Ραδιοφωνικό Ίδρυμα Κύπρου

Η τηλεόραση

Image

Το Ραδιοφωνικό Ίδρυμα Κύπρου εκπέμπει και καθημερινά τηλεοπτικά προγράμματα. Αρχικά διέθετε ένα μόνο τηλεοπτικό κανάλι. Σήμερα λειτουργεί και δεύτερο κανάλι και τα δύο επί 24ώρου βάσεως, ενώ εκπέμπεται καθημερινά και δορυφορικό πρόγραμμα.

 

Η τηλεόραση ξεκίνησε τη λειτουργία της πάνω σε πειραματική βάση την 1η Οκτωβρίου του 1957, ιδρυμένη και πάλι από τους Βρετανούς, στο πλαίσιο της Κυπριακής Ραδιοφωνικής Υπηρεσίας. Η πρώτη εκπομπή μεταδόθηκε την 1η Οκτωβρίου και τα επίσημα εγκαίνια έγιναν στις 15 Οκτωβρίου (Βλέπε Βίντεο Ψηφιακός Ηρόδοτος Αρχείου ΡΙΚ).

 

Στην αρχή καθιερώθηκαν δυο εκπομπές την εβδομάδα, την Τρίτη και την Παρασκευή. Η διάρκειά τους ήταν 2 1/2 ως 3 ώρες η καθεμιά. Σταδιακά όμως η τηλεόραση εξέπεμπε και άλλες ημέρες της εβδομάδας: την Τετάρτη, το Σάββατο και την Κυριακή. Αλλά ακόμη και μετά την ίδρυση του Ραδιοφωνικού Ιδρύματος Κύπρου, το 1959, και την εγκαθίδρυση της Κυπριακής Δημοκρατίας, το 1960, η κυπριακή τηλεόραση εξακολουθούσε να λειτουργεί πάνω σε «πειραματική» βάση. Την 1 Ιανουαρίου1967 καθιερώθηκε εκπομπή και το βράδυ της Πέμπτης.

Τελικά από την 1 Δεκεμβρίου 1968 εντάχθηκε εκπομπή και το βράδυ της Δευτέρας κι έτσι η τηλεοπτική εκπομπή έγινε καθημερινή. Η διάρκεια της εκπομπής αυξανόταν επίσης σταδιακά, για να φθάσει στην 24ωρη μετάδοση.

 

Η λήψη των τηλεοπτικών εκπομπών ήταν αρχικά περιορισμένη και έφθανε μόνο σε ακτίνα 16 μιλίων από τη Λευκωσία. Τον Ιανουάριο του 1965 εγκαταστάθηκαν δυο πομποί στον  Όλυμπο (κορφή του Τροόδους) και στην Καντάρα (Πενταδάκτυλος). Ο δεύτερος πομπός κατελήφθη από τους Τούρκους το 1974 κι έκτοτε δεν χρησιμοποιείται πλέον από το ΡΙΚ. Στο μεταξύ, για κάλυψη ολόκληρης της Κύπρου, εγκαταστάθηκαν διάφοροι σταθμοί αναμετάδοσης.

 

Τα προγράμματα παρουσιάζονταν αρχικά σε τρεις γλώσσες, την ελληνική, την τουρκική και την αγγλική. Από τις 16 Οκτωβρίου 1960 καταργήθηκε η παρουσίαση στην αγγλική γλώσσα. Από τον Δεκέμβριο του 1963, μετά την αποχώρηση των Τούρκων υπαλλήλων του Ιδρύματος, καταργήθηκε και η παρουσία των προγραμμάτων στην τουρκική γλώσσα.

 

Τα προγράμματα είχαν από την αρχή ποικίλο περιεχόμενο. Περιελάμβαναν ψυχαγωγικές ταινίες, ταινίες ντοκιμαντέρ, διεθνή επίκαιρα, ντοκιμαντέρ του κινηματογραφικού συνεργείου, παιδικές και μουσικές εκπομπές, εκπομπές για τους αγρότες, την οικογένεια και το σπίτι, τους νέους και άλλα. Από τις 22 Οκτωβρίου 1957 καθιερώθηκαν και τακτικές θεατρικές εκπομπές. Το πρώτο θεατρικό έργο που μεταδόθηκε ήταν το «Ψυχοσάββατο» του Γρ. Ξενόπουλου. Το πρώτο ντοκιμαντέρ του κινηματογραφικού συνεργείου μεταδόθηκε στην πρώτη κιόλας τηλεοπτική εκπομπή και είχε τίτλο «Στα βήματα του Αποστόλου Βαρνάβα».

 

Το 1957 τα ζωντανά προγράμματα αντιπροσώπευαν τα 5% περίπου των ωρών εκπομπής. Σταδιακά οι επιτόπιες παραγωγές αυξάνονταν και το 1967, που σημείωσε σταθμό στην ανάπτυξη της κυπριακής τηλεόρασης, έφθασαν τα 29% περίπου της συνολικής διάρκειας της εκπομπής που ανερχόταν στις 1.072 ώρες. Παράλληλα με την αύξηση των επιτόπιων προγραμμάτων λειτούργησε η εκπαιδευτική τηλεόραση και καθιερώθηκαν καθημερινά δελτία ειδήσεων.

 

Η πολιτική να ενισχυθούν τα προγράμματα τοπικής παραγωγής συνεχίστηκε σταθερά μέσα σ' όλη τη δεκαετία του 1970-1980. Ύστερα από μια ριζική αναθεώρηση των προγραμμάτων από τις 10 Οκτωβρίου 1971, τα προγράμματα τοπικής παραγωγής αυξήθηκαν κατά 45%, με παράλληλη προσπάθεια να δοθεί περισσότερο τοπικό χρώμα στις εκπομπές.

 

Μέσα στα πλαίσια των αλλαγών της περιόδου 1971-1972 δημιουργήθηκαν, με παράταση της εκπομπής κατά μια ώρα την Τετάρτη και το Σάββατο, ειδικές ώρες εκπομπής πολιτιστικών προγραμμάτων και ψυχαγωγίας. Καθιερώθηκε επίσης η καθημερινή εκπομπή «Καλειδοσκόπιο».

 

Μετά τον Ιούλιο του 1974, ύστερα από το πραξικόπημα και την εισβολή, η κυπριακή τηλεόραση είχε να αντιμετωπίσει μια νέα κατάσταση. Μέσα στις συνθήκες που διερχόταν η Κύπρος με την πάλη για εθνική επιβίωση, οικονομική ανάκαμψη και πολιτική υπόσταση διεθνώς, ήταν επιτακτική η ανάγκη για νέους προσανατολισμούς της όλης προσφοράς της. Προτεραιότητα δόθηκε στα πληροφοριακά προγράμματα, χωρίς να παραγνωριστεί ο τομέας των πολιτιστικών. Η κυπριακή τηλεόραση εργάστηκε κάτω από εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες, αλλά κι έτσι κατόρθωσε και ανέβασε τα δικά της πληροφοριακά προγράμματα στο 80% του συνόλου των προγραμμάτων. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε επίσης στα πολιτιστικά προγράμματα και ιδιαίτερα αξιόλογη υπήρξε η παραγωγή εκατοντάδων ντοκιμαντέρ ιστορικού, αρχαιολογικού, καλλιτεχνικού και περιβαλλοντικού περιεχομένου. Ντοκιμαντέρ παρήχθησαν επίσης σε πολλές άλλες χώρες, ιδίως με επίκεντρο τις κυπριακές παροικίες σε Αγγλία, Αμερική, Αφρική και Αυστραλία.

 

Προγράμματα της κυπριακής τηλεόρασης στέλνονταν και μεταδίδονταν επίσης στο εξωτερικό, ιδιαίτερα στην Ελλάδα. Είναι αξιοσημείωτο ότι οι κριτικοί τηλεοράσεως και γενικά ο τύπος στην Ελλάδα υποδέχονταν με θερμότατα σχόλια τις θεατρικές παραγωγές και τα ντοκιμαντέρ του ΡΙΚ που προβάλλονταν στην Ελλάδα. Εκτός από τον μεγάλο αριθμό ντοκιμαντέρ που γυρίστηκαν για καθαρά τοπική εκπομπή, πολλά από αυτά διατίθενται για προβολή και έξω από την Κύπρο. Εξάλλου οι ταινίες του ΡΙΚ για τις τουρκικές ωμότητες κατά την περίοδο της εισβολής έγιναν δεκτές ως μαρτυρία από το Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Συμβουλίου της Ευρώπης, ενώ προβλήθηκαν σαν μέρος της διαδικασίας έρευνας για παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Κύπρο, που έγινε στο πλαίσιο της Διεθνούς Διασκέψεως της Φραγκφούρτης και σε άλλες περιπτώσεις. Άλλα πάλι αναφέρονται στην πολιτιστική κληρονομιά και τις ομορφιές του νησιού και σε άλλα θέματα του τόπου. Το ψηλό επίπεδο των ντοκιμαντέρ της κυπριακής τηλεόρασης αποδεικνύει και το γεγονός ότι αρκετά από αυτά διακρίθηκαν σε διεθνείς διαγωνισμούς.

 

Σημαντικοί σταθμοί ανάπτυξης στην εξέλιξη της κυπριακής τηλεόρασης πρέπει να θεωρούνται η απευθείας καθημερινή σύνδεση μέσω δορυφόρου με τη Eurovision για τη λήψη ειδήσεων που εγκαινιάστηκε την 1η Ιουλίου του 1982, καθώς και η εισαγωγή των έγχρωμων εκπομπών από τις 20 Δεκεμβρίου του ίδιου χρόνου. Η καθημερινή αυτή σύνδεση τροφοδοτεί την κυπριακή τηλεόραση βασικά με ειδήσεις, περιλαμβανομένων και αθλητικών. Μέσω δορυφόρου μεταδίδονται επίσης στην Κύπρο σε απ' ευθείας μετάδοση από οποιοδήποτε μέρος του κόσμου αθλητικές συναντήσεις και σημαντικά γεγονότα. Επίσης, μέσα στο 1982, έγινε και η πλήρης χρωματοποίηση της τηλεόρασης, που ως τότε εξέπεμπε σε ασπρόμαυρο. Έκτοτε χρησιμοποιείται η νέα τεχνολογία κινηματογράφησης και προβολής.  

Φώτο Γκάλερι

Image
Image
Image