Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Η Μικρά Ασία αποτελεί το δυτικότερο τμήμα της Ασιατικής ηπείρου και ταυτίζεται περίπου με τη σημερινή ασιατική Τουρκία. Πρόκειται, ουσιαστικά, για χερσόνησο σε σχήμα σχεδόν ορθογώνιο που περιβρέχεται από το Αιγαίο πέλαγος (δυτικά), τον Εύξεινο πόντο (βόρεια) και την ανατολική Μεσόγειο Θάλασσα (νότια). Τα νότια παράλια της Μικράς Ασίας αποτελούν την πλησιέστερη προς την Κύπρο ηπειρωτική ακτή (70 χιλιόμετρα) γι' αυτό και είναι φυσικό να έχουν αναπτυχθεί από τα αρχαιότατα χρόνια ποικίλες σχέσεις μεταξύ Κύπρου και Μικράς Ασίας, που ανασκοπούνται στο λήμμα αυτό συνοπτικά, ενώ γίνονται αρκετές παραπομπές σε άλλα λήμματα.

Γενικά περί Μικράς Ασίας: Ο όρος Μικρά Ασία απαντάται για πρώτη φορά τον 5ο μ.Χ. αιώνα κι αναφέρεται από τον Λατίνο εκκλησιαστικό συγγραφέα Ορόσιο. Είναι πιθανό να εχρησιμοποιείτο και πιο πριν. Οι Βυζαντινοί ονόμαζαν ένα τμήμα της θέμα Ανατολικό, πιο απλά, Ανατολή. Οι Τούρκοι, από την εποχή του Σουλεϊμάν του Μεγαλοπρεπούς, ονόμασαν Ανατολή ολόκληρη τη χερσόνησο, αλλά ο όρος δεν επεκράτησε.

Σύμφωνα προς τα αρχαιολογικά ευρήματα, η κατοίκηση στην χερσόνησο ήταν αρχαιότατη, πέραν της 9ης χιλιετίας π.Χ. Αργότερα, κατά την Αρχαιότητα, έζησαν διάφοροι λαοί: οι Φρύγες (12ος π.Χ. αιώνας κ.ε.), οι Χιττίτες, οι Κιμμέριοι, οι Λυδοί, οι Κίλικες και οι Έλληνες. Ο ελληνικός αποικισμός βασικά στις ακτές της Μικράς Ασίας, αρχίζει περίπου από τον 12ο π.Χ. αιώνα. Στη χερσόνησο κατοικούσαν κατά την Αρχαιότητα και άλλοι λαοί, όπως οι Μυσοί, οι Πάμφυλοι, οι Κάρες κ.ά.

Σημαντικές ελληνικές πόλεις άκμασαν στα αιγαιακά παράλια της Μικράς Ασίας, όπως η  Έφεσος, η Μίλητος, ο Κολοφών, η Φώκαια, η Κνίδος, η Καύνος, η Κέραμος κ.ά., η δε περιοχή ήταν γνωστή ως Ιωνία.

Από τον 6ο μέχρι τον 4ο π.Χ. αιώνα, στην Ανατολία είχε εξαπλωθεί η περσική κυριαρχία που, όπως και στην Κύπρο, τερματίστηκε με την προέλαση του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Κατά την περίοδο της περσικής κυριαρχίας, η Μικρά Ασία ήταν χωρισμένη σε σατραπείες. Μετά τον θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου, ακολούθησε ανώμαλη κατάσταση εξαιτίας των ανταγωνισμών των διαδόχων του. Την Ελληνιστική περίοδο ακολούθησε η κυριαρχία των Ρωμαίων (από το 133 π.Χ. κ.ε. οπότε άρχισαν σταδιακά να κατακτούν τη χώρα). Με τον διαχωρισμό της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας (330 μ.Χ.), η Μικρά Ασία περιήλθε, όπως και η Κύπρος, στο Ανατολικό (Βυζαντινό) κράτος. Στα χρόνια που ακολούθησαν, οι Βυζαντινοί συγκρούστηκαν με τους Πέρσες αρχικά και αργότερα με τους Άραβες. Τον 11ο μ.Χ. αιώνα, επιδρομείς από την Ανατολή (Σελτζούκοι), εξαπλώθηκαν στη Μικρά Ασία. Ακολούθησαν οι Μογγόλοι (υπό τον Τσέγκις Χαν).

Το κράτος των Σελτζούκων διαλύθηκε το 1307 και άρχισε ν' ακμάζει νέος λαός, οι Τούρκοι (Οσμανλήδες ή Οθωμανοί). Στο μεταξύ και άλλοι λαοί εμφανίζονταν κατά καιρούς στα Μεσαιωνικά χρόνια στην έκταση της Μικράς Ασίας και δημιουργούσαν κράτη που επιζούσαν περισσότερο ή λιγότερο. Ένα απ' αυτά ήταν το χριστιανικό βασίλειο της Μικρής Αρμενίας, απέναντι από την Κύπρο. Τελικά, τον 15ο αιώνα, επεκράτησαν όλων οι Τούρκοι (που εκπόρθησαν και αυτή την Κωνσταντινούπολη το 1453) και στο εξής η ιστορία της Μικράς Ασίας ταυτίζεται προς την ιστορία της Τουρκίας.