Κληρίδης Γλαύκος

Κύπριος νομικός και πολιτικός του χώρου της Δεξιάς, με μακρά πρωταγωνιστική δραστηριότητα στα πολιτικά πράγματα της Κύπρου και μακρά θητεία ως πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων και ως πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας για μία δεκαετία, από τον Φεβρουάριο του 1993 μέχρι και τον Φεβρουάριο του 2003.

» Βλέπε λήμμα: Δεξιά και Κύπρος

Η οικογένειά του κατάγεται από τον Αγρό αλλά ο ίδιος γεννήθηκε στη Λευκωσία στις 24 Απριλίου 1919. Είναι γιος του πολιτευτή Ιωάννη Κληρίδη. Φοίτησε στο Παγκύπριο Γυμνάσιο μέχρι την Ε' τάξη και στη συνεχεία, το 1936, πήγε στην Αγγλία για ανώτερες σπουδές. Ο δεύτερος Παγκόσμιος πόλεμος τον βρήκε στην Αγγλία. Το 1939 κατατάχθηκε στη Βρετανική Βασιλική Αεροπορία (RAF) και, μεταξύ άλλων, μετείχε βρετανικών αεροπορικών αποστολών στο έδαφος της Γερμανίας. Το αεροπλάνο του καταρρίφθηκε στις 24 Ιουλίου 1942 πάνω από το Αμβούργο, στην αρχή δηλώθηκε ως νεκρός, ο ίδιος όμως διεσώθη αλλά συνελήφθη αιχμάλωτος από τους Γερμανούς. Κρατήθηκε στην αιχμαλωσία από το 1942 μέχρι το 1945 και κατά το διάστημα αυτό έκαμε τρεις συνολικά απόπειρες να δραπετεύσει. Κατά τη διάρκεια της θητείας του στη Βρετανική Αεροπορία παρασημοφορήθηκε για διακεκριμένες υπηρεσίες κατά του εχθρού.

Μετά το τέλος του πολέμου, ο Γλαύκος Κληρίδης συνέχισε τις σπουδές του στη Νομική Σχολή του Γκρέυς Ίνν, απ' όπου πήρε δίπλωμα νομικών. Ακολούθως συνέχισε νομικές σπουδές στο Βασιλικό Κολέγιο του Πανεπιστημίου του Λονδίνου, απ’ όπου πήρε το 1948 τον τίτλο LLB.

ΕΟΚΑ

Στην Κύπρο επέστρεψε το 1951 κι άρχισε ν’ ασκεί το επάγγελμα του δικηγόρου στη Λευκωσία, μέχρι και το 1959. Κατά τη διάρκεια του τετραετούς ένοπλου απελευθερωτικού αγώνα του 1955 - 59 μετείχε ενεργά στην ΕΟΚΑ και, μεταξύ άλλων, ανελάμβανε την υπεράσπιση αγωνιστών στα δικαστήρια. Μια από τις πιο δραματικές δίκες στις οποίες μετείχε σαν ένας των δικηγόρων υπερασπίσεως, ήταν εκείνη του ήρωα Μιχαήλ Καραολή, στην οποία χρέη δημοσίου κατηγόρου ασκούσε ο Ραούφ Ντενκτάς. Με την παρουσίαση αρκετών ψευδομαρτύρων, κυρίως Τουρκοκυπρίων, ο Καραολής καταδικάστηκε σε θάνατο κι εκτελέστηκε.

Επίσης, κατά τη διάρκεια του αγώνα, ο αρχηγός της ΕΟΚΑ Γεώργιος Γρίβας - Διγενής τον διόρισε ως υπεύθυνο για την οργάνωση της πολιτικής άμυνας στη Λευκωσία. Το ψευδώνυμό του στην οργάνωση ήταν «Υπερείδης».

Ανεξαρτησία

Αμέσως μετά τη συμφωνία μεταξύ των πρωθυπουργών της Ελλάδας και της Τουρκίας στη Ζυρίχη (Κ. Καραμανλής και Α. Μεντερές) για ανεξαρτησία της Κύπρου, συγκλήθηκε νωρίς το 1959 ευρύτερη διάσκεψη στο Λονδίνο προς επικύρωσή της. Ο αρχιεπίσκοπος Μακάριος κάλεσε τότε στο Λονδίνο ευρεία αντιπροσωπεία παραγόντων από την Κύπρο, με ρόλο συμβουλευτικό. Μεταξύ αυτών που κλήθηκαν και μετείχαν των εργασιών της διάσκεψης, που οδήγησε τελικά σε συμφωνία και ανεξαρτησία της Κύπρου, ήταν και ο Γλαύκος Κληρίδης που τάχθηκε υπέρ της συμφωνίας.

Ο αγώνας τερματίστηκε κι άρχισε η μεταβατική περίοδος που διάρκεσε μέχρι τον Αύγουστο του 1960, οπότε εγκαθιδρύθηκε επίσημα η Κυπριακή Δημοκρατία. Κατά τη διάρκεια της μεταβατικής αυτής περιόδου, ο αρχιεπίσκοπος Μακάριος σχημάτισε την πρώτη του κυβέρνηση στην οποία ο Γλαύκος Κληρίδης μετείχε με την ανάληψη του υπουργείου Δικαιοσύνης τον Απρίλιο του 1959. Κατά την ίδια περίοδο εργάστηκε και ως αρχηγός της ελληνοκυπριακής αντιπροσωπείας στη Μεικτή Συνταγματική Επιτροπή η οποία είχε επωμισθεί το δύσκολο έργο της σύνταξης και τελικής διατύπωσης του Συντάγματος της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Λίγο πριν από την επίσημη εγκαθίδρυση της Κυπριακής Δημοκρατίας, στις 31 Ιουλίου του 1960, διεξήχθησαν οι πρώτες βουλευτικές εκλογές μετά την απελευθέρωση. Ο Γλαύκος Κληρίδης παραιτήθηκε από το υπουργείο Δικαιοσύνης και κατήλθε στις βουλευτικές εκλογές επικεφαλής του δεξιού συνασπισμού του «Πατριωτικού Μετώπου» στο οποίο μετείχαν κυρίως αγωνιστές. Εκλέχθηκε βουλευτής Λευκωσίας, κι αμέσως μετά εκλέχθηκε πρώτος πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων στις 15 Αυγούστου 1960. Οι πρώτες προεδρικές εκλογές είχαν διεξαχθεί πιο πριν, στις 13 Δεκεμβρίου του 1959˙ σ’ αυτές κατήλθαν ο αρχιεπίσκοπος Μακάριος και ως ανθυποψήφιός του ο πατέρας του Γλαύκου Κληρίδη, Ιωάννης Κληρίδης. Ο Γλαύκος Κληρίδης ήταν ένας από τους ηγέτες της προεκλογικής εκστρατείας για εκλογή του αρχιεπισκόπου Μακαρίου, πράγμα για το οποίο κατηγορήθηκε σφοδρά από τους υποστηρικτές της υποψηφιότητας του πατέρα του. Σ' αυτούς, όταν του θύμιζαν την εντολή «τίμα τον πατέρα σου και τη μητέρα σου», απαντούσε με την αρχαία ρήση ότι «πατρός τε και μητρός τε... αξιώτερόν...εστιν η Πατρίς...». Τις εκλογές κέρδισε ο αρχιεπίσκοπος Μακάριος, που έγινε πρώτος πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας. Στη συνέχεια, και για τα επόμενα δύσκολα και προβληματικά 12 περίπου χρόνια, ο πρόεδρος Μακάριος κι ο πρόεδρος της Βουλής Γλαύκος Κληρίδης είχαν συνεχή και στενότατη συνεργασία σε πολλούς τομείς τόσο της εσωτερικής όσο και της εξωτερικής πολιτικής. Εξάλλου, με βάση το Σύνταγμα, ο δεύτερος αντικαθιστούσε τον πρώτο, ως προεδρεύων, κάθε φορά που απουσίαζε στο εξωτερικό, πράγμα που συνέβαινε αρκετά συχνά.

Διακοινοτικές ταραχές

Από το Δεκέμβριο του 1963, οπότε εκδηλώθηκε η ένοπλη ανταρσία των Τουρκοκυπρίων και δημιουργήθηκαν νέα σοβαρά προβλήματα, οπότε το ίδιο το Κυπριακό ζήτημα εισήλθε σε νέα δραματική φάση, ο Γλαύκος Κληρίδης επιφορτίστηκε με επιπρόσθετα καθήκοντα. Μεταξύ άλλων, τον Ιανουάριο του 1964 ηγήθηκε της ελληνοκυπριακής αντιπροσωπείας στη διάσκεψη του Λονδίνου (Βίντεο Ψηφιακός Ηρόδοτος -Αρχείο ΡΙΚ) που είχε συγκληθεί για εξέταση κι επίλυση του Κυπριακού προβλήματος. Τον Μάρτιο του ίδιου χρόνου μετείχε των εργασιών του Συμβουλίου Ασφαλείας, στην έδρα του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη, σαν σύμβουλος του υπουργού Εξωτερικών της Κύπρου στις συζητήσεις για το Κυπριακό. Αργότερα, είτε ως σύμβουλος είτε ως αρχηγός κόμματος, μετείχε και σε αρκετές άλλες κυπριακές αποστολές στην έδρα του ΟΗΕ. Επίσης το 1964, ηγήθηκε διαφωτιστικής αποστολής σε διάφορες χώρες, όπου εξήγησε το Κυπριακό ζήτημα. Ως πρόεδρος της Βουλής, επανειλημμένα ηγήθηκε κοινοβουλευτικών αντιπροσωπειών στο Συμβούλιο της Ευρώπης και αλλού.

Διακοινοτικές Συνομιλίες

Ύστερα από εισήγηση του τότε γενικού γραμματέα του ΟΗΕ Ου Θάντ, άρχισαν το 1968 διακοινοτικές συνομιλίες προς επίλυση του παρατεινόμενου Κυπριακού προβλήματος. Ο Γλαύκος Κληρίδης ορίσθηκε και ανέλαβε ως εκπρόσωπος της ελληνοκυπριακής πλευράς στις συνομιλίες, ενώ ως εκπρόσωπος της τουρκοκυπριακής πλευράς ανέλαβε ο Ραούφ Ντενκτάς. Οι διακοινοτικές συνομιλίες, που αργότερα διευρύνθηκαν με τη συμμετοχή και ειδικών συμβούλων από την Ελλάδα και την Τουρκία, πέρασαν από διάφορα πολύπλοκα στάδια και, μέχρι το 1973, είχαν σχεδόν καταλήξει σε συμφωνία σε πολλά θέματα. Στο μεταξύ όμως το εσωτερικό μέτωπο δέχθηκε καίρια πλήγματα από διάφορα γεγονότα που δίχασαν τους Έλληνες της Κύπρου, κυρίως ως αποτέλεσμα των δραστηριοτήτων της ελληνικής στρατιωτικής χούντας, από το 1967 μέχρι το 1974. Ιδίως το 1969 σημαδεύτηκε από τη δραστηριότητα και δράση της παράνομης οργάνωσης «Εθνικόν Μέτωπον», του οποίου ένας από τους κύριους στόχους ήταν ο Γλαύκος Κληρίδης. Επίσης, τον Οκτώβριο - Νοέμβριο του 1968 είχε ξεσπάσει η «κρίση Γεωρκάτζη» που ξεκίνησε με την πρωταγωνιστική ανάμειξη του Πολύκαρπου Γεωρκάτζη, υπουργού Εσωτερικών και Αμύνης της Κύπρου και πολιτικού φίλου του Γλαύκου Κληρίδη, στην υπόθεση απόπειρας δολοφονίας του δικτάτορα της Ελλάδας Γεωργίου Παπαδοπούλου με εκτελεστικό όργανο τον Αλέκο Παναγούλη ο οποίος είχε εκπαιδευθεί στην Κύπρο. Η υπόθεση αυτή έφερε σε ρήξη την κυβέρνηση της Κύπρου με το δικτατορικό καθεστώς των Αθηνών. Ο Γλαύκος Κληρίδης ανέλαβε αποστολή αποσιωπήσεως της κρίσεως χάριν του εθνικού συμφέροντος και πήγε προς τούτο στην Αθήνα, όπου όμως το δικτατορικό καθεστώς ήταν ανένδοτο, μέχρι που πέτυχε την απομάκρυνση του Γιωρκάτζη από την κυβέρνηση.

Πολιτικά κόμματα

Νωρίς το 1969 ιδρύθηκαν στην Κύπρο νέα πολιτικά κόμματα, εν όψει βουλευτικών εκλογών, και τον Φεβρουάριο του χρόνου αυτού ο Γλαύκος Κληρίδης ίδρυσε, μαζί με τον Πολύκαρπο Γεωρκάτζη, το Ενιαίον Κόμμα, του οποίου την ίδρυση χαιρέτισε και ο πρόεδρος Μακάριος. Πριν όμως από τις βουλευτικές εκλογές, νέα δραματικά γεγονότα συνέβησαν: Στις 8 Μαρτίου 1970 έγινε στη Λευκωσία απόπειρα δολοφονίας του προέδρου Μακαρίου, στην οποία είχε αναμειχθεί και ο Πολύκαρπος Γιωρκάτζης. Ο τελευταίος δολοφονήθηκε σε ερημική τοποθεσία κοντά στη Λευκωσία μια εβδομάδα αργότερα (15 Μαρτίου 1970).

Το Ενιαίον Κόμμα διεκδίκησε τις βουλευτικές εκλογές που έγιναν στις 5 Ιουλίου 1970 και υπό την ηγεσία του Γλαύκου Κληρίδη αναδείχθηκε το μεγαλύτερο κόμμα, εξασφαλίζοντας τις 15 από τις 35 έδρες της Βουλής. Ο Κληρίδης επανεξελέγη πρόεδρος του Σώματος. Το Ενιαίον Κόμμα υποστήριξε τον αρχιεπίσκοπο Μακάριο και την πολιτική του. Εξάλλου ο Γλαύκος Κληρίδης ήταν και πάλι ένας από τους επικεφαλής της προεκλογικής εκστρατείας για επανεκλογή του αρχιεπισκόπου Μακαρίου στο προεδρικό αξίωμα, πράγμα που έγινε πανηγυρικά στις προεδρικές εκλογές της 25 Φεβρουαρίου 1968.

ΕΟΚΑ Β

Από το 1971 η κατάσταση στο εσωτερικό μέτωπο άρχισε πάλι να επιδεινώνεται και έφθασε στη συνέχεια σε τραγικό σημείο με τη δράση της ΕΟΚΑ Β' την οποία ίδρυσε ο στρατηγός Γρίβας που επανήλθε μυστικά στην Κύπρο από την Αθήνα. Το στρατιωτικό καθεστώς των Αθηνών ήταν όμως εκείνο που τελικά διενήργησε το πραξικόπημα κατά του προέδρου Μακαρίου, στις 15 Ιουλίου 1974. Ακολούθησε, στις 20 Ιουλίου 1974, η τουρκική στρατιωτική εισβολή στην Κύπρο. Στις 23 Ιουλίου 1974 η ελληνική χούντα κατέρρευσε, ταυτόχρονα δε στην Κύπρο αναγκάστηκε να παραιτηθεί ο πραξικοπηματικός «πρόεδρος» Νίκος Σαμψών. Ο Γλαύκος Κληρίδης ανέλαβε τότε την προεδρία της Κυπριακής Δημοκρατίας η οποία αντιμετώπιζε ήδη το ενδεχόμενο ολοκληρωτικής καταστροφής. Η δραστηριότητά του εκείνων των τραγικών ημερών, απετέλεσε αργότερα αντικείμενο σφοδρής κριτικής από τους πολιτικούς του αντιπάλους που, μεταξύ άλλων, κατηγόρησαν τον Γλαύκο Κληρίδη ότι: ανέλαβε παράνομα την προεδρία δίνοντας όρκο στον καθαιρεμένο μητροπολίτη Γεννάδιο που είχε προβληθεί από τους πραξικοπηματίες ως «τοποτηρητής» του αρχιεπισκοπικού θρόνου, ενώ ο Μακάριος βρισκόταν εν ζωή, εξόριστος εκτός Κύπρου, ότι πρόβαλε τον εαυτό του ως πρόεδρο αντί προεδρεύοντα, κι ανήγγειλε ότι θα διενεργούσε προεδρικές εκλογές, ενώ νόμιμος πρόεδρος εξακολουθούσε να είναι ο Μακάριος και ότι προσπάθησε να παρεμποδίσει την επιστροφή του Μακαρίου στην Κύπρο. Στις κατηγορίες αυτές ο Γλαύκος Κληρίδης απάντησε ότι δεν μπορούσε να πράξει διαφορετικά υπό τις τραγικές περιστάσεις.

Γενεύη -Συνομιλίες

Μετά την πρώτη εκεχειρία, μετείχε στις συνομιλίες της Γενεύης που απέτυχαν εξαιτίας των τελεσιγραφικών αξιώσεων της Τουρκίας. Αμέσως μετά το ναυάγιο των συνομιλιών, εκδηλώθηκε η δεύτερη τουρκική επίθεση κατά της Κύπρου (14 Αυγούστου 1974) που είχε ως αποτέλεσμα την κατάληψη του 37% περίπου του κυπριακού εδάφους με όλα τα καταστροφικά συνεπακόλουθα. (Βίντεο Ψηφιακός Ηρόδοτος-Αρχείο ΡΙΚ)

Μαζί με την τραγωδία ήλθαν και τα τρομακτικά προβλήματα που επέφερε η εισβολή, και που χρειάζονταν άμεση αντιμετώπιση, παράλληλα προς τους πολιτικούς και στρατιωτικούς χειρισμούς του ζητήματος. Ο Γλαύκος Κληρίδης άσκησε εξουσίες προέδρου της Κύπρου σ’ αυτή την περίοδο, μέχρι τις 7 Δεκεμβρίου 1974 οπότε επέστρεψε στο νησί από την εξορία του ο αρχιεπίσκοπος Μακάριος κι ανέλαβε ξανά την προεδρία. Τότε ο Γλαύκος Κληρίδης επέστρεψε (Βίντεο Ψηφιακός Ηρόδοτος-Αρχείο ΡΙΚ) στα καθήκοντά του ως προέδρου της Βουλής και ως εκπροσώπου της ελληνικής κυπριακής πλευράς στις διακοινοτικές συνομιλίες. Τώρα όμως οι συνομιλίες, που έγιναν κατά καιρούς, είχαν εντελώς διαφοροποιηθεί και διεξάγονταν με βάση τα νέα δεδομένα προς όφελος των Τούρκων, τα οποία δημιούργησε η εισβολή τους στην Κύπρο και η κατοχή μεγάλου τμήματος του κυπριακού εδάφους. Μεταξύ άλλων, αφορούσαν και καυτά ανθρωπιστικά θέματα, όπως εκείνα των αιχμαλώτων, των εγκλωβισμένων, των αγνοουμένων, και των Τουρκοκυπρίων των ελευθέρων περιοχών που η ηγεσία τους αξίωνε τελεσιγραφικά τη μεταφορά τους στις κατεχόμενες περιοχές.

