Μοναστήρια της Κύπρου

Όλα τα Ορθόδοξα μοναστήρια της Κύπρου που λειτουργούν σήμερα, καθώς και τα περισσότερα και πιο σημαντικά απ' όσα υφίσταντο στο παρελθόν και διαλύθηκαν, περιλαμβάνονται στη Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια ως χωριστά αυτοτελή λήμματα στα οποία δίνονται όλες οι υπάρχουσες πληροφορίες για το καθένα. Ως χωριστά αυτοτελή λήμματα, περιλαμβάνονται και τα κυριότερα μη Ορθόδοξα μοναστήρια της Κύπρου.

Στην ελεύθερη Κύπρο λειτουργούν 31 μοναστήρια (περιλαμβανομένων της Μονής των Ιερέων και του Αγίου Προκοπίου, που ανήκουν στον Κύκκο), εκ των οποίων τα 12 είναι ανδρικά, ενώ τα 19 είναι γυναικεία. Μερικά άλλα μοναστήρια έχουν συντηρηθεί και λειτουργούν, όχι όμως επί μονίμου βάσεως ως μοναστήρια, αλλά ως θρησκευτικοί χώροι εκδηλώσεων, όπως λ.χ. κατασκηνωτικοί χώροι χριστιανικών οργανώσεων, όπως το μοναστήρι Αγίου Νικολάου Στέγης (Κακοπετριά). Επίσης, το μοναστήρι Αρχαγγέλου Μιχαήλ (Μονάγρι Λεμεσού) έχει αναπαλαιωθεί και χρησιμοποιείται ως κέντρο ερευνητικό, ενώ εκείνο της Αγίας Νάπας χρησιμοποιείται για συνέδρια και άλλες εκδηλώσεις, ενώ ο ναός του λειτουργεί ως εκκλησία ενοριακή του Δήμου Αγίας Νάπας.

Πολλών από τα διαλυθέντα μοναστήρια σώζονται οι ναοί, αρκετοί από τους οποίους είναι σήμερα ανακηρυγμένα αρχαία μνημεία με ενδιαφέρουσα αