 3 μέρες του Αυγούστου αντιστοιχούν με ολόκληρο τον μήνα Αύγουστο ( ’ουστος, Απάουστος τζ'αί πάλ ' αρκή τ' Αούστου), η 4η μέρα αντιστοιχεί με τον Σεπτέμβρη, η 5η με τον Οκτώβρη κλπ., μέχρι και την 14η μέρα, που αντιστοιχεί με τον Ιούλη του επόμενου χρόνου. Αν κατά τις πιο πάνω μέρες παρατηρηθούν σύννεφα, προδικάζεται ότι οι αντίστοιχοι μήνες θα είναι δροσεροί και βροχεροί. Αν δεν υπάρχουν νέφη, τότε οι αντίστοιχοι μήνες θα είναι χωρίς βροχή.

 

Η 6η Αυγούστου γιορτάζεται ως η μέρα της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος. Τη νύχτα της 6ης Αυγούστου πιστεύεται ότι ανοίγει ο ουρανός (αννοίουν τα επουράνια) και στιγμιαία φαίνεται ο Χριστός να κάθεται σε θρόνο Δόξας μέσα σε λαμπρό φως και περιστοιχιζόμενος από αγγέλους. Στα λίγα αυτά δευτερόλεπτα που διαρκεί το φαντασμαγορικό αυτό θέαμα, πιστεύεται πως όποιος το δει (και το βλέπουν μόνο οι δίκαιοι και καλοί άνθρωποι), μπορεί να γίνει ο,τιδήποτε προλάβει να ζητήσει. Το φαινόμενο ονομάζεται και Πλατάνιν, από τη λέξη πλατάνα, δηλαδή το ασημένιο κάλυμμα των εικόνων. Συμβολίζει δε την μεταμόρφωση του Χριστού στο όρος Θαβώρ. Σε παλαιότερα χρόνια πολλοί χωρικοί παρέμεναν άγρυπνοι ή πλάγιαζαν στο ύπαιθρο ή και στα δώματα των σπιτιών τους, με την προσδοκία να δουν το Πλατάνιν.

 

Κατά την ίδια μέρα γίνεται και η ευλογία των πρώτων σταφυλιών. Στη Μαραθάσα και αλλού παίρνουν σταφύλια στην εκκλησία, καθώς και άλλα φρούτα, που τα ευλογεί ο ιερέας και τα τρώνε μετά τη λειτουργία. Στην Δορά και άλλα χωριά, φρούτα παίρνει ο γιορτάρης. Στην Ακάνθου γίνεται προσφορά λαδιού.

 

Στις 15 Αυγούστου, η Κοίμηση της Θεοτόκου γιορτάζεται με μεγάλα πανηγύρια, κυρίως στα μοναστήρια Κύκκου, Τροοδίτισσας και Χρυσορροϊάτισσας.

 

Στις 29 του μήνα, γιορτή της απότομης της κεφαλής του Ιωάννη του Προδρόμου, υπήρχε στη Λεμεσό και αλλού η αντίληψη ότι η κεφαλή του αναπηδούσε μέσα στον δίσκο του ανατέλλοντος ήλιου. Την μέρα αυτή (που είναι μέρα νηστείας) δεν κόβουν το κρεμμύδι από την κεφαλή αλλά από τα πλάγια, για να αποφεύγουν πράξη που τους θυμίζει τον αποκεφαλισμό του Βαπτιστή. Ακόμη κατά τη μέρα αυτή γίνονταν μαντείες σχετικές με την διάρκεια ζωής ως εξής: Όταν ανέτελλε ο ήλιος, και πριν υψωθεί στον ουρανό, στέκονταν με κατεύθυνση προς τη δύση, κι έχοντας τον ήλιο πίσω τους. Αν η σκιά τους παρουσιαζόταν ακέφαλη, πίστευαν ότι θα πέθαιναν μέσα στο χρόνο.

 

Με τον μήνα Αύγουστο (που στην Κύπρο λέγεται συνήθως ’ουστος), σχετίζονται και διάφορες παροιμίες, όπως:

 

Από Μαρτιού καλοτζ'ερκού τζ' απ' ’ουστον σ’ειμώνας.

Δηλαδή τον Αύγουστο αρχίζει η μεταβατική περίοδος από το καλοκαίρι στον χειμώνα.

 

Τον Μά(η)ν προδεύκει το νερόν, τον ’ουστον το νάμαν.

Δηλαδή από τον Μάη ο καιρός αρχίζει να γίνεται θερμός και είναι καλύτερο ποτό το νερό, ενώ από τον Αύγουστο ο καιρός αρχίζει να γίνεται δροσερός, οπότε μπορεί κανένας να πίνει το νάμαν, δηλαδή το κρασί, χωρίς να βλάπτεται.

 

Όταν, τέλος, θέλει ένας να ειρωνευθεί κάποιον που κωλυσιεργεί σε μια δουλειά, του λέει την συνηθισμένη φράση: Εννά τελειώσεις στες 61 τ' Αούστου.