Παραίτηση

Ιδιαίτερα κατηγορήθηκε ο Γλαύκος Κληρίδης μετά τον 5ο γύρο των συνομιλιών της Βιέννης (Φεβρουάριος του 1976), ότι είχε υπερβεί κατ’ αυτές τις εντολές και οδηγίες που του είχαν δοθεί. Μετά τις κατηγορίες κατά του προσώπου του και των πολιτικών του χειρισμών, ο Κληρίδης παραιτήθηκε από τη θέση του εκπροσώπου της ελληνοκυπριακής πλευράς στις διακοινοτικές συνομιλίες (στις 7 Απριλίου 1976) και από το αξίωμα του προέδρου της Βουλής (στις 16 Ιουλίου 1976). Στο μεταξύ είχαν προκηρυχθεί νέες βουλευτικές εκλογές για τον Σεπτέμβριο του 1976. Εν όψει των εκλογών, κι επειδή το Ενιαίον Κόμμα αντιμετώπιζε, εξαιτίας πάλι των κατηγοριών, πολλά προβλήματα, ο Γλαύκος Κληρίδης προχώρησε σε διάλυσή του και ίδρυση νέου κόμματος, του Δημοκρατικού Συναγερμού, στις 11 Ιουλίου 1976.

Ο ΔΗΣΥ

Ο Δημοκρατικός Συναγερμός, κόμμα κεντροδεξιάς απόκλισης, κατήλθε για πρώτη φορά στον πολιτικό στίβο κατά τις εκλογές της 5 Σεπτεμβρίου 1976 με πλήρεις συνδυασμούς σ’ όλες τις εκλογικές περιφέρειες. Εξασφάλισε ποσοστό 27,6% των ψήφων, αλλά δεν ανέδειξε ούτε ένα βουλευτή εξαιτίας του ατελούς πλειοψηφικού εκλογικού συστήματος που είχε ακολουθηθεί. Στις επόμενες βουλευτικές εκλογές (24 Μαϊου 1981), που έγιναν με το αναλογικό σύστημα, ο Δημοκρατικός Συναγερμός εξασφάλισε ποσοστό 31,8% των ψήφων κι ανέδειξε 12 βουλευτές. Ο Γλαύκος Κληρίδης επανήλθε στη Βουλή, της οποίας όμως την προεδρία δεν μπόρεσε να κερδίσει. Ο ίδιος, στις προεδρικές εκλογές που έγιναν τον Φεβρουάριο του 1983 και τις οποίες διεκδίκησε, συγκέντρωσε ποσοστό περίπου 34% και ηττήθηκε από το Σπύρο Κυπριανού ο οποίος συνεργαζόταν με το ΑΚΕΛ - Αριστερά.

Η ανοδική πορεία του Δημοκρατικού Συναγερμού, υπό την ηγεσία του Γλαύκου Κληρίδη, συνεχίστηκε. Το κόμμα κατά τις βουλευτικές εκλογές του 1985, συγκέντρωσε ποσοστό περίπου 34% των ψήφων κι αναδείχθηκε το πρώτο σε δύναμη πολιτικό κόμμα της Κύπρου.

Στον τομέα της κοινωνικής προσφοράς, ο Γλαύκος Κληρίδης υπηρέτησε ως πρόεδρος του κυπριακού Ερυθρού Σταυρού μεταξύ 1961 και 1963, και του απονεμήθηκε Μετάλλιο Τιμής για τις υπηρεσίες του, καθώς κι ο τίτλος του ισοβίου μέλους. Μεταξύ άλλων τιμητικών διακρίσεων, του απονεμήθηκε και το χρυσούν μετάλλιο του Τάγματος του Αγίου Τάφου ύστερα από έγκριση του πάπα Ιωάννη XXII.

Προεδρικές

Κατά τις προεδρικές εκλογές του Φεβρουαρίου του 1988 ο Γλαύκος Κληρίδης έθεσε υποψηφιότητα για την προεδρία της Κυπριακής Δημοκρατίας. (Βίντεο Ψηφιακός Ηρόδοτος - Αρχείο ΡΙΚ).

Την υποψηφιότητά του υποστήριξε το κόμμα του οποίου ηγείται, ο Δημοκρατικός Συναγερμός (το μεγαλύτερο σε πολιτική δύναμη κόμμα της Κύπρου τότε). Κατά τον πρώτο γύρο των εκλογών ο Γλαύκος Κληρίδης συγκέντρωσε το μεγαλύτερο ποσοστό ψήφων (33, 32% παγκύπρια) μεταξύ όλων των υποψηφίων που ήσαν τέσσερις. Ο πρώτος γύρος διεξήχθη στις 14 Φεβρουαρίου 1988. Κατά τον δεύτερο γύρο των εκλογών (21 Φεβρουαρίου 1988), ο Γλαύκος Κληρίδης εξασφάλισε ποσοστό ψήφων 48,37% παγκύπρια, και ηττήθηκε από τον ανθυποψήφιό του Γεώργιο Βασιλείου (ποσοστό ψήφων 51,63%). (Βίντεο Ψηφιακός Ηρόδοτος-Αρχείο ΡΙΚ) .

Πρέπει επίσης να προστεθεί ότι μεταξύ του 1988 και του 1990 ο Γλαύκος Κληρίδης εξέδωσε σε τρεις τόμους το έργο Η Κατάθεσή μου. Με το αξιόλογο αυτό έργο ο Γλαύκος Κληρίδης δίνει την προσωπική του μαρτυρία για την πορεία του Κυπριακού και γενικότερα για την ιστορία της Κύπρου και τα συγκλονιστικά γεγονότα των τελευταίων 40 περίπου χρόνων. Επίσης ο Γλαύκος Κληρίδης εξέδωσε το 2007 το βιβλίο «Ντοκουμέντα μιας εποχής, 1993 – 2003», που αναφέρεται στα γεγονότα της δικής του 10ετούς θητείας ως προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας. Σχετικό ως προς την όλη πολιτική του σταδιοδρομία, δράση και θέση, είναι και το βιβλίο «Γλαύκος Κληρίδης, η πορεία μιας χώρας», που εξεδόθη το 2006 και αποτελεί μακρά συνομιλία του Γλαύκου Κληρίδη με τον Τουρκοκύπριο καθηγητή Νιαζί Κιζιλγιουρέκ.

Στην προεδρία

Τον Φεβρουάριο του 1993 ο Γλαύκος Κληρίδης εξελέγη πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, διαδεχθείς τον Γιώργο Βασιλείου. Στον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών του 1993, που έγινε στις 7 Φεβρουαρίου, ο Γλ. Κληρίδης, με την υποστήριξη του κόμματος του οποίου ηγείτο, του Δημοκρατικού Συναγερμού, και του κόμματος των Φιλελευθέρων, πήρε τη δεύτερη θέση με ποσοστό 36,74%) έναντι 44,15% του πρώτου Γ. Βασιλείου. Στη δεύτερη αναμέτρηση των δύο, στις 14 Φεβρουαρίου, ο Γλ. Κληρίδης, έχοντας τώρα και την υποστήριξη του Δημοκρατικού Κόμματος, αναδείχθηκε πρόεδρος της Δημοκρατίας με ποσοστό 50,31% έναντι 49,69% του Γ. Βασιλείου.

Η πολιτική του

Στην κυβέρνηση που σχημάτισε ο Γλ. Κληρίδης περιέλαβε υπουργούς προερχόμενους τόσο από τον Δημοκρατικό Συναγερμό όσο και από το Δημοκρατικό Κόμμα. Μετά την εκλογή του, παραιτήθηκε από την αρχηγία του κόμματός του, του οποίου παραμένει επίτιμος πρόεδρος.

» Βλέπε συνέντευξη: Γλαύκος Κληρίδης

Βασικοί άξονες της πολιτικής του προέδρου Κληρίδη ήταν η προώθηση της ένταξης της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση και η υλοποίηση του Δόγματος του Ενιαίου Αμυντικού Χώρου μεταξύ Κύπρου- Ελλάδας. Για τις ενέργειες της κυβέρνησης Κληρίδη όσον αφορά την ενταξιακή πορεία της Κύπρου, δες λεπτομέρειες στο λήμμα Ευρωπαϊκή Ένωση και Κύπρος. Για το Δόγμα του Ενιαίου Αμυντικού Χώρου, δες στο λήμμα Εθνική Φρουρά.

