Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

H θεραπεία με καζιά  (στη νεοελληνική βεντούζες και στα αρχαία Ελληνικά Συκίες)  έχει μακρά και μεγαλοπρεπή ιστορία. Έχει χρησιμοποιηθεί σε όλο τον κόσμο από τα αρχαία χρόνια και ήταν μέρος της επικρατούσας ιατρικής στην Ευρώπη μέχρι το 1900.

Είναι κατασκευασμένες από γυαλί σε σχήμα μικρού ωοειδούς ποτηριού. Με τη χρήση της φωτιάς οινοπνεύματος, πυρωνόταν το εσωτερικό της βεντούζας και στη συνέχεια αυτή τοποθετείτο συνήθως στην πλάτη του ασθενή.  Στην Κύπρο τα καζιά χρησιμοποιούνταν σε περιπτώσεις βαριάς γρίπης και κρυολογήματος. Μέχρι πρόσφατα σε κάθε κυπριακό σπίτι βρισκόταν ένα σετ από εξι καζιά-βεντούζες οι οποίες θερμαίνονταν κυρίως με τη χρήση οινοπνεύματος (σπίρτο)  ή και ζιβανίας. Δια της αναρρόφησης, πίστευαν ότι  έβγαζαν έξω το κρύο από τον οργανισμό.

Ειδικότερα η εφαρμογή βεντούζας σύμφωνα με αυτούς που την χρησιμοποιούν ρυθμίζει τη ροή της ενέργειας και του αίματος. Βοηθάει στο να έλξει προς τα έξω και να αποβάλει τους εισερχόμενους στο σώμα, εξωγενείς παθογόνους παράγοντες, όπως είναι το κρύο. 

Βεβαίως οι βεντούζες είχαν και άλλες χρήσεις όπως οι ανατάξεις οστών.

Παρόλο που αρχαιολογικά στοιχεία τεκμηριώνουν τη θεραπευτική χρήση βεντουζών σε διάφορους αρχαίους πολιτισμούς και παρόλο που ακόμα και σήμερα χρησιμοποιούνται από διάφορες άγριες φυλές, δεν έχει εξακριβωθεί η αρχική προέλευση της μεθόδου ούτε ποιος την πρωτοχρησιμοποίησε. Έχουν βρεθεί στοιχεία μακροχρόνιας χρήσης σε ιθαγενείς της Αμερικής (ινδιάνους), σε κατοίκους των νησιών των νοτίων θαλασσών, την Νέας Ολλανδίας, της Ιαπωνίας και της Κίνας.

Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι ήταν ίσως οι πρώτοι που χρησιμοποίησαν συστηματικά βεντούζες. Ο πάπυρος του Εbers, γραμμένος στην Αίγυπτο περίπου το 1550 π.Χ (θεωρείται το αρχαιότερο ιατρικό βιβλίο), περιγράφει την πρόκληση αιμορραγίας με βεντούζες (κοφτές βεντούζες στην Ελληνική παραδοσιακή ιατρική) με σκοπό την αφαίρεση ξένου «σώματος» από το ανθρώπινο σώμα. Οι Αιγύπτιοι, οι οποίοι μετέδωσαν στους αρχαίους Έλληνες την τεχνική της πρόκλησης αιμορραγίας, χρησιμοποιούσαν τις βεντούζες σχεδόν σε κάθε πάθηση. Οι θεραπευτικές αυτές τεχνικές μεταδόθηκαν σε αυτούς από άλλους λαούς της ανατολής.

Ο Ιπποκράτης και ο Γαληνός  ήταν επίσης οπαδοί της θεραπείας με βεντούζες. Από ένα μέρος της εργασίας του Ιπποκράτη φαίνεται ότι και προγενέστεροι Έλληνες ιατροί χρησιμοποιούσαν ευμεγέθεις βεντούζες σε μια προσπάθεια να ανατάξουν μετατοπισμένους σπονδύλους με την αναρροφητική ικανότητα της βεντούζας.

Για χιλιάδες χρόνια, όλοι θεραπευτές έκαναν χρήση της θεραπείας με βεντούζες με δυο τρόπους: την ξηρή και την υγρή θεραπεία. Στην ξηρή θεραπεία με βεντούζα, πρακτικά δεν υπάρχει αποβολή αίματος από το δέρμα. Από τη βεντούζα αφαιρείται ο αέρας και γρήγορα τοποθετείται πάνω στο δέρμα, προκαλώντας μια δερματική προεξοχή η οποία εισέρχεται μέσα στο δέρμα ως οίδημα. Στην υγρή μορφή της θεραπείας, η διαδικασία είναι η ίδια, με την διαφορά ότι πρίν από την τοποθέτηση της βεντούζας, με ένα μαχαιρίδιο έκαναν μικρές τομές επιφανειακά στο δέρμα έτσι ώστε αμέσως μετά την τοποθέτηση της βεντούζας να εξέλθει αίμα.

Με την πάροδο των χιλιετιών, η χρήση της θεραπείας με βεντούζες συσσώρευσε μια μεγάλη κλινική εμπειρία.

Το 1823 ο Samuel Bayfield, θεραπευτής στο Λονδίνο, έγραψε ότι: «η θεραπεία με βεντούζες είναι μια τέχνη, την αξία της οποίας μπορεί να εκτιμήσει ο καθένας που έχει δεχτεί τις θεραπευτικές της ιδιότητες, στον εαυτό του ή σε άλλους ασθενείς». Το 1826, ο χειρούργος Charles Kennedy έγραφε: «η τέχνη της θεραπείας με βεντούζες είναι τόσο γνωστή και η αποτελεσματικότητα της τόσο τεκμηριωμένη, μετά από τόσα χρόνια πρακτικής, ώστε δεν χρειάζεται περαιτέρω τεκμηρίωση για τη δράση της ούτε έγκριση από σύγχρονο κόσμο, όπως δεν χρειαζόταν έγκριση και από τον αρχαίο κόσμο».

(Ο Θανάσης Βέγγος επιδεικνύει την τοποθέτηση βεντούζων στην κινηματογραφική ταινία «Ο Παπατρέχας»)

Το 1950, η κλινική αποτελεσματικότητα της θεραπείας με βεντούζες επιβεβαιώθηκε από μια μεικτή Κινεζική και Σοβιετική επιτροπή και επίσημα πια εντάχθηκε στο θεραπευτικό πρόγραμμα των νοσοκομείων όλης της Κίνας.

Πάντοτε υπήρχε η εναλλακτική ιατρική. ’Ένας λόγος ήταν ότι στο πρόσφατο παρελθόν οι λαϊκές μάζες δεν είχαν χρήματα για φάρμακα, με αποτέλεσμα η ιατρική της εποχής να απευθύνεται στους πλούσιους. Οι ανάγκες τους λοιπόν καλύπτονταν από την εναλλακτική ιατρική, μια ιατρική που περνούσε από γενιά σε γενιά , κυρίως μέσα στις οικογένειες.

Σήμερα, καθώς όλο και περισσότεροι άνθρωποι αναζητούν συμπληρωματικές και εναλλακτικές θεραπείες για την αντιμετώπιση των προβλημάτων υγείας τους, θεραπείες όπως ο βελονισμός, η βοτανοθεραπεία, η αρωματοθεραπεία, η ρεφλεξολογία, η χειροπρακτική, η οστεοπλαστική, η ομοιοπαθητική, κ.α, έχουν γίνει αρκετά δημοφιλείς. Η ευρεία ενημέρωση της κοινής γνώμης είχε ως αποτέλεσμα να αντιμετωπίζονται όλες αυτές ως αξιόλογες εναλλακτικές θεραπείες και όχι σαν πρακτικές τσαρλατάνων, αν και βεβαίως επισήμως η Ιατρική δεν αναγνωρίζει αυτές τις πρακτικές, πολλές φορές δε τις θεωρεί και επικίνδυνες γιατί αυτοί που τις ασκούν δεν έχουν πτυχίο ιατρικής.

H εφαρμογή βεντούζας σύμφωνα με αυτούς που την χρησιμοποιούν ρυθμίζει τη ροή της ενέργειας (Qi) και του αίματος. Βοηθάει στο να έλξει προς τα έξω και να αποβάλει τους εισερχόμενους στο σώμα, εξωγενείς παθογόνους παράγοντες, όπως είναι η ζέστη, το κρύο, η υγρασία και ο άνεμος. Οι βεντούζες επίσης κινητοποιούν την ενέργεια (Qi) και το αίμα και ανοίγουν τους πόρους του δέρματος, που αυτό από μόνο του βοηθάει στην αποβολή των εξωγενών παθογόνων. Από την αρχή της εφαρμογής μπορεί κάποιος να παρατηρήσει αυτή την κινητοποίηση (κοκκίνισμα του δέρματος). Εάν ο ασθενής υποφέρει από ανεπάρκεια, η κινητοποίηση είναι αργή, ενώ αντίθετα πολύ πιο γρήγορη σε αυτούς με υπερβολή ενέργειας.

Το αποτέλεσμα αυτής της θεραπείας μπορεί να διαχωριστεί σε δυο κατηγορίες: τις γενικές(κάθαρση του αίματος, βελτίωση της κυκλοφορίας του αίματος και της λέμφου, ρύθμιση  και βελτίωση της απόδοσης του ανοσοποιητικού συστήματος κ.τ.λ) και τις τοπικές (μείωση του πόνου, χαλάρωση της μυϊκής σύσπασης κ.τ.λ).

ΔΡΑΣΗ ΠΑΝΩ ΣΤΟ ΔΕΡΜΑ

Από την έλξη της χαμηλής αρνητικής πίεσης της βεντούζας, αυξάνεται η αιματική κυκλοφορία, η θερμοκρασία του δέρματος, αύξηση του μεταβολισμού τοπικά στο δέρμα, βελτίωση της λειτουργίας των ιδρωτοποιών αδένων, βελτίωση της δερματικής αναπνοής και αύξηση της προμήθειας θρεπτικών στοιχείων. Το σημαντικό δεν είναι μόνο η κινητοποίηση παλαιού αίματος σε λίμναση, αλλά και η αποβολή αλάτων, σμήγματος και νερού. Μια άλλη σημαντική δράση είναι η ενδυνάμωση και η ανανέωση του δέρματος, η οποία το καθιστά ισχυρότερο στη αντίσταση των παθογόνων.

ΔΡΑΣΗ ΠΑΝΩ ΣΤΟΥΣ ΜΥΣ

Η έλξη της χαμηλής αρνητικής πίεσης της βεντούζας προκαλεί αύξηση της αιματικής κυκλοφορίας των υποδόριων αγγείων, τα οποία με τη σειρά τους πυροδοτούν αύξηση της αιματικής κυκλοφορίας των αγγείων των υποκείμενων μυών. Αυτή η αύξηση της κυκλοφορίας του αίματος έχει αξιοσημείωτα αποτελέσματα σε ένα μυ που βρίσκεται σε σπασμό, όπως για παράδειγμα σε ένα ‘’παγωμένο’’ ώμο, καθώς απομακρύνεται το λιμνάζον αίμα. Επιπρόσθετα βελτιώνεται και η κυκλοφορία της λέμφου. Μετά τη θεραπεία με βεντούζες , το δέρμα θα είναι λαμπερό, καθώς θα έχει αυξηθεί η θερμοκρασία του, συνέπεια της αυξημένης αιματικής κυκλοφορίας.