Αρτος

Image

Το ψωμί που προσφέρεται στην εκκλησία, μαζί με τα κόλλυβα. Στην Κύπρο άρτοι λέγονται μόνο τα προοριζόμενα για την εκκλησία ψωμιά, που σε παλαιότερα χρόνια ζυμώνονταν και ψήνονταν κι αυτά στα σπίτια και συνήθως διακοσμούνταν με σταυρό. Οι πέντε μεγάλοι άρτοι που προσφέρονται στην εκκλησία από τους γιορτάρηδες λέγονται πεντάρτιν (το). Συνήθως τον ένα από τους πέντε αυτούς άρτους τον επιστρέφει ο παπάς στον γιορτάρη.

 

Κατά την αρχαιότητα φαίνεται ότι ήσαν φημισμένα τα κυπριακά ψωμιά, γιατί διάφοροι αρχαίοι συγγραφείς τα ανέφεραν. Ο Αθηναίος γράφει ότι τους «Κυπρίων ἂρτους» ανέφερε ως εξαιρετικούς ο Εύβουλος στην μη σωζόμενη κωμωδία του «Ὀρθάννη», ενώ ο Άλεξις στην μη σωζόμενη κωμωδία του «Κύπριος» έκανε λόγο για άσπρα και σκούρα κυπριακά ψωμιά. Ο Αθήναιος αναφέρει ακόμη ότι ο Άλεξις μιλούσε στην κωμωδία του για ολοσίταρο κυπριακό ψωμί: αὐτοπύρου δ' ἂρτου μέμνηται Ἂλεξις ἐν Κυπρίῳ...