Θέκλα αγία, Μαρκό

Στο εγκαταλειμμένο χωριό Μαρκό, μεταξύ Τύμπου και Πυροΐου, σωζόταν μέχρι το 1974 εκκλησία μονόκλιτη καμαροσκέπαστη αφιερωμένη στην αγία Θέκλα. Η εκκλησία είναι κτισμένη με τετραγωνισμένους πωρόλιθους σχετικά μεγάλων διαστάσεων. Οι τοίχοι καταλήγουν προς τα άνω σε λαξευμένο γείσο με απλό κυμάτιο. Εξωτερικά η οξυκόρυφη καμάρα μετατρέπεται σε δίκλινη στέγη που είναι καλυμμένη με κεραμίδια. Η εκκλησία είχε αρχικά τρεις εισόδους, από μία στο βόρειο, το δυτικό και το νότιο τοίχο. Η βόρεια είσοδος εντοιχίστηκε σε νεότερα χρόνια. Πάνω από κάθε είσοδο υπάρχει τυφλό τόξο. Η δυτική είσοδος βρίσκεται στο μέσο του δυτικού τοίχου ενώ η βόρεια και η νότια είσοδος βρίσκονται δυτικότερα του μέσου των τοίχων τούτων. Ψηλά στο δυτικό και τον ανατολικό τοίχο υπάρχει κυκλικός φωταγωγός. Πριν από την εγκατάλειψη του χωριού, το 1885, από τους κατοίκους του, είχε επεκταθεί η εκκλησία στα δυτικά με την προσθήκη ορθογώνιας αίθουσας καλυμμένης με απλή μονοκλινή στέγη με κεραμίδια. (Οι κάτοικοι εγκατέλειψαν το Μαρκό όταν η κτηματική περιουσία του χωριού πουλήθηκε σε εβραϊκή εταιρεία. Το 1927 η εβραϊκή εταιρεία πώλησε τα κτήματά της σε κάποιον Άγγλο, που αργότερα πώλησε και αυτός τα κτήματα σε διάφορους Έλληνες. Οι κάτοικοι όμως δεν επέστρεψαν ξανά). Η εκκλησία όπως φαίνεται από τα μορφολογικά της στοιχεία (τοιχοδομία, ψηλές αναλογίες, χαμηλή σχετικά ημικυκλική αψίδα, κυκλικοί φωταγωγοί, το κυμάτιο στην κορυφή των τοίχων, τεταρτοκυκλικοί πρόβολοι στο βόρειο και νότιο τοίχο) κτίστηκε στο πρώτο μισό του 16ου αιώνα.

Τη χρονολόγηση αυτή βεβαιώνει και ο ζωγραφικός διάκοσμος του ναού. Πραγματικά οι τοιχογραφίες που αρχικά κάλυπταν ολόκληρο το εσωτερικό του ναού είναι επηρεασμένες από την ιταλική ζωγραφική. Μεγάλο μέρος από τις τοιχογραφίες αυτές είχε υποστεί σημαντική φθορά. Όλες είχαν ανάγκη από συντήρηση και καθαρισμό. Στην αψίδα διασώζονταν σε αρκετά ικανοποιητική κατάσταση η Μετάληψη των Αποστόλων και τμήματα της Πλατυτέρας. Αρκετή φθορά είχε υποστεί ο δεσποτικός εικονογραφικός κύκλος στο νότιο και το βόρειο τοίχο και την καμάρα. Στο δυτικό τοίχο σωζόταν η Σταύρωση σε αρκετά ικανοποιητική κατάσταση και άλλες σκηνές του Πάθους αρκετά φθαρμένες.