Κινύρας

Κινύρας και τρωική εκστρατεία

Image

Η εποχή του Κινύρα συμπίπτει με τον ηρωικό αιώνα του Τρωικού πολέμου και ο Κύπριος βασιλιάς εμφανίζεται σύγχρονος των μεγάλων ηρώων που ενέπνευσαν το ομηρικό έπος.

 

Από την Ιλιάδα του Ομήρου είναι πολύ γνωστός ο θώρακας που ο Κινύρας έστειλε δώρο στον Αγαμέμνονα με την έναρξη της τρωικής εκστρατείας:

 

...Κι ύστερα γύρω από τα στήθη του περνά το θώρακά του,

που κάποτε ο Κινύρας τούστειλε, φιλίας κι αγάπης δώρο˙

τι είχε στην Κύπρο φτάσει τ' άκουσμα το μέγα, πως

οι Αργίτες σε λίγο για την Τροία θ' αρμένιζαν με τα πλεούμενά τους˙

γι' αυτό και τούδωκε το θώρακα, τιμώντας τον ρηγάρχη.

( Ιλ., Λ 19-23, μετάφρ. Καζαντζάκη-Κακριδή)

 

Εκτός από την ομηρική αυτή αναφορά που συνδέει τον Κινύρα με τον Τρωικό πόλεμο, υπάρχει και πλήθος άλλων αναφορών που προέρχονται από άλλους συγγραφείς της Αρχαιότητας. Η εικόνα της σχέσης Κινύρα - Τρωικών, όπως προβάλλει μέσα από τις πληροφορίες αυτές, παρουσιάζεται συγκεχυμένη και σε αρκετά σημεία αντιφατική: Μετά την αρπαγή της Ελένης ο Μενέλαος, στα πλαίσια της προετοιμασίας της εκστρατείας, έστειλε στην Κύπρο τον Παλαμήδη για να ζητήσει από τον Κινύρα στρατιωτική και άλλη βοήθεια. Ο Παλαμήδης όμως έπεισε τον Κινύρα να κάμει το αντίθετο: να μη εκστρατεύσει με τους Αχαιούς. Και παίρνοντας πολλά δώρα έφυγε από την Κύπρο. Από αυτά πρόσφερε στον Αγαμέμνονα μόνο ένα θώρακα, όχι μεγάλης αξίας, και κράτησε για τον εαυτό του όλα τα άλλα. Ταυτόχρονα άφησε να κυκλοφορήσει ανάμεσα στους Αχαιούς η είδηση ότι ο Κινύρας θα έστελλε στην Τροία εκατό πλοία.

 

Σύμφωνα με άλλη μαρτυρία, στην Κύπρο έφθασε ο ίδιος ο Μενέλαος, μαζί με τον Οδυσσέα και τον Ταλθύβιο, και προσπάθησε να πείσει τον Κινύρα να συμμετάσχει στην εκστρατεία. Ο Κινύρας τους πρόσφερε εγκάρδια και πλούσια φιλοξενία, έστειλε στον Αγαμέμνονα χάλκινο θώρακα και υποσχέθηκε με όρκο να στείλει πενήντα πλοία. Από αυτά όμως έστειλε τελικά μόνο ένα με κυβερνήτη του τον γιο κάποιου Μυγδαλίωνα, ενώ τα άλλα τα κατασκεύασε από πηλό και τα έβαλε να αρμενίζουν στη θάλασσα, θεωρώντας ότι έτσι τιμούσε τον όρκο του. Η απάτη αυτή του Κινύρα προκάλεσε την οργή του Αγαμέμνονος που διατύπωσε βαριές κατάρες για τον Κύπριο βασιλιά.

 

Οι πηγές που αναφέρονται στο τέχνασμα αυτό του Κινύρα, υπογραμμίζουν ότι η προσφορά του δώρου από τον Κινύρα στον Αγαμέμνονα και άλλων δώρων από Κυπρίους σε Αχαιούς, δεν ήταν αντάλλαγμα για την «ἀστρατεία» των Κυπρίων, αλλά ενέργεια που αποσκοπούσε να εξασφαλίσει την εύνοια και φιλία του αρχηγού των Αχαιών. Είναι πιθανό όλες αυτές οι παραδόσεις να δημιουργήθηκαν για να ερμηνεύσουν την απουσία κυπριακής συμμετοχής στον Τρωικό πόλεμο, απουσία που οφειλόταν και στη γεωγραφική θέση της Κύπρου και στις ιδιαίτερες συνθήκες της περιοχής της. Η όλη ωστόσο υπόθεση φανερώνει τη μεγάλη εντύπωση που προκάλεσε στην Κύπρο η εκστρατεία, αφού οι Κύπριοι έστειλαν δώρα όχι μετά την έναρξη του πολέμου αλλά πριν ακόμη οι Αχαιοί πλεύσουν προς την Τροία.