Εκλογές στην Κύπρο

Βουλευτικές εκλογές - η νέα νομοθεσία

Image

Οι πρώτες βουλευτικές εκλογές στην Κύπρο πραγματοποιήθηκαν στις 31 Ιουλίου 1960, δυο εβδομάδες πριν από την εγκαθίδρυση της Κυπριακής Δημοκρατίας. Οι 50 έδρες της Βουλής ήταν, βάσει των συμφωνιών Ζυρίχης και Λονδίνου, διαμοιρασμένες: Οι 35 απ' αυτές ανήκαν στην ελληνοκυπριακή κοινότητα και οι υπόλοιπες 15 στην τουρκοκυπριακή. Η κάθε μια από τις δυο κοινότητες εξέλεγε τους δικούς της βουλευτές. Οι υποψηφιότητες υπεβλήθησαν στις 21 Ιουλίου 1960. Υποψηφιότητα υπέβαλαν τριάντα υποψήφιοι του Πατριωτικού Μετώπου, πέντε υποψήφιοι του ΑΚΕΛ και δέκα ανεξάρτητοι υποψήφιοι. Δύο από τους ανεξάρτητους απέσυραν την υποψηφιότητας τους. Το Πατριωτικόν Μέτωπον  πήρε ποσοστό 56.1%  πήρε 30 έδρες  και το ΑΚΕΛμε 35%  πήρε πέντε έδρες.

 

Πρώτος πρόεδρος της Βουλής εξελέγη ο επικεφαλής του συνδυασμού του Πατριωτικού Μετώπου Γλαύκος Κληρίδης, ενώ πρώτος αντιπρόεδρος της Βουλής εξελέγη ο Τουρκοκύπριος Ορχάν Μουντερίσογλου.

 

Εκλογές τουρκικής κοινότητας: Οι υποψηφιότητες των Τουρκοκυπρίων υπεβλήθησαν στις 21 Ιουλίου 1960. Υπέβαλαν υποψηφιότητα 23 άτομα. Τις 15 έδρες της τουρκοκυπριακής κοινότητας κατέλαβε η Εθνική Τουρκική Ένωση Κύπρου υπό τον Φαζίλ Κιουτσούκ. Οι βουλευτές των εκλογικών περιφερειών Λευκωσίας, Λάρνακας και Κερύνειας ανακηρύχθηκαν χωρίς ψηφοφορία. Ψηφοφορία έγινε στη Λεμεσό, στην Αμμόχωστο και στην Πάφο.

 

Μετά τις πρώτες βουλευτικές εκλογές της 31 Ιουλίου 1960, διεξήχθησαν στην Κύπρο βουλευτικές εκλογές άλλες 8 φορές μέχρι το 2006. Πρέπει όμως να σημειωθεί ότι στις βουλευτικές αυτές εκλογές, οι Τουρκοκύπριοι δεν πήραν μέρος γιατί από το 1963 αποσύρθηκαν σε θυλάκους που δημιούργησαν και απέφυγαν τη συνεργασία με τους   Έλληνες Κυπρίους στα πλαίσια των νομίμων διαδικασιών του κράτους. Δημιούργησαν, αντίθετα, δικές τους χωριστικές καταστάσεις, στα πλαίσια των οποίων διενεργούν και εκλογές για ανάδειξη δικού τους «προέδρου» καθώς και μελών χωριστής παράνομης «Βουλής».

 

Οι Έλληνες Κύπριοι διεξήγαγαν βουλευτικές εκλογές για ανάδειξη των 35 ελληνικών μελών της Βουλής, με το πλειοψηφικό σύστημα, το 1970 και το 1976.

 

Οι δεύτερες βουλευτικές εκλογές έγιναν στις 5 Ιουλίου 1970, σ’ αυτές δε είχαν δικαίωμα ψήφου 264.000   Έλληνες Κύπριοι. Ψήφισαν τα 76% περίπου. Τις 35 έδρες διεκδίκησαν 117 υποψήφιοι σε συνδυασμούς 5 κομμάτων, καθώς και 18 ανεξάρτητοι (Βλέπε Βίντεο Ψηφιακός Ηρόδοτος Αρχείου ΡΙΚ).

 

Επειδή στις εκλογές αυτές ήταν δυνατό να δίνονται επιλεκτικές ψήφοι (οι ψηφοφόροι μπορούσαν, δηλαδή, να ψηφίζουν επιλέγοντας και μεμονωμένους υποψηφίους από διάφορα κόμματα), δεν είναι δυνατό να υπάρχουν ακριβή ποσοστά για το κάθε κόμμα. Από το σύνολο των ψήφων, το ΑΚΕΛ πήρε 68.229 κομματικές, δηλαδή ποσοστό 34,1% αλλά ποσοστό 25,9% επί του συνόλου των εγγεγραμμένων ψηφοφόρων. Σε υποψηφίους του ΑΚΕΛ δόθηκαν όμως και 11.437 επιλεκτικές ψήφοι, που διαφοροποιούν τα ποσοστά σε 39,8% των ψηφισάντων.

 

Παρόμοια, το Ενιαίον Κόμμα πήρε 39.159 κομματικές ψήφους αλλά και 11.923 επιλεκτικές, δηλαδή σύνολο 51.082, που αντιπροσωπεύουν ποσοστό 25,5% των ψηφισάντων.

