Άγιος Φωκάς

Image

Μεσαιωνικός οικισμός της Κύπρου που δεν υπάρχει σήμερα. Βρισκόταν στην πεδιάδα της Μεσαορίας, στα βόρεια περίπου του σημερινού χωριού Λευκόνοικο, σε τοποθεσία όπου υφίστατο μέχρι και πρόσφατα εκκλησία αφιερωμένη στον άγιο Φωκά.

 

Προφανώς ο οικισμός είχε ιδρυθεί κατά τα Βυζαντινά χρόνια και διαλύθηκε κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας. Σε παλαιούς χάρτες (λ.χ. χάρτης του Α. Ortelius, 1573) το χωριό βρίσκεται σημειωμένο ως S. Faca.

 

Το χωριό μνημονεύεται και σε παλαιό χειρόγραφο (της περιόδου της Βενετοκρατίας). Τελευταία για το χωριό αναφορά γίνεται το 1785, σε σωζόμενο πωλητήριο έγγραφο στο οποίο αναφέρεται ότι κάποιος Χασάν, «ὂμπασης τοῦ χομάτου αγίου Φοκά», είχε πωλήσει 2 σκάλες χαλίτικο χωράφι σε κάποιον Αποστόλη, βοσκό από το Λευκόνοικο.

 

Στην περιοχή υπάρχει αρχαιολογικός χώρος. Βρέθηκαν κατά καιρούς διάφορα αρχαία αντικείμενα, εκ των οποίων αρκετά υπάρχουν στο Κυπριακό Μουσείο. Αρχαιολογική έρευνα, που έγινε το 1913, έφερε στο φως και ερείπια ναού των Ρωμαϊκών χρόνων.

 

Μέχρι τα τέλη του 19ου αιώνα υπήρχαν στην περιοχή ελάχιστα υποστατικά, κυρίως μάντρες.