Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Με το όνομα αυτό είναι γνωστά αρκετά είδη ψαριών της ομοταξίας των χονδριχθύων (chondrichthyes) στην οποία ανήκουν και οι καρχαρίες. Ο σκελετός τους είναι χόνδρινος, δηλαδή από τρανό. Πολλά από αυτά έχουν και το δικό τους ξεχωριστό όνομα. Στην Ελλάδα είναι κυρίως γνωστά με το όνομα σελάχι. Αγγλικά ray ή skate.

Ανάλογα με το είδος εμφανίζονται στα νερά των θαλασσών μας συχνά, σποραδικά, ή σπάνια. Το μήκος τους αρχίζει από τα 20-30 εκ. και φθάνει μέχρι και τα 5 μέτρα περίπου. Το σώμα τους, που συνήθως είναι πλατύ και με πολύ μεγάλα πτερύγια, μοιάζει κάπως στο σχήμα με τον χαρταετό. Ουσιαστικά δίχως τα πτερύγια, είναι μακρουλά ψάρια. Στο πάνω μέρος του σώματός τους βρίσκονται τα μικρά μάτια τους και δυο τρύπες που χρησιμοποιούν για την αναπνοή. Στο κάτω μέρος βρίσκονται το στόμα με ισχυρά ρομβοειδή δόντια, και οι βραγχιακές τους σχισμές σε διπλή σειρά. Μερικά έχουν κοντή ή μακριά ουρά που μοιάζει με μαστίγιο που κάποτε στη βάση της βρίσκονται ένα ή δυο δηλητηριώδη κεντριά. Άλλα είδη έχουν στο πάνω μέρος του σώματός τους καθώς και στην ουρά, οστέινες προεξοχές σαν γαμψά αγκάθια. Υπάρχουν επίσης είδη που προκαλούν ισχυρές ηλεκτρικές εκκενώσεις. Ζουν σε αμμώδεις ή λασπώδεις βυθούς, σε αβαθή και βαθιά νερά. Τους αρέσει να χώνονται στην άμμο και τη λάσπη. Μερικά είδη παράγουν ήχους. Τρέφονται με διάφορα μαλάκια, ψάρια, καρκινοειδή ή ακόμη τρώγονται μεταξύ τους. Συνήθως τη λεία τους την αρπάζουν πλακώνοντάς την με το σώμα τους. Το κρέας των περισσοτέρων ειδών τρώγεται βραστό ή τηγανητό. Μερικά είδη είναι ζωοτόκα και άλλα ωοτόκα. Τα αρσενικά ξεχωρίζουν από τα θηλυκά κυρίως από τα όργανα συνουσίας που βρίσκονται κοντά στα κοιλιακά πτερύγια και τη βάση της ουράς. Ψαρεύονται με χοντρά παραγάδια, τράτες, δίχτυα, ακόμη και με ψαροντούφεκο. Το ψάρεμά τους είναι δύσκολο και θεαματικό, επειδή είναι ισχυρά ψάρια και προβάλλουν σθεναρή αντίσταση.

Μέχρι σήμερα έχουν εντοπισθεί στις θάλασσές μας τουλάχιστον τα πιο κάτω είδη:

1. Squatina equatina, (Linnaeus, 1758). Καττόψαρο* ή κάττος.
2. Rhinobatos rhinobatus, (Linnaeus, 1758). Βιόλα*, βιολίνα, ή βιολί.
3. Torpedo torpedo, (Linnaeus, 1758). Ηλεκτρόψαρο*, ηλεκτρολόγος, ηλέκτρα ή μουθκιάστρα.
4. Torpedo marmorata, (Risso, 1810). Ηλεκτρόψαρο.
5. Torpedo nobiliana, (Bonaparte, 1835). Ηλεκτρόψαρο.
6. Raja clavata, (Linnaeus, 1758). Ράζα*.
7. Raja radula, (Delaroche, 1809). Ράζα.
8. Raja miraletus, (Linnaeus, 1758). Ράζα.
9. Raja asterias, (Delaroche, 1809). Ράζα.
10. Rajaoxyrhynchus, (Linnaeus, 1758). Ρίνα*.
11. Dasyatie paelinaca, (Linnaeus, 1758). Τρυγονόψαρο*.
12. Daeyatie violacea, (Bonoparte, 1832). Τρυγονόψαρο.
13. Gyniiiura altavela, (Linnaeus, 1758). Βατί*.
14. Myliobatie aquila, (Linnaeus, 1758). Αετόψαρο*, αετός, ή πεζουνόψαρο.
15. Pteromylaeus bovinus, (Geoffroy Saint Hilaire, 1809). Αετόψαρο.
16. Mobula mobular, (Bonnaterre, 1788). Αετόψαρο ή αετός.