 

Η Προοδευτική Παράταξις πήρε 23.300 κομματικές ψήφους. Μαζί με τις επιλεκτικές όμως, ο μέσος όρος των ψήφων ανήλθε σε 35.783, δηλαδή ποσοστό 17,9% των ψηφισάντων.

 

Η ΕΔΕΚ πήρε 12.996 κομματικές ψήφους. Μαζί με τις επιλεκτικές, οι ψήφοι ανήλθαν σε 26.908, δηλαδή ποσοστό 13,4% των ψηφισάντων.

 

Το ΔΕΚ πήρε 13.309 κομματικές ψήφους. Μαζί με τις επιλεκτικές, συγκέντρωσε 19.655 ψήφους, δηλαδή ποσοστό 9,8%.  

 

Παρά τα πιο πάνω ποσοστά, η κατανομή των 35 εδρών ήταν η εξής:

 

Κόμμα Έδρες
Ενιαίον Κόμμα 15
ΑΚΕΛ 9
Προοδευτική Παράταξις 7
ΕΔΕΚ 2
ΔΕΚ 0

 

Τις υπόλοιπες 2 έδρες κέρδισαν ανεξάρτητοι υποψήφιοι.

Πρόεδρος της Βουλής επανεξελέγη ο Γλαύκος Κληρίδης, αρχηγός του Ενιαίου Κόμματος.

 

Οι τρίτες βουλευτικές εκλογές έγιναν στις 5 Σεπτεμβρίου 1976, δυο χρόνια μετά την τραγωδία της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο. Δικαίωμα ψήφου είχαν 273.000 Έλληνες Κύπριοι, οι δε πρόσφυγες από τις κατεχόμενες περιοχές ψήφισαν για τις κατεχόμενες εκλογικές τους περιφέρειες στον τόπο της διαμονής τους στην προσφυγιά, πράγμα που επαναλήφθηκε και στις εκλογές που ακολούθησαν. Τις εκλογές του 1976 διεκδίκησαν 70 υποψήφιοι, σε συνδυασμούς 5 κομμάτων, καθώς και 11 ανεξάρτητοι. Τα κόμματα Δημοκρατική Παράταξη (αργότερα ΔΗΚΟ), ΑΚΕΛ και ΕΔΕΚ συνεργάστηκαν στις επαρχίες Λευκωσίας, Λεμεσού, Αμμοχώστου και Κερύνειας. Τα κόμματα ΔΗΚΟ και ΑΚΕΛ συνεργάστηκαν και στην επαρχία Πάφου. Στην επαρχία Λευκωσίας συνεργάστηκε με τα 3 κόμματα και ο ανεξάρτητος Τάσσος Παπαδόπουλος. Τα συνεργαζόμενα κόμματα δεν κατήλθαν με πλήρεις, αλλά με συμφωνημένους συνδυασμούς. Τα κόμματα Δημοκρατικός Συναγερμός (που αντικατέστησε το Ενιαίον Κόμμα) και ΔΕΚ συνεργάστηκαν και κατήλθαν με πλήρη συνδυασμό διεκδικώντας και τις 35 έδρες.

 

Στις εκλογές αυτές ψήφισαν 232.764 πολίτες, σημειώθηκε δηλαδή αποχή 14,7%. Εξάλλου το ασαφές του εκλογικού συστήματος, που έγινε ακόμη πιο πολύπλοκο επειδή έγιναν πριμοδοτήσεις, είχε σαν αποτέλεσμα την απώλεια ψήφων που αντιπροσώπευαν ποσοστό 4,5%. Επειδή έγιναν συνδυασμοί κομμάτων και ανεξαρτήτων υποψηφίων, δεν είναι δυνατό να υπάρξουν ακριβή ποσοστά της δύναμης κάθε κόμματος. Τα αποτελέσματα, με βάση τους συνδυασμούς, ήταν:

 

Με βάση τις ψήφους που καταμετρήθηκαν:

 

Κόμμα Ποσοστό
Δημοκρατική Παράταξη - ΑΚΕΛ - ΕΔΕΚ 71,2%
Δημοκρατικός Συναγερμός - ΔΕΚ 27,6%
Ανεξάρτητοι 1,2%

  

Με προσθήκη του ποσοστού των ανεξαρτήτων στους κομματικούς συνδυασμούς με τους οποίους συνεργάστηκαν, τα ποσοστά είναι:

 

Κόμμα Ποσοστό
Δημοκρατική Παράταξη - ΑΚΕΛ - ΕΔΕΚ 73,1%
Δημοκρατικός Συναγερμός - ΔΕΚ 26,9%

  

Τα κόμματα Δημοκρατική Παράταξη και ΑΚΕΛ ανέδειξαν βουλευτές όλους τους υποψηφίους με τους οποίους κατήλθαν στις εκλογές. Οι έδρες κατανεμήθηκαν ως εξής:

 

Κόμμα Έδρες
Δημοκρατική Παράταξη (ΔΗΚΟ αργότερα) 21
ΑΚΕΛ 9
ΕΔΕΚ 4
Δημοκρατικός Συναγερμός - ΔΕΚ 0

 

Στη Λευκωσία εξελέγη βουλευτής και ο ανεξάρτητος υποψήφιος Τάσσος Παπαδόπουλος. Ο αποκλεισμός του συνδυασμού Δημοκρατικού Συναγερμού - ΔΕΚ από τη Βουλή, παρά το υψηλό ποσοστό των ψήφων που εξασφάλισε, οφειλόταν στη συνεργασία των άλλων κομμάτων εναντίον του, συνεργασία την οποία ευνοούσε το ισχύον πλειοψηφικό σύστημα. Πρόεδρος της Βουλής εξελέγη ο Σπύρος Κυπριανού, αρχηγός του ΔΗΚΟ, που τον επόμενο χρόνο διαδέχθηκε τον Μακάριο στην προεδρία της Δημοκρατίας. Την προεδρία της Βουλής ανέλαβε τότε ο Αλέκος Μιχαηλίδης, επίσης του ΔΗΚΟ.

 

Οι επόμενες εκλογές, που έγιναν για πρώτη φορά με το αναλογικό σύστημα, διεξήχθησαν στις 24 Μαϊου 1981 επί προεδρίας Σπύρου Κυπριανού. Με βάση το νέο σύστημα που εισήχθη με τους σχετικούς νόμους του 1979 - 81, οι εκλογείς ψηφίζουν από τούδε και στο εξής είτε τον συνδυασμό ενός μόνο κόμματος, είτε ανεξάρτητο υποψήφιο. Η νομοθεσία κατέστησε υποχρεωτική την ψηφοφορία, εισήγαγε το εκλογικό βιβλιάριο και καθιέρωσε τον σταυρό προτιμήσεως και το εκλογικό μέτρο. Στις εκλογές αυτές οι ψηφοφόροι ήσαν 309.000 περίπου, από τις οποίες ψήφισαν τα 96%. Κατήλθαν με πλήρεις συνδυασμούς από 35 υποψηφίους, συνολικά 7 κόμματα, καθώς και 6 ανεξάρτητοι. Τα αποτελέσματα ήταν:

 

Κόμμα Ψήφοι Έδρες
ΑΚΕΛ 95.364 (32,7%) 12
Δημοκρατικός Συναγερμός 92.886 (31,9%) 12
ΔΗΚΟ 56.749 (19,5%) 8
ΕΔΕΚ 23.772 (8,1%) 3
ΠΑΜΕ 8.115 (2,7%) 0
Εν. Κέντρου 7.968 (2,7%) 0
Νέα Δημ. Παράτ. 5.584 (1,9%) 0
Ανεξάρτητοι 583 (0,2%) 0

 

Πρόεδρος της Βουλής εξελέγη ο Γεώργιος Λαδάς, επικεφαλής του ψηφοδελτίου του ΔΗΚΟ.

 

Σ’ όλες τις πιο πάνω βουλευτικές εκλογές, οι 35 ελληνικές έδρες ήταν κατανεμημένες κατά επαρχία, ως εξής:

 

Επαρχία Έδρες
Λευκωσίας 12
Λεμεσού 7
Αμμοχώστου 7
Πάφου 4
Λάρνακας 3
Κερύνειας 2

 

Στις βουλευτικές του 1985 η Βουλή αποφάσισε την αύξηση του αριθμού των βουλευτικών εδρών από 50 σε 80, από τις οποίες 56 έδρες για την ελληνική κοινότητα και οι υπόλοιπες για την (μη συνεργαζόμενη) τουρκική με βάση την αναλογία 70 - 30 των συμφωνιών Ζυρίχης και Λονδίνου. Οι 56 ελληνικές έδρες κατανεμήθηκαν κατά επαρχία ως εξής:

 

Επαρχία Έδρες  
Λευκωσίας 21 (6)
Λεμεσού 12 (3)
Αμμοχώστου 11 (3)
Λάρνακας 5 (2)
Πάφου 4 (1)
Κερύνειας 3 (1)

 

Ανάλογα καθορίστηκε και ο ανώτατος αριθμός σταυρών προτιμήσεως, που στον πιο πάνω πίνακα σημειώνεται σε παρένθεση.

 

Οι πρόωρες βουλευτικές εκλογές του 1985 επί προεδρίας Σπύρου Κυπριανού, ήταν οι πέμπτες βουλευτικές εκλογές στην Κύπρο. Διεξήχθησαν στις 8 Δεκεμβρίου 1985 για την εκλογή των 56 εκ των 80 μελών της Βουλής των Αντιπροσώπων για την Ε΄ Κοινοβουλευτική Περίοδο. Για την ιστορία να αναφερθεί ότι στις προεδρικές εκλογές του 1983, προκειμένου να υποστηριχθεί η υποψηφιότητα του προέδρου του ΔΗΚΟ Σπύρου Κυπριανού, το κόμμα κατέληξε σε συμφωνία για εκλογική και μετεκλογική συνεργασία με το ΑΚΕΛ, με βάση ένα «ελάχιστο πρόγραμμα συνεργασίας» που συμφωνήθηκε μεταξύ των δυο κομμάτων. Με τη συνεργασία αυτή, ο Σπύρος Κυπριανού κέρδισε τις προεδρικές εκλογές του 1983. Ωστόσο δυο χρόνια αργότερα, το 1985, ο πρόεδρος Κυπριανού κατάγγειλε το «ελάχιστο πρόγραμμα συνεργασίας» και τερμάτισε τη συνεργασία του κόμματός του με το ΑΚΕΛ.

Οι «εγγεγραμμένοι ψηφοφόροι ήσαν 346.454, από τους οποίους ψήφισαν οι 327.821, ποσοστό 94,62%. Τις 56 έδρες διεκδίκησαν 4 κόμματα με πλήρεις συνδυασμούς, ενώ κατήλθαν και 2 ανεξάρτητοι. Τα αποτελέσματα ήταν:

 

Κόμμα Ψήφοι Ποσοστό Έδρες
Δημοκρατικός Συναγερμός 107.223 33,5% 12
ΔΗΚΟ 88.322 27,6% 12
ΑΚΕΛ 87.628 27,4% 8
ΕΔΕΚ 35.371 11,07% 3
Ανεξάρτητοι 923 0,3 % 0

 

Πρόεδρος της Βουλής εξελέγη ο πρόεδρος της ΕΔΕΚ Βάσος Λυσσαρίδης.

 

Στις 19 Μαΐου 1991 επί προεδρίας Γιώργου Βασιλείου, διεξήχθησαν βουλευτικές εκλογές, με τη συμμετοχή και ανεξαρτήτων υποψηφίων. Το αποτέλεσμά τους ήταν το ακόλουθο:

 

Εγγεγραμμένοι ψηφοφόροι 381.322

Ψήφισαν                                              354.638

Έγκυρα ψηφοδέλτια                          342.038

Άκυρα                                                    12.600

Αποχή                                                    26.684

 

Έλαβαν:

  1. Συνασπισμός Δημοκρατικού Συναγερμού-Φιλελευθέρων 122.495 ψήφους (ποσοστό 35,81%)
  2. ΑΚΕΛ- Αριστερά-Νέες Δυνάμεις  104.771 (30,63%)
  3. Δημοκρατικό Κόμμα 66.867 (19,55%)
  4. Σοσιαλιστικό Κόμμα ΕΔΕΚ 37.264 (10,89%)
  5. ΑΔΗΣΟΚ 8.199 (2,40%) 
  6. Παγκύπριο Κόμμα Προσφύγων (ΠΑΚΟΠ) 1.887(0,55%)
  7. Μιχαλάκης Παφιτανής 323 (0,09%)
  8. Αντώνης Κουδουνάρης 135 (0,04%)
  9. Γεώργιος Μαυρογένης 97 (0,03%)

 

Η κατανομή των εδρών έγινε ως εξής:

 

1. Συνασπισμός ΔΗΣΥ-Φιλελευθέρων: 20 έδρες (τις 19 τις πήρε ο ΔΗΣΥ και την άλλη το κόμμα των Φιλελευθέρων διά του προέδρου του Νίκου Ρολάνδη, στην εκλογική περιφέρεια  Λευκωσίας. Ο ΔΗΣΥ πήρε 7 έδρες στη Λευκωσία, 4 στη Λεμεσό, 4 στην Αμμόχωστο, 2 στη Λάρνακα και από μία στην Πάφο και την Κερύνεια).

 

2. ΑΚΕΛ-Αριστερά-Νέες Δυνάμεις: 18 έδρες (5 στη Λευκωσία, 5 στην Αμμόχωστο, 4 στη Λεμεσό, 2 στη Λάρνακα και από μία στην Πάφο και την Κερύνεια).

 

3. ΔΗΚΟ: 11 έδρες (4 στην Λευκωσία, 3 στην Λεμεσό και από μία στην Αμμόχωστο, τη Λάρνακα, την Πάφο και την Κερύνεια).

 

4. ΕΔΕΚ: 7 έδρες (4 στην Λευκωσία και από μία στη Λεμεσό, την Αμμόχωστο και την Πάφο).

 

Από την ανάλυση του εκλογικού αποτελέσματος και τη σύγκρισή του με το αποτέλεσμα των βουλευτικών εκλογών του 1985, προκύπτουν τα ακόλουθα στοιχεία:

 

α) Ο ΔΗΣΥ διατήρησε τη θέση του ως το πρώτο κόμμα στην Βουλή. Ο Συνασπισμός ΔΗΣΥ-Φιλελευθέρων εξασφάλισε 35,81% την ψήφων, που ήταν 2,24% περισσότερο από το ποσοστό που είχε επιτύχει ο ΔΗΣΥ στις εκλογές του 1985. Στις εκλογές του 1985 ο ΔΗΣΥ είχε πάρει 19 βουλευτικές έδρες, σε σύγκριση με 20 στις εκλογές του 1991 σε συνασπισμό με τους Φιλελεύθερους.

 

β) Το ΑΚΕΛ αύξησε κατά 3,20% το ποσοστό του, σε σχέση με τις εκλογές του 1985, και κατέστη το δεύτερο κόμμα στην Βουλή. Αύξησε επίσης τις βουλευτικές του έδρες από 15 σε 18. Και αυτό παρά το γεγονός ότι από το ΑΚΕΛ είχαν αποχωρήσει γνωστά στελέχη τα οποία ίδρυσαν, το 1990, το Ανανεωτικό Δημοκρατικό Σοσιαλιστικό Κίνημα (ΑΔΗΣΟΚ). Το ΑΔΗΣΟΚ κατήλθε για πρώτη φορά στον εκλογικό στίβο κατά τις εκλογές του 1991, όπου εξασφάλισε ποσοστό 2,40% και δεν μπόρεσε να εκπροσωπηθεί στην Βουλή.

 

γ) Το ΔΗΚΟ έχασε σημαντικό μέρος από την εκλογική του δύναμη. Συγκεκριμένα έχασε ποσοστό 8,15% σε σύγκριση με τις εκλογές του 1985 και περιορίστηκε στην τρίτη θέση. Οι έδρες του μειώθηκαν από 16 σε 11.

 

δ) Το εκλογικό ποσοστό της ΕΔΕΚ μειώθηκε ελαφρά (0,18%), αλλά οι βουλευτικές της έδρες αυξήθηκαν κατά μία σε σχέση με την προηγούμενη Βουλή και ανήλθαν στις 7.

 

ε) Στις εκλογές του 1991 υπήρξε η εξής αλλαγή του κομματικού σκηνικού, σε σχέση με τις εκλογές του 1985: Η Ένωση Κέντρου του Τάσσου Παπαδόπουλου ενσωματώθηκε στο ΔΗΚΟ, ενώ η Νέα Δημοκρατική Παράταξη (ΝΕΔΗΠΑ) του Αλέκου Μιχαηλίδη, που στις εκλογές του 1985 είχε συμμετάσχει στο ψηφοδέλτιο του ΔΗΚΟ, προσχώρησε στον ΔΗΣΥ. Επίσης το κόμμα των Φιλελευθέρων του Νίκου Ρολάνδη κατήλθε στις εκλογές του 1991 σε συνασπισμό με τον ΔΗΣΥ. Για πλήρη κατάλογο των βουλευτών που εξελέγησαν στις εκλογές της 19ης Φεβρουαρίου 1993 δες στο λήμμα βουλευτές.

 

Στις βουλευτικές εκλογές στις 26 Μαΐου 1996 επί προεδρίας Γλαύκου Κληρίδη, τις 56 έδρες διεκδίκησαν υποψήφιοι από 8 συνολικά κόμματα, εκ των οποίων τα περισσότερα κατήλθαν με πλήρεις συνδυασμούς. Οι εκλογές αυτές διεξήχθησαν με το νέο εκλογικό σύστημα της απλής αναλογικής, σύμφωνα προς το οποίο ένα κόμμα ή ένας ανεξάρτητος προκειμένου να κερδίσει μία έδρα στη Βουλή θα πρέπει να εξασφαλίσει το 1/56ο των εγκύρων ψήφων ή ελάχιστο ποσοστό 1,79%.

 

Ο Δημοκρατικός Συναγερμός (ΔΗΣΥ), συμπράττοντας με το μικρό κόμμα των Φιλελευθέρων, αναδείχθηκε πρώτο κόμμα παρά το ότι υπήρξε μείωση των ποσοστών του κατά 1,34%. Όμως μείωση κατά 2,37% είχε και το ΑΚΕΛ και επίσης μείωση κατά 2,76% είχε και η ΕΔΕΚ, επί των παγκύπριων αποτελεσμάτων. Συγκεκριμένα: Ο ΔΗΣΥ με επικεφαλής τον Γιαννάκη Μάτση, πήρε ποσοστό 34,47% και εξέλεξε 20 βουλευτές. Το ΑΚΕΛ με επικεφαλής τον Δημήτρη Χριστόφια συγκέντρωσε ποσοστό 33% και κέρδισε 19 έδρες στη Βουλή. Το ΔΗΚΟ με επικεφαλής τον Σπύρο Κυπριανού, πρώην πρόεδρο της Δημοκρατίας, τερμάτισε τρίτο με ποσοστό 16,43% και 10 έδρες στη Βουλή. Η ΕΔΕΚ με επικεφαλής τον πρόεδρό της Βάσο Λυσσαρίδη, συγκέντρωσε ποσοστό 8,13% και πήρε 5 έδρες. Το Κίνημα Ελευθέρων Δημοκρατών (ΚΕΔ) με αρχηγό τον πρώην πρόεδρο της Δημοκρατίας Γιώργο Βασιλείου, πήρε 2 έδρες και ποσοστό 3,69%. Τρία μικρότερα κόμματα δεν κατόρθωσαν να εισέλθουν στη Βουλή: Το ΑΔΗΣΟΚ (1,44%), οι Νέοι Ορίζοντες (1,71%) και το Κίνημα Οικολόγων – Περιβαλλοντιστών (1%). Ένα μηδαμινό ποσοστό πήραν ανεξάρτητοι. Πρόεδρος της Βουλής εξελέγη ο Σπύρος Κυπριανού. (Τα ονόματα των εκλεγέντων βουλευτών δες στο λήμμα βουλευτές).

           

Οι επόμενες βουλευτικές εκλογές έγιναν στις 27 Μαΐου 2001 επί προεδρίας Γλαύκου Κληρίδη, και πάλι με βάση το σύστημα της απλής αναλογικής. Οι εγγεγραμμένοι ψηφοφόροι ήσαν 467.543 και ψήφισε το 91,75%, δηλαδή 428.990 άνθρωποι. Στις εκλογές αυτές κατήλθαν 8 κόμματα, όλα με πλήρεις συνδυασμούς, καθώς και 6 μεμονωμένοι (ανεξάρτητοι υποψήφιοι, 2 στη Λευκωσία, 3 στην Πάφο και 1 στη Λεμεσό). Κατά σειρά επιτυχίας, τα κόμματα πήραν:

 

Κόμμα Ποσοστό Έδρες
ΑΚΕΛ 34,71% 20
ΔΗΣΥ 34.00% 19
ΔΗΚΟ 14,84% 9
ΚΙΣΟΣ (ΕΔΕΚ) 6,51% 4
Νέοι Ορίζοντες 3,21% 1
ΕΔΗ 2,59% 1
ΑΔΗΚ 2,16% 1
Οικολόγοι 1,98% 1

 

Πρόεδρος της Βουλής εξελέγη από το Σώμα ο γενικός γραμματέας του ΑΚΕΛ Δημήτρης Χριστόφιας (τα ονόματα των εκλεγέντων βουλευτών δες στο λήμμα βουλευτές).

 

Στις επόμενες βουλευτικές εκλογές που έγιναν στις 21 Μαΐου 2006 επι προεδρίας Τάσσου Παπαδόπουλου, το σύνολο των εγγεγραμμένων ψηφοφόρων ήταν 501.024, ενώ ψήφισαν οι 445.915. Η αποχή ήταν δηλαδή μεγαλύτερη από όση στις προηγούμενες εκλογές, αφού ανήλθε στο 10,1% (ψήφισε το 89%). Στις εκλογές αυτές κατήλθαν όλα τα μεγάλα κόμματα καθώς και ένα νέο κόμμα, το ΕΥΡΩΚΟ (Ευρωπαϊκό Κόμμα) που ιδρύθηκε τον Ιούλιο του 2005 από πρώην στελέχη του ΔΗΣΥ, με τα οποία συνενώθηκε το κόμμα των «Νέων Οριζόντων». Στις εκλογές αυτές με το ΕΥΡΩΚΟ συνεργάστηκε και το ΑΔΗΚ. Κατήλθαν επίσης το κόμμα των Ενωμένων Δημοκρατών (ΕΔΗ), το Κίνημα Οικολόγων – Περιβαλλοντιστών, καθώς και τρία άλλα περιστασιακά κόμματα: Κίνημα «Ελεύθεροι Πολίτες», Πολιτικό Κίνημα Κυνηγών και Λαϊκό Σοσιαλιστικό Κίνημα. Επίσης κατήλθαν και 6 μεμονωμένοι υποψήφιοι. Τις 56 βουλευτικές έδρες κέρδισαν τα ακόλουθα κόμματα, κατά σειρά επιτυχίας:

 

Κόμμα Ποσοστό Έδρες
ΑΚΕΛ 31,13% 18
ΔΗΣΥ 30,34% 18
ΔΗΚΟ 17,92% 11
ΕΔΕΚ 8,91% 5
ΕΥΡΩΚΟ 5,75% 3
Οικολόγοι 1,95% 1

           

Πρόεδρος της Βουλής επανεξελέγη ο γενικός γραμματέας του ΑΚΕΛ Δημήτρης Χριστόφιας. (Τα ονόματα των εκλεγέντων βουλευτών δες στο λήμμα βουλευτές)

 

Εκλογές 22ας Μαΐου 2011

Στις εκλογές της 22ας Μαΐου 2011 επί προεδρίας Δημήτρη Χριστόφια, οι πενήντα έξι έδρες κατανεμήθηκαν ως ακολούθως: ΔΗ.ΣΥ. είκοσι έδρες, Α.Κ.Ε.Λ.-Αριστερά-Νέες Δυνάμεις δεκαεννέα έδρες, ΔΗ.ΚΟ. εννέα έδρες, Κίνημα Σοσιαλδημοκρατών ΕΔΕΚ πέντε έδρες, ΕΥΡΩ.ΚΟ. δύο έδρες και Κίνημα Οικολόγων Περιβαλλοντιστών μία έδρα.

 

Για τη δέκατη Βουλευτική Περίοδο διεκδίκησαν το αξίωμα του Προέδρου της Βουλής τρεις υποψήφιοι: ο Μάριος Καρογιάν, εκ μέρους της κοινοβουλευτικής ομάδας του ΔΗ.ΚΟ., ο Γιαννάκης Ομήρου, εκ μέρους του Κινήματος Σοσιαλδημοκρατών ΕΔΕΚ, και ο Γιώργος Περδίκης, εκ μέρους του Κινήματος Οικολόγων Περιβαλλοντιστών. Για την ανάδειξη Προέδρου του σώματος χρειάστηκε να τηρηθεί η διαδικασία που ενέκρινε και ακολούθησε η Βουλή των Αντιπροσώπων στις 30 Δεκεμβρίου 1985 για εκλογή Προέδρου του σώματος για την Πέμπτη Βουλευτική Περίοδο. Πρόεδρος της Βουλής εξελέγη, στις 2 Ιουνίου 2011, κατά την τρίτη φάση της ψηφοφορίας ο Γιαννάκης Ομήρου, εξασφαλίζοντας 28 ψήφους. Στην ίδια ψηφοφορία ο Μάριος Καρογιάν εξασφάλισε 27 ψήφους, ενώ ο Γιώργος Περδίκης απέσυρε την υποψηφιότητά του.

 

Μετά από μαραθώνια συνεδρίαση, από την οποία δεν έλειψαν οι εντάσεις, αυτοδιαλύθηκε το βράδυ της Πέμπτης , με βάση το άρθρο 67 του Συντάγματος, η Κυπριακή Βουλή, η οποία συμπλήρωσε πενταετή θητεία. Νέες εκλογές θα διεξαχθούν στις 22 Μαΐου.

 

Η Βουλή του 2011 θα μείνει στην ιστορία ως αυτή, που ενέκρινε το 2013 το μνημόνια και πολλά μνημονιακά νομοσχέδια.

 

Εκλογές 22ας Μαϊου 2016

Στις 22 Μαΐου 2016 επί προεδρίας Νίκου Αναστασιάδη, πραγματοποιήθηκαν οι βουλευτικές εκλογές του 2016 στην Κύπρο, οι ενδέκατες από τη σύσταση της Κυπριακής Δημοκρατίας. Πρώτο κόμμα αναδείχθηκε ο Δημοκρατικός Συναγερμός (ΔΗΣΥ) με ποσοστό 30,69% σημειώνοντας πτώση της τάξεως του 3,7%. Οι βουλευτικές εκλογές του 2016 κατέδειξαν και τις αλλαγές που δημιουργήθηκαν στο πολιτικό σκηνικό της νήσου, μεσούσης και της οικονομικής κρίσης, καθώς το δεύτερο μεγαλύτερο κόμμα, το ΑΚΕΛ, σημείωσε μεγάλη πτώση στα ποσοστά του (7,1%) παραμένοντας στη δεύτερη θέση, το Δημοκρατικό Κόμμα (ΔΗ.ΚΟ) διατηρήθηκε στην τρίτη θέση χάνοντας μόνο 1,3 %, την ίδια στιγμή το Κίνημα Σοσιαλδημοκρατών ΕΔΕΚ σημείωσε πρωτοφανή κάθοδο στα ποσοστά του (2,8%), ενώ τρεις νέοι πολιτικοί σχηματισμοί εισήχθησαν στη Βουλή των Αντιπροσώπων για πρώτη φορά: Συμμαχία Πολιτών, Αλληλεγγύη, Εθνικό Λαϊκό Μέτωπο (ΕΛΑΜ).

 

 

Εκλογές 30ης Μάιου 2021

Με ποσοστό 27.77%, το κυβερνών κόμμα του Δημοκρατικού Συναγερμού αναδείχθηκε νικητής των βουλευτικών εκλογών με 17 Βουλευτές, παρά το ότι στην ατζέντα της προεκλογικής κυρίαρχησαν τα θέματα διαφθοράς.

 

Δεύτερο κατετάγη το ΑΚΕΛ με ποσοστό 22.34%, καταγράφοντας σημαντική πτώση και μη καταφέρνοντας να κερδίσει από τη φθορά του ΔΗΣΥ. Το ΑΚΕΛ εξέλεξε 15 Βουλευτές 
 

Η  υπόλοιπη σειρά κατάταξης των κομμάτων:

ΔΗΚΟ: 11.29% - 9 Βουλευτές 

ΕΛΑΜ: 6.78% - 4 Βουλευτές 

ΕΔΕΚ: 6.72% -4 Βουλευτές 

ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΠΑΡΑΤΑΞΗ: 6.10% -4 Βουλευτές 

ΚΙΝΗΜΑ ΟΙΚΟΛΟΓΩΝ-ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΠΟΛΙΤΩΝ: 4.41% -3 Βουλευτές 

ΕΝΕΡΓΟΙ ΠΟΛΙΤΕΣ: 3.27%

ΑΛΛΑΓΗ ΓΕΝΙΑΣ: 2.82%

ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ: 2.31%

ΑΜΜΟΧΩΣΤΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΥΠΡΟ: 1.56%

ΑΦΥΠΝΙΣΗ 2020: 1.35%

ΠΝΟΗ ΛΑΟΥ: 1.28%

ΚΟΜΜΑ ΓΙΑ ΤΑ ΖΩΑ: 1.00%

Βλέπε πλήρη αποτελέσματα

 

Σε ό,τι αφορά στο τελικό ποσοστό προσέλευσης ψηφοφόρων, ψήφισε το 63,9% του συνόλου των εγγεγραμμένων εκλογέων, δηλαδή προσήλθαν στις κάλπες 356.682 ψηφοφόροι.

Για σκοπούς σύγκρισης, αναφέρεται ότι κατά τις προηγούμενες Βουλευτικές Εκλογές του 2016, το τελικό ποσοστό προσέλευσης ψηφοφόρων ήταν 66,7% δηλαδή είχαμε αυξηση της αποχής κατά 3% περίπου. 

 

Εκλογικό συστημα

Μια από τις βασικές διαφορές του νέου εκλογικού συστήματος με το παλαιό μετά την ανεξαρτησία, είναι ότι τώρα ο εκλογέας μπορεί να ψηφίσει μόνο ένα συνδυασμό κόμματος ή μόνο ένα μεμονωμένο υποψήφιο, ενώ παλαιότερα είχε το δικαίωμα επιλογής ανάμεσα στους υποψηφίους της εκλογικής του περιφέρειας, ψηφίζοντας συνολικά τόσους υποψηφίους όσες και οι έδρες της περιφέρειας.

 

Λόγω του νέου εκλογικού συστήματος η διαδικασία της κατανομής των εδρών γίνεται πιο περίπλοκη και συμπληρώνεται σε δυο ή τρία στάδια: σε πρώτη, δεύτερη ή και τρίτη κατανομή, αν εξακολουθούν να υπάρχουν αδιάθετες έδρες.

 

Η πρώτη κατανομή αρχίζει αμέσως μετά τη συμπλήρωση της διαλογής των ψήφων και γίνεται από τον έφορο εκλογής κάθε εκλογικής περιφέρειας. Για τον σκοπό αυτό αθροίζονται οι έγκυροι ψήφοι της εκλογικής περιφέρειας και το σύνολο διαιρείται με το άθροισμα των εδρών της περιφέρειας. Το πηλίκο που προκύπτει, παραλειπόμενου του κλάσματος, αποτελεί το εκλογικό μέτρο της περιφέρειας. Με το μέτρο αυτό διαιρείται η εκλογική δύναμη κάθε συνδυασμού, δηλαδή το σύνολο των ψήφων που πήρε σ’ ολόκληρη την περιφέρεια. Κάθε συνδυασμός παίρνει τόσες έδρες όσες φορές το εκλογικό μέτρο περιέχεται στην εκλογική του δύναμη.

 

Οι έδρες που δεν διατίθενται με την πρώτη κατανομή, μεταφέρονται ως αδιάθετες για τους σκοπούς της δεύτερης κατανομής όπως μεταφέρονται και τα αχρησιμοποίητα υπόλοιπα κάθε κόμματος, για τους ίδιους σκοπούς. Στη δεύτερη κατανομή, που γίνεται από τον γενικό έφορο εκλογών, δικαιούνται να συμμετάσχουν μόνο κόμματα ή συνασπισμοί κομμάτων, που:

 

α) έχουν εξασφαλίσει τουλάχιστον μια έδρα σε οποιαδήποτε εκλογική περιφέρεια από την πρώτη κατανομή και επί πλέον 8% του συνόλου των εγκύρων ψήφων που δόθηκαν σ’ ολόκληρη τη Δημοκρατία- οι συνασπισμοί κομμάτων πρέπει να εξασφαλίσουν 20% (αν είναι συνασπισμοί δυο κομμάτων) ή 25% (αν είναι συνασπισμοί περισσοτέρων των δυο κομμάτων),

ή

β) έχουν εξασφαλίσει το 10% των εγκύρων ψήφων, και προκειμένου για συνασπισμούς κομμάτων το 20% (συνασπισμοί δυο κομμάτων) ή 25% (συνασπισμοί περισσοτέρων των δυο κομμάτων).

 

Αν δεν υπάρχουν ένα ή περισσότερα κόμματα που να πληρούν τις προϋποθέσεις αυτές, προβλέπεται στο Νόμο σειρά διατάξεων ώστε να συμμετέχουν στη δεύτερη κατανομή πάντοτε δυο κόμματα.

 

Για να βρεθεί το εκλογικό μέτρο της δεύτερης κατανομής, αθροίζεται το σύνολο των αχρησιμοποίητων υπολοίπων που προκύπτουν από την πρώτη κατανομή όλων των κομμάτων τα οποία συμμετέχουν στη δεύτερη κατανομή και διαιρείται διά του αριθμού των αδιαθέτων εδρών. Με το εκλογικό αυτό μέτρο διαιρείται χωριστά το σύνολο των αχρησιμοποίητων καθ’ όλη την Δημοκρατία υπολοίπων κάθε κόμματος, το δε πηλίκο δείχνει τον αριθμό των εδρών τις οποίες δικαιούται κάθε κόμμα από τη δεύτερη κατανομή.

 

Αν εξακολουθούν να υπάρχουν αδιάθετες έδρες από τη δεύτερη κατανομή, προσκυρώνονται, ανά μία, κατά σειρά στο κόμμα που παρουσιάζει τα ψηλότερα αχρησιμοποίητα υπόλοιπα από τη δεύτερη κατανομή.

 

Μετά τη συμπλήρωση της κατανομής των εδρών και τον καθορισμό των εκλεγέντων υποψηφίων, ο γενικός έφορος εκλογών τους ανακηρύσσει χωριστά και δημοσιεύει τα ονόματά τους στην επίσημη εφημερίδα της Δημοκρατίας.

 

Βουλευτικές εκλογές διεξάγονται στις πιο κάτω περιπτώσεις:

α) Στην περίπτωση της προκήρυξης βουλευτικών εκλογών με την κανονική λήξη της θητείας της Βουλής, οπότε η διενέργειά τους διατάσσεται με διάταγμα του υπουργού Εσωτερικών που δημοσιεύεται στην επίσημη εφημερίδα της Δημοκρατίας. Οι εκλογές διεξάγονται σ’ αυτή την περίπτωση κατά τη δεύτερη Κυριακή του αμέσως προηγούμενου μήνα κατά τον οποίο λήγει η θητεία της απερχόμενης Βουλής.

 

β) Στην περίπτωση αυτοδιάλυσης της Βουλής πριν από την κανονική λήξη της θητείας της, οπότε η ίδια η Βουλή καθορίζει την ημερομηνία διενέργειας των εκλογών, η οποία δεν μπορεί να απέχει λιγότερο από 30 μέρες και περισσότερο από 40 μέρες από την ημερομηνία που λαμβάνεται μια τέτοια απόφαση.

 

Όπως προβλέπεται στους ισχύοντες εκλογικούς κανονισμούς, για κάθε εκλογική περιφέρεια εκτυπώνεται ενιαίο ψηφοδέλτιο στο οποίο περιλαμβάνονται όλοι οι συνδυασμοί των υποψηφίων βουλευτών της περιφέρειας και όλοι οι μεμονωμένοι υποψήφιοι. Για κάθε εκλογική περιφέρεια υπάρχει διαφορετικού χρώματος ψηφοδέλτιο.

 

(Βλ. και λήμμα Βουλή των Αντιπροσώπων).

Φώτο Γκάλερι

Image