Ο Γλ. Κληρίδης, στο πλαίσιο της πολιτικής του για συνέχιση της διαδικασίας των συνομιλιών για διευθέτηση του Κυπριακού, υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών, είχε επανειλημμένες συναντήσεις με τον Τουρκοκύπριο ηγέτη Ραούφ Ντενκτάς, το 1993 και το 1994, οι οποίες όμως απέβησαν άκαρπες λόγω της μόνιμα αρνητικής στάσης της τουρκικής πλευράς. Για λεπτομέρειες των συνομιλιών αυτών, αλλά και όλων των εξελίξεων γύρω από το Κυπριακό με την εμπλοκή του Γλαύκου Κληρίδη, δες στο λήμμα Ηνωμένα Έθνη και Κύπρος.

Δεύτερη θητεία

Κατά τις προεδρικές εκλογές του Φεβρουαρίου 1998 ο Γλαύκος Κληρίδης έθεσε υποψηφιότητα για δεύτερη 5ετή θητεία και επανεξελέγη, νικώντας στον δεύτερο γύρο (15 Φεβρουαρίου 1998) με ποσοστό ψήφων 50,82% έναντι 49,18% του Γιώργου Ιακώβου. Στη νέα κυβέρνηση που σχημάτισε ο Γλαύκος Κληρίδης μετείχαν και υπουργοί προερχόμενοι τόσο από τον ΔΗΣΥ όσο και από την ΕΔΕΚ που τον είχε υποστηρίξει στον δεύτερο γύρο. Η συνεργασία, ωστόσο, με την ΕΔΕΚ διεκόπη σε λίγους μήνες, λόγω ιδίως του ζητήματος της ακύρωσης μεταφοράς και εγκατάστασης στην Κύπρο των ρωσικών πυραύλων S – 300. Τελικά οι πύραυλοι σε συνεννόηση με την κυβέρνηση του πρωθυπουργού Κώστα Σημίτη μεταφέρθηκαν στην Κρήτη.

Η κυβέρνηση Γλαύκου Κληρίδη, ιδίως κατά τη δεύτερη 5ετή του θητεία, συνέχισε τις προσπάθειες εξεύρεσης λύσης στο Κυπριακό πρόβλημα, που οδήγησαν σε υποβολή σχεδίου λύσης από τον τότε γενικό γραμματέα του ΟΗΕ Κόφι Ανάν. Το σχέδιο ΑΝΑΝ, με αλλεπάλληλες «εκδόσεις», παρουσιάστηκε κοντά στην τελική του μορφή, γι’ αυτό και κατά τις προεδρικές εκλογές του Φεβρουαρίου του 2003 ο Γλαύκος Κληρίδης κατήλθε και πάλι ως υποψήφιος, ζητώντας ανανέωση της θητείας του έστω και για σύντομη περίοδο 16 μηνών, ενόψει των αναμενόμενων εξελίξεων. Ηττήθηκε όμως από τον Τάσσο Παπαδόπουλο ο οποίος και εξελέγη από τον πρώτο γύρο με ποσοστό 51,51%.

» Βλέπε συνέντευξη Κληρίδη: Οι παρακαταθήκες του

Κατά τη μακρά πολιτική (Βίντεο Ψηφιακός Ηρόδοτος-Αρχείο ΡΙΚ) του σταδιοδρομία ο Γλαύκος Κληρίδης τιμήθηκε με διάφορες διακρίσεις, μεταξύ δε αυτών και το Χρυσό Μετάλλιο της Τάξης του Αγίου Τάφου του Βατικανού, με απόφαση του πάπα Ιωάννη ΙΓ΄ και τα Διάσημα του Μεγαλόσταυρου του Τάγματος του Σωτήρος της Ελληνικής Δημοκρατίας. Το όνομα του δόθηκε στο Διεθνές Αεροδρόμιο Λάρνακας.