Ισπανία και Κύπρος

Μεσαίωνας- Οι σχέσεις των δύο χωρών 12ος- 15ος αιώνας

Image

Με την Ισπανία, και ιδιαίτερα με ισπανικές περιοχές που αποτελούσαν τότε χωριστά κράτη, το μεσαιωνικό φραγκικό βασίλειο της Κύπρου, υπό τη δυναστεία των Λουζινιανών, ανέπτυξε στενές εμπορικές και άλλες σχέσεις. Κυρίως με την Καταλανία και την Αραγονία. Οι δυο αυτές επαρχίες της Ισπανίας αποτελούσαν ανεξάρτητες ηγεμονίες (που για ένα χρονικό διάστημα ενώθηκαν) και ανέπτυξαν ισχυρές σχέσεις με το μεσαιωνικό βασίλειο της Κύπρου.

 

Ιδιαίτερες στενές σχέσεις αναπτύχθηκαν όταν ο βασιλιάς της Κύπρου Πέτρος Α' (1359 - 1369) νυμφεύθηκε την Ελεονώρα της Αραγονίας, η οποία έγινε έτσι βασίλισσα της Κύπρου.

 Ο Ιάκωβος Β της Αραγονίας σχετίστηκε με το μεσαιωνικό βασίλειο της Κύπρου όταν νυμφεύθηκε, στα 1315, την πριγκίπισσα Μαρία, αδελφή του βασιλιά της Κύπρου Ερρίκου Β΄ (1285 - 1324) και κόρη του βασιλιά της Κύπρου Ούγου Γ΄ (1267- 1284).

 

Εξάλλου οι Καταλανοί ναυτικοί, έμποροι και πειρατές, βρίσκονταν πολύ συχνά στην Κύπρο. Ιδιαίτερα η τάξη των Καταλανών εμπόρων χρησιμοποιούσε την Κύπρο ως σημαντικότατο διαμετακομιστικό σταθμό στην όλη διεξαγωγή του εμπορίου μεταξύ Ανατολής και Δύσης. Η παροικία των Καταλανών στην Κύπρο είχε αποκτήσει μεγάλη πολιτική ισχύ, ιδίως επί των ημερών της βασίλισσας Ελεονώρας, το δε πολιτικό τους κόμμα είχε συνεχείς αναμείξεις στα πράγματα του βασιλείου. Ακόμη, οι Καταλανοί που ενδιαφέρονταν κυρίως για την ομαλή διεξαγωγή του εμπορίου τους με την Ανατολή, σε αρκετές περιπτώσεις διαδραμάτισαν ρόλο μεσολαβητή για διαπραγματεύσεις και επίτευξη ειρήνης μεταξύ του βασιλείου της Κύπρου και γειτονικών μουσουλμανικών χωρών, όπως η Αίγυπτος. Σε άλλες πάλι περιπτώσεις, πολεμικά καταλανικά καράβια ενίσχυσαν τις πολεμικές επιχειρήσεις Κυπρίων βασιλιάδων, όπως για παράδειγμα με συμμετοχή τους στον στόλο του Ιανού.

 

Ιδιαίτερα ισχυρό κατέστη το ισπανικό στοιχείο της Κύπρου κατά τον 15ο αιώνα, οπότε ιδίως επί βασιλείας του Ιακώβου Β’ (1460 -1473) Ισπανοί ευγενείς στρατεύθηκαν στην υπηρεσία του βασιλιά και πήραν τίτλους, αξιώματα και μεγάλες κτηματικές περιουσίες. Τούτο είχε ως αποτέλεσμα να ενισχυθεί και ισχυροποιηθεί η κοινότητα των εγκατεστημένων στην Κύπρο Ισπανών, βασικά το «καταλανικό κόμμα». Επί Ιακώβου Β΄ σημαντικοί ηγετικοί παράγοντες του «κόμματος» αυτού αλλά και του βασιλείου της Κύπρου υπήρξαν οι αδελφοί Φαμπρέγκουες. Εξ’ αυτών, ο Ιωάννης Πέρεζ πήρε και τον τίτλο του κόμη της Καρπασίας (ο τίτλος δημιουργήθηκε τότε). Ο δε αδελφός του Λουδοβίκος έγινε την ίδια εποχή αρχιεπίσκοπος Κύπρου.

 

Μετά τον θάνατο (δολοφονία) του Ιακώβου Β΄ , το 1473, άρχισαν στην Κύπρο οι έριδες και αντιπαραθέσεις μεταξύ των διαφόρων παρατάξεων για επικράτηση, όταν στον θρόνο βρέθηκε η χήρα του Ιακώβου, η Βενετή Αικατερίνη Κορνάρο. Κυριότεροι και ισχυρότεροι αντίπαλοι ήσαν οι Καταλανοί και οι Βενετοί. Τελικά οι Βενετοί επικράτησαν και οι Ισπανοί εκδιώχθηκαν.