Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Αρχικά η εκκλησία του μοναστηριού ήταν ξύλινη και καταστράφηκε ολοσχερώς από την πυρκαγιά του 1365. Ξανακτίστηκε, με ξύλο και πέτρα, καταστράφηκε δε πάλι από πυρκαγιά το 1541. Αργότερα ξανακτίστηκε εξ ολοκλήρου από πέτρα και ήταν ναός μονόκλιτος. Περιγραφή του μας δίνει ο Μπάρσκυ στα αποσπάσματα που παραθέσαμε πιο πάνω. Πριν δε από την πυρκαγιά του 1751, ήταν ολόκληρος διακοσμημένος με τοιχογραφίες τις οποίες αναφέρει ο Μπάρσκυ και που κατάλοιπά τους σώθηκαν μόνο στο ιερό βήμα. Γύρω στο 1745 ο ναός επεξετάθη κι έγινε τρίκλιτος. Από τα τρία κλίτη του, το μεσαίο τιμάται εν ονόματι της Παναγίας, το δεξιό επ’ ονόματι των Αγίων Πάντων και το αριστερό επ’ ονόματι των αρχαγγέλων Μιχαήλ και Γαβριήλ. Ο ναός είναι ρυθμού βασιλικής με τρούλλο. Το εικονοστάσι είναι του 18ου    αιώνα. Στο μέσον του εικονοστασίου, αριστερά της ωραίας πύλης, τρίτη στη σειρά, βρίσκεται η περίφημη εικόνα της Παναγίας. Από τις λοιπές εικόνες του εικονοστασίου, μερικές είναι του 17ου  αιώνα και άλλες του 18ου . Στο μοναστήρι φυλάσσονται, μαζί με τα άλλα πολύτιμα κειμήλιά του, και παλαιότερες φορητές εικόνες. Μεταξύ των πολυτίμων κειμηλίων περιλαμβάνονται σταυροί, φορητές εικόνες, ένα ξύλινο αντιμήνσιο («θρόνος»), εγκόλπια, πολύτιμα διακοσμημένα ευαγγέλια, αργυρά κιβώρια, αργυρά και χρυσά ιερά σκεύη (αστερόδισκοι, ποτήρια κ.α.), αρχιερατικές μίτρες, ζώνες και άμφια, αργυρά αρτοφόρια, χρυσοΰφαντα επικαλύμματα της αγίας εικόνας, καντήλες και πολυέλαιοι, άγια λείψανα κ.α. αντικείμενα.

Το κωδωνοστάσιο του μοναστηριού είναι κατά πολύ μεταγενέστερο του ναού, κτίστηκε δε το 1882, γιατί κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας δεν επιτρεπόταν η χρήση κωδώνων από τους Χριστιανούς. Φέρει 6 συνολικά καμπάνες εκ των οποίων η μεγαλύτερη, ρωσικής κατασκευής, ζυγίζει 1.280 κιλά.

Ο ναός περιβάλλεται από πολλά οικοδομήματα σε ακανόνιστη διάταξη, που δημιουργούν όμως μεγάλη πλακόστρωτη εσωτερική αυλή με πηγάδι. Οι είσοδοι στην εσωτερική αυλή και στο μοναστήρι είναι δυο, η κύρια στα νότια και η δεύτερη στα ανατολικά. Τα κτίρια που περιβάλλουν τον ναό είναι το ηγουμενείο (που μαζί με την ανατολική πτέρυγα, κτίστηκε μεταξύ του 1700 και του 1755), το συνοδικό, τα κελιά των μοναχών, τα μαγειρεία, η τραπεζαρία και οι ξενώνες. Στο μοναστήρι υπάρχει επίσης πλούσια βιβλιοθήκη, πρόσφατα δε έχει ιδρυθεί και μουσείο στο οποίο εκτίθενται πολλά από τα αξιόλογα κειμήλιά του.

Εργασίες ανακαίνισης του μοναστηριού έγιναν κατά καιρούς, εντελώς δε πρόσφατα κτίστηκαν και νέοι ξενώνες ενώ έγιναν και ψηφιδωτές διακοσμήσεις.

Κοντά στο μοναστήρι λειτουργούν εστιατόριο και καταστήματα για εξυπηρέτηση των χιλιάδων επισκεπτών. Μάλιστα μέχρι πρόσφατα επικρατούσε η παράδοση ότι όσοι μετέβαιναν για προσκύνημα στους Αγίους Τόπους έπρεπε να επισκεφθούν και το μοναστήρι του Κύκκου.

Πηγή

Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια