Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Τα πρώτα μεγάλα θηλαστικά που μαρτυρούνται στην Κύπρο από απολιθώματά τους που έχουν βρεθεί, θα πρέπει να έφθασαν ως εδώ κολυμπώντας από τις κοντινές ακτές. Οι αρχαιότερες παρουσίες θηλαστικών στην Κύπρο είναι νάνοι ιπποπόταμοι, ελέφαντες και ορισμένα είδη αρουραίων και νυκτερίδων. Τα ζώα αυτά εμφανίσθηκαν κατά το ύστερο Πλειστόκαινο, δηλ. πριν από 250.000 - 100.000 χρόνια, και έφτασαν στην Κύπρο από γειτονικές ακτές είτε κολυμπώντας είτε επιπλέοντας πάνω σε κορμούς δέντρων.Επρόκειτο για νάνους ιπποπόταμους και ελέφαντες. Δεδομένου δε ότι τα ζώα αυτά είχαν ζήσει στην Κύπρο πριν από ένα περίπου εκατομμύριο χρόνια, θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι τότε η στάθμη της θάλασσας ήταν κατά πολύ χαμηλότερη, άρα και η θαλάσσια απόσταση που χώριζε την Κύπρο από τη Μικρά Ασία ήταν κατά πολύ μικρότερη. Υπολογίζεται ότι τα ζώα αυτά που έφθασαν στο νησί κολυμπώντας, διήνυσαν μια απόσταση περί τα 30-35 χιλιόμετρα.

Βλέπε λήμμα: Γεωλογία

Το μικρό πλέον σωματικό μέγεθος τους έδωσε μεγαλύτερη ευκινησία και προσαρμοστικότητα στο σχετικά ορεινό κυπριακό περιβάλλον με τις περιορισμένες πηγές τροφής. Οι νάνοι ελέφαντες (Elephas Cypriotes) είχαν ύψος γύρω στο ένα μέτρο και ζύγιζαν περίπου 200 κιλά. Τα ευρήματα δείχνουν ότι ο άνθρωπος της τότε εποχής κυνηγούσε τα ζώα αυτά, πιθανόν δε να συνέβαλε στην εξαφάνιση τους.

Βλέπε λήμμα: Σπηλιές

Απολιθώματα νάνων ιπποποτάμων και ελεφάντων έχουν βρεθεί σε περισσότερες από 40 θέσεις της Κύπρου και, κυρίως, σε σπήλαια στους πρόποδες του Πενταδακτύλου, καθώς και στην περιοχή της Ξυλοφάγου. Στην Αγία Νάπα έχει αποκαλυφθεί μεγάλος αριθμός απολιθωμένων οστών πυγμαίων ιπποποτάμων, καθώς και λίγων που ανήκουν σε μικρό σαρκοφάγο ζώο (genetta plesictoides) και σε πουλιά.

Βλέπε λήμμα: Ακρωτήρι- Αρχαιολογικός χώρος

Στην περιοχή «Αετόκρεμμος», στο Ακρωτήρι Λεμεσού, βρέθηκαν οστά ιπποποτάμων και ελεφάντων μαζί με υπολείμματα άλλων ζώων, όπως πουλιών, φιδιών, θαλασσίων οστράκων και ψαριών. 

Σπουδαίο εύρημα

Τον Ιούνιο του 2005 στα υψώματα που δεσπόζουν της Αγίας Νάπας, νοτιοδυτικά του Κάβο Γκρέκο, η αρχαιολογική σκαπάνη έφερε στο φως ένα σπουδαίο εύρημα, που αποτέλεσε αφορμή η Αγία Νάπα να συναντήσει την ιστορία της, σε βάθος χιλιετηρίδων. Το εύρημα αυτό ήταν το τμήμα κρανίου ενός νάνου ελέφαντα, που σύμφωνα με επιστήμονες παλαιοντολόγους, έζησε στο νησί μας πριν από τουλάχιστον 75.000 χρόνια. Αυτή η σημαντική ανακάλυψη, συνδέθηκε ιστορικά με το γεγονός ότι επί Αγγλοκρατίας σύμφωνα με ιστορικά συγγράμματα, το 1903 έγινε γνωστό ότι στην Κύπρο έζησαν τα πιο πάνω δύο θηλαστικά.

Αυτή η σπουδαία εξέλιξη για την ιστορία της Αγίας Νάπας και ευρύτερα της Κύπρου, ήρθε στο φως στο πλαίσιο ενός προγράμματος εκπαιδευτικών ανασκαφών του Τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος του Πανεπιστημίου Αθηνών. Τα τελευταία 18 χρόνια, κάθε χρόνο φοιτητές και καθηγητές του Πανεπιστημίου Αθηνών πραγματοποιούν ανασκαφές στις βουνοπλαγιές του Κάβο Γκρέκο, πάνω από την Αγία Νάπα. Και έφεραν ήδη στο φως, σημαντικές πτυχές αυτής της μοναδικής πτυχής της ιστορίας της Κύπρου. Οστά σε συναρμολογημένη μορφή, δηλαδή όπως ήταν οι νάνοι ελέφαντες και οι ιπποπόταμοι, μπορεί κάποιος να δει στο Μουσείο Θάλασσας του Δήμου Αγίας Νάπας, αλλά και στο Περιβαλλοντικό Κέντρο του υπουργείου Γεωργίας στο Κάβο Γκρέκο.

Πηγή

Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια