Κλαυδιάς τζαμί
Το τζαμί της Κλαυδιάς είναι μεσαιωνική εκκλησία. Βρίσκεται στη νοτιοανατολική πλευρά του χωριού. Είναι εκκλησία μονόκλιτη, καμαροσκέπαστη κι έχει εσωτερικές διαστάσεις (χωρίς την αψίδα) 11,05 Χ 4,67 μ. Η αψίδα έχει χορδή 3,10 μ. και βέλος 1,83 μ. Η καμάρα της εκκλησίας είναι ημικυλινδρική. Ημικυλινδρικά είναι και τα δυο τόξα που την στηρίζουν. Τα τόξα αυτά στηρίζονται σε προβόλους στο βόρειο και το νότιο τοίχο της εκκλησίας. Η εκκλησία αρχικά είχε δυο θύρες. Μια στο μέσο του δυτικού τοίχου και μια στο μέσο του βόρειου τοίχου. Και οι δυο έχουν πλάτος 1,11 μ. και έχουν λίθινο ανώφλι. Στην κορυφή των ορθοστατών και κάτω από το λίθινο ανώφλι υπήρχαν πρόβολοι με δυο σπείρες με βαθιά σκοτία. Στο κέντρο της εξωτερικής πλευράς του λίθινου ανωφλιού της βόρειας θύρας υπήρχε ανάγλυφος σταυρός ή οικόσημο που κατέστρεψαν οι Τούρκοι όταν μετέτρεψαν την εκκλησία σε τζαμί. Πάνω από τη βόρεια θύρα υπάρχει τυφλό οξυκόρυφο τόξο στο τύμπανο του οποίου διασώζεται μισοκατεστραμμένος αδιάγνωστος άγιος που συνοδεύεται από ελληνική επιγραφή που σήμερα είναι δυσανάγνωστη. Στο τύμπανο του οξυκόρυφου τυφλού τόξου, πάνω από τη δυτική είσοδο, υπάρχει ζωγραφισμένος λέων, σύμβολο του ευαγγελιστή Μάρκου που στηρίζει με το δεξί μπροστινό πόδι ανοικτό βιβλίο στο οποίο αναγράφεται ο πρώτος στίχος του Α' κεφαλαίου του κατά Μάρκον Ευαγγελίου «Ἀρχή τοῦ Εὐαγγελίου...». Πάνω από τη δυτική είσοδο, ψηλά στον δυτικό τοίχο, υπάρχει μικρό στρογγυλό άνοιγμα που διασώζει το παλαιό γύψινο δικτυωτό. Ανάλογο παράθυρο, ορθογώνιο, όμως, υπάρχει στον ανατολικό τοίχο πάνω από την αψίδα. Στο κέντρο του ημικυλινδρικού τοίχου της αψίδας υπάρχει στενόμακρο παράθυρο πλάτους 0,20 μ. και ύψους 1 μ. περίπου.
Βλέπε λήμμα: Αρχιτεκτονική- Παλαιοχριστιανική- Βυζαντινή
Αργότερα οι Τούρκοι άνοιξαν ακόμη μια θύρα, στο μέσο του νότιου τοίχου, με οξυκόρυφο τόξο. Όταν δε πρόσθεσαν ορθογώνιο δωμάτιο στη βόρεια πλευρά της εκκλησίας άνοιξαν στη μια και την άλλη πλευρά της βόρειας θύρας δυο τοξωτά ανοίγματα. Τότε ανύψωσαν και το δάπεδο της εκκλησίας κατά 0,30 μ. και κατέστρεψαν ή κάλυψαν τις τοιχογραφίες που διακοσμούσαν το εσωτερικό της εκκλησίας με στρώμα γύψου. Τοιχογραφίες μισοκατεστραμμένες διακρίνονται στη μικρή αχιβάδα της Πρόθεσης στα βόρεια της αψίδας, στον νότιο τοίχο, στον δυτικό τοίχο βόρεια της δυτικής εισόδου. Στη δυτική πλευρά του δυτικού τόξου που στηρίζει την καμάρα διασώζονται υπολείμματα μεγάλης ελληνικής επιγραφής. Η αφαίρεση του στρώματος γύψου που καλύπτει τους τοίχους και την καμάρα θα φέρει σε φως και άλλες τοιχογραφίες. Τοιχογραφίες φαίνεται ότι υπήρχαν και στην εξωτερική πλευρά του δυτικού τοίχου. Σήμερα σώζονται υπολείμματα ψηλά στο νότιο άκρο του δυτικού τοίχου. Η χρονολόγηση της εκκλησίας και των τοιχογραφιών στην κατάσταση που βρίσκονται σήμερα δεν είναι εύκολη. Η μορφή της καμάρας και των τόξων οδηγεί στη χρονολόγηση στη Μέση Βυζαντινή περίοδο. Στις εκκλησίες όμως της Μέσης Βυζαντινής περιόδου στην Κύπρο τα τόξα που στηρίζουν την καμάρα πάντοτε στηρίζονται σε παραστάδες και ουδέποτε σε προβόλους. Από την άλλη η μορφή τόσο των θυρών όσο και των τυφλών τόξων πάνω απ' αυτές οδηγεί σε πολύ μεταγενέστερα χρόνια, ίσως στο 16ο αιώνα. Τότε επανέρχεται η χρήση τόσο των ημικυλινδρικών καμαρών όσο και των ημικυκλικών τόξων. Την ορθή χρονολόγηση όμως μπορούν να δώσουν οι τοιχογραφίες όταν συντηρηθούν και καθαριστούν. Πάντως το γιγαντιαίο μισοκατεστραμμένο πρόσωπο που αποκαλύφθηκε στον δυτικό τοίχο έχει πολύ αρχαϊκά χαρακτηριστικά, που δεν συμβιβάζονται με τον 16ο αιώνα. Είναι αλήθεια όμως πως η τοιχογραφία αυτή έχει απολεπιστεί και μόνο το προκαταρκτικό σχέδιο σώζεται.
Πηγή
Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια