Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Οι γλάροι (Gulls or seagulls) είναι θαλασσοπούλια και ανήκουν στην οικογένεια Λαριδών (Laridae), όπως και οι Στερνίδες η γλαρόνια (Terns). Η οικογένεια αυτή συγκαταλέγει περίπου 100 διαφορετικά είδη πουλιών. (Βίντεο Politis -WebTv)

Οι γλάροι είναι κοσμοπολίτικα πουλιά και τους συναντούμε σε ολόκληρο τον πλανήτη, ακόμα και στην Ανταρτική και την Αρκτική. Τα περισσότερα είδη γλάρων είναι μεταναστευτικά και τον χειμώνα αποδημούν σε θερμότερες περιοχές για να ξεχειμωνιάσουν. Τους συναντούμε συνήθως σε ομάδες και ζουν κοντά στις ακτές  όπου και βρίσκουν την τροφή τους, εκτός από μερικά πελαγικά είδη που αναζητούν την τροφή τους στη θάλασσα, αρκετά χιλιόμετρα από τις ακτές. Το χρώμα των γλάρων, αναλόγως του είδους και της ηλικίας τους, είναι άσπρο, ασπρόμαυρο και γκρίζο. Τα δάχτυλα των ποδιών τους συνδέονται με νηκτική μεμβράνη που τους επιτρέπει να κολυμπούν. Οι γλάροι, αν και ζουν στη θάλασσα, είναι παμφάγα πουλιά και τρέφονται με ότι βρουν και με μια μεγάλη ποικιλία τροφών, όπως ψάρια, μαλάκια, έντομα, μικρά θηλαστικά, ερπετά, αμφίβια, μικρά πουλιά που τα πιάνουν εν πτήσει, αβγά και νεοσσούς άλλων πουλιών, φυτά, φρούτα, με νεκρά ζώα ακόμα και με ανθρώπινα σκουπίδια σε σκουπιδότοπους.

Μεγάλες αποστάσεις

Μερικά είδη μπορούν να διανύσουν μεγάλες αποστάσεις μακριά από τις ακτές για να τραφούν σε σκουπιδότοπους με ανθρώπινα σκουπίδια, όπως κάποτε είδα πριν αρκετά χρονιά εκατοντάδες γλάρους να τρέφονται στον σκουπιδότοπο του Κοτσιάτη κοντά στη Λευκωσία. Συχνάζουν σε ψαρολίμανα και λιμάνια και ακολουθούν τις ψαρόβαρκες και τα πλοία τρώγοντας τα σκουπίδια και τα σκάρτα ψάρια που πετούν στη θάλασσα. Πολλές φορές γίνονται πολύ ενοχλητικοί στους ψαράδες καθώς τους κλέβουν τα δολώματα από τα αγκίστρια, μερικές φορές όμως πιάνονται πάνω στα αγκίστρια. Οι ψαράδες πετούν αγκίστρια και πετονιές, με αποτέλεσμα οι γλάροι και άλλα θαλασσοπούλια να πιάνονται στα αγκίστρια και να μπλέκονται τα πόδια τους στις πετονιές, με φυσικό επακόλουθο τον θάνατό τους. Οι γλάροι μπορούν να πίνουν, είτε γλυκό είτε αλμυρό νερό, επειδή διαθέτουν υπερκόγχιους αδένες (ονομάζονται επίσης ρινικοί ή αδένες αλατιού), οι οποίοι αφαιρούν το χλωριούχο νάτριο (αλάτι) από τον οργανισμό τους.

Φωλιάζουν σε αποικίες, συνήθως σε ακατοίκητα νησάκια που υπάρχει ησυχία και απουσία θηρευτών. Φτιάχνουν συνήθως τη φωλιά τους στο έδαφος γεννώντας δύο έως τρία αβγά. Μερικά είδη φωλιάζουν και σε σχισμές απόκρημνων παραθαλάσσιων γκρεμών.

Τα νησάκια του τόπου

Στην Κύπρο υπάρχουν μερικά απομονωμένα νησάκια που φωλιάζουν γλάροι αλλά και άλλα είδη πουλιών τα οποία ναι μεν είναι γνωστά στον κόσμο, αλλά είναι για τους περισσότερους άγνωστη η άγρια ζωή που φιλοξενούν. Λόγω της απομόνωσης και της ησυχίας που έχουν τα νησάκια αυτά προτιμώνται από πολλά είδη πουλιών, κυρίως θαλασσοπούλια, να φωλιάζουν και να αναπαράγονται σε αυτά την άνοιξη. Τα νησάκια αυτά κατά την εποχή της αναπαραγωγής αυτών των πουλιών μοιάζουν με μικρούς παράδεισους, καθώς τα πουλιά πάνε και έρχονται να ταΐσουν τα μικρά τους. Τα θαλασσοπούλια φωλιάζουν στο έδαφος, και σου είναι δύσκολο να περπατήσεις άνετα, καθώς το έδαφος είναι κατάσπαρτο με φωλιές γεμάτες αβγά και νεοσσούς, ενώ οι γονείς πετούν πάνω από το κεφάλι σου κάνοντας εκκωφαντικό θόρυβο με τις φωνές τους, θέλοντας να προστατεύσουν τις φωλιές τους.

Στον Ακάμα

Ένα από τα νησάκια αυτά είναι το νησάκι του Αγίου Γεωργίου στον Ακάμα, και ένα από τα είδη των πουλιών που φωλιάζουν εκεί είναι ο Ασημόγλαρος της Μεσογείου ή Κιτρινοπόδης γλάρος (Larus michahellis). Έχουμε και άλλα τέτοια παραδεισένια νησάκια σαν αυτό στην Κύπρο με περίπου τα ίδια είδη, όπως το νησί επίσης Γερόνησος στην Πέγεια, την Πέτρα του Λιμνίτη και τα νησιά Κλείδες στον Απόστολο Αντρέα, που αποτελούν και το ανατολικότερο άκρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στα νησιά Κλείδες, εκτός από τα άλλα είδη πουλιών που αναπαράγονται εκεί, αναπαράγεται και ο σπάνιος και αυστηρά προστατευόμενος Αιγαιόγλαρος – Audouin’s gull (Ichthyaetus audouinii)

Τη δεκαετία του εξήντα ο Αιγαιόγλαρος είχε κινδυνεύσει με αφανισμό, αφού ο πληθυσμός του μειώθηκε δραματικά σε μόνο μερικές χιλιάδες πουλιά. Αναφορές που έχω ακούσει λένε ότι προπολεμικά οι τόπακες συνήθιζαν να πηγαίνουν στα νησιά Κλείδες και να μαζεύουν τα αβγά και τους νεοσσούς αυτών των σπάνιων πουλιών για φαγητό. Τώρα τα νησιά Κλείδες αποτελούν προστατευόμενη περιοχή και απαγορεύεται αυστηρά να πάει κάποιος εκεί, ειδικά την εποχή αναπαραγωγής των πουλιών αυτών.

Στα κατεχόμενα τα νησάκια αυτά, η Πέτρα του Λιμνίτη και τα νησιά Κλείδες, έχουν κηρυχτεί προστατευόμενες περιοχές και απαγορεύεται διά νόμου να πάει κάποιος εκεί, ενώ στις ελεύθερες περιοχές μπορεί ο οποιασδήποτε να πάει ελευθέρα στα νησάκια αυτά και να κάνει ό,τι θέλει. 

Ένα καταπληκτικό μέρος για παρατήρηση και φωτογράφιση γλάρων, άλλα και άλλων πουλιών, είναι κοντά στο παρατηρητήριο πτηνών στο Ζακάκι, όπου κατά τους χειμερινούς μήνες ξεχειμωνιάζουν εκεί εκατοντάδες γλάροι και μερικοί από αυτούς αποτελούν σπάνια είδη για την Κύπρο. 

Τα είδη γλάρων που συναντούμε στην Κύπρο είναι:

1. Armenian Gull (Larus armenicus) - Αρμενικός Γλάρος
2. Audouin’s gull - Ichthyaetus audouinii (Larus audouinii) - Αιγαιόγλαρος, Νησόγλαρος
3. Black-headed Gull (Chroicocephalus ridibundus) - Καστανοκέφαλος, Χωραφόγλαρος
4. Black-legged kittiwake (Rissa tridactyla) - Ρίσσα, Τριδάχτυλος Γλάρος
5. Common gull (Larus canus) - Θυελλόγλαρος
6. Lesser black-backed gull (Larus fuscus) - Μελανόγλαρος.
7. Little gull (Hydrocoloeus minutus or Larus minutus) - Νανόγλαρος.
8. Mediterranean Gull – (Larus melanocephalus) - Μελανοκέφαλος Γλάρος
9. Pallas’s gull or great black-headed gull (Larus ichthyaetus) - Αετόγλαρος
10. Slender-billed gull (Chroicocephalus genei) - Ροδόγλαρος, Λεπτόραμφος Γλάρος
11. Yellow-legged Gull (Larus michahellis) - Ασημόγλαρος της Μεσογείου, Χιντιανόγλαρος
12. Great Black-backed Gull (Larus marinus) - Γιγαντόγλαρος
13. Caspian Gull (Larus cachinnans)
14. Herring Gull (Larus argentatus)
15. Franklin’s Gull (Leucophaeus pipixcan) - Λευκόστιχτος Γλάρος

Υπάρχουν ακόμα μερικά είδη γλάρων που έχουν καταγραφεί στην Κύπρο αλλά αποτελούν πολύ σπάνια είδη για την Κύπρο, όπως ο White-eyed gull (Ichthyaetus leucophthalmus) λευκόφθαλμος γλάρος. Ο Λευκόφθαλμος Γλάρος βρέθηκε και αναφέρθηκε από την παρατηρήτρια πτηνών Jane Stylianou σε παραλιακή περιοχή στο Μενεού στις 23 Ιουνίου του 2017. Είναι μικρού μεγέθους γλάρος της οικογενείας Laridae, δεν πρόκειται για αποδημητικό είδος και είναι ενδημικό είδος της Ερυθράς θάλασσας, αλλά κάποτε ταξιδεύουν μέχρι το Ομάν και τη Σομαλία. Πρόκειται για ένα είδος που κινδυνεύει, καθώς υπάρχουν ανά τον κόσμο μόνο τέσσερα με έξι χιλιάδες ζευγάρια, και αυτό τον κάνει να είναι ένας από τους πιο σπάνιους γλάρους στον κόσμο. Δυστυχώς, έμεινε μόνο δύο μέρες και μετά εξαφανίστηκε.

ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