Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Σύμφωνα προς την παράδοση, η εικόνα της Παναγίας Κυκκώτισσας είναι μια από τις τρεις εικόνες της Θεοτόκου που, με θεία εντολή, είχε ζωγραφίσει ο απόστολος Λουκάς επτά χρόνια μετά το θάνατο και την ανάσταση του Χριστού. Είναι γνωστή και ως Παναγία Ελεούσα, ως πηγή ελέους. Ύστερα από περιπέτειες, η εικόνα είχε καταλήξει στην Κωνσταντινούπολη και φυλαγόταν στο αυτοκρατορικό παλάτι. Τελικά ο αυτοκράτορας Αλέξιος Κομνηνός, ύστερα από θεία παρέμβαση, έστειλε με τιμές την πολύτιμη εικόνα στην Κύπρο, μαζί με χορηγία για την ίδρυση του μοναστηριού του Κύκκου. Κατά τη μεταφορά της εικόνας στον Κύκκο, λέγεται ότι τα πεύκα «γονάτιζαν» κλίνοντας τις κορφές τους.

Η εικόνα ανήκει στον εικονογραφικό τύπο της Ελεούσας Παναγίας, αποτελεί δε παραλλαγή του εξαιτίας μερικών διαφορών, γνωστή ως Παναγία Κυκκώτισσα, που άρχισε να εξαπλώνεται από τον 11ο-12ο   αιώνα κ.ε. Στην Κύπρο εικόνες του τύπου αυτού σώθηκαν από τον 13ο έως το 15ο   αιώνα κι αργότερα, από την περίοδο της Τουρκοκρατίας. Η Παναγία Κυκκώτισσα εικονίζεται να κρατεί το μικρό Χριστό στην αγκαλιά της. Ο Χριστός κάθεται κατά τρόπο κάπως περίεργο στο δεξί χέρι της Θεοτόκου, ενώ τα γυμνά του πόδια μετεωρίζονται.

Η εικόνα επικαλύφθηκε με αργυρή κι επίχρυση πλάκα το 1576, επί ηγουμενίας Γρηγορίου, σύμφωνα προς επιγραφή στο κάτω μέρος, που πληροφορεί επίσης ότι νέα επικάλυψή της έγινε το 1795, επί ηγουμενίας Μελετίου του Μυριανθέως.

Εξαιτίας πυρκαγιών που κατέκαυσαν τέσσερις φορές το μοναστήρι, ιδίως δε από τη μεγάλη πυρκαγιά του 1365 και εκείνη του 1751, η εικόνα κινδύνευσε να καταστραφεί αλλά σώθηκε εξαιτίας έγκαιρης φυγάδευσής της από τους μοναχούς.

Η εικόνα είναι τοποθετημένη σε θρόνο από ξύλο δρυός και διακοσμημένο με σεντέφι, που κατασκευάστηκε το 1757. Τα πρόσωπα της Παναγίας και του Χριστού είναι πάντοτε καλυμμένα, εκ παραδόσεως, αλλά για άγνωστο σήμερα λόγο, ίσως για να εμπνέουν περισσότερο σεβασμό. Η εικόνα θεωρείται θαυματουργός, σχετίζονται δε μ’ αυτήν πολλές διηγήσεις.

Πηγή

Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια