Μαρίτι Τζιοβάννι Giovanni Mariti
Ιταλός (Φλωρεντινός) ιερωμένος (αββάς) και συγγραφέας του 18ου αιώνα. Γεννήθηκε στη Φλωρεντία το 1736 και πέθανε εκεί το 1806. Ταξίδευσε στην Ανατολή και στην Κύπρο όπου έζησε κι εργάστηκε για επτά περίπου χρόνια. Στην Κύπρο, ο αββάς Τζιοβάννι Μαρίτι ήλθε το 1760 (περίοδος Τουρκοκρατίας) και υπηρέτησε ως αξιωματούχος στο προξενείο της Τοσκάνης. Έτσι, ως διπλωματικός υπάλληλος, είχε αρκετή ελευθερία διακινήσεως στο νησί, που το γνώρισε πολύ καλά.
Το 1769 δημοσίευσε, σε 5 τόμους, το γνωστό έργο του Viaggio per I' Isola di Cipro (= Ταξίδι στο Νησί της Κύπρου). Το έργο του αυτό μεταφράστηκε αργότερα και στην αγγλική, γαλλική και γερμανική γλώσσα. Σ' αυτό, ο αββάς Τζιοβάννι Μαρίτι δίνει πληθώρα ανεκτίμητων και ιδιαίτερα χρήσιμων σήμερα πληροφοριών για την Κύπρο και τη ζωή της τον 18ο αιώνα, μεταξύ δε άλλων δίνει αρκετά λεπτομερείς πληροφορίες για τις πόλεις του νησιού (βλέπε αναφορές του στο κεφάλαιο περί ιστορίας των πόλεων), περιλαμβανομένων αναφορών για την κατάστασή τους, για την αρχιτεκτονική τους, για τη ζωή σ' αυτές, καθώς και ιστορικά στοιχεία. Κάνει επίσης αναφορές στα προϊόντα του νησιού, στην πολιτική κατάσταση που επικρατούσε και σε πολλά άλλα.
Μεταξύ άλλων, ο αββάς Τζιοβάννι Μαρίτι έγραψε και υπέβαλε στη Φλωρεντία έκθεση για τα κυπριακά κρασιά, με σκοπό να εισηγηθεί τρόπους κατασκευής και αποθήκευσης κρασιών της πατρίδας του Τοσκάνης, αλλά και βελτιώσεως της ποιότητάς τους, με βάση κυπριακές εμπειρίες οινοπαραγωγής. Η έκθεση αυτή του Μαρίτι εξεδόθη το 1984 στην αγγλική, με τίτλο Wines of Cyprus (= Κρασιά της Κύπρου). Στο έργο αυτό περιέχονται και πάλι διάφορες πληροφορίες για την Κύπρο και ιδιαίτερα για την αμπελοκαλλιέργεια στο νησί τότε, ενώ περιγράφονται οι παραδοσιακοί τρόποι κατασκευής και αποθήκευσης των οινικών προϊόντων του νησιού. Δίνονται επίσης στοιχεία παραγωγής, τιμών πωλήσεως κλπ.
Τα περί Κύπρου έργα του αββά Τζιοβάννι Μαρίτι αποτελούν σήμερα σημαντική πηγή πληροφοριών για την Κύπρο του 18ου αιώνα, που γίνεται ακόμη σημαντικότερη εξ αιτίας της ικανότητας του συγγραφέα να παρατηρεί, να αφομοιώνει και να αφηγείται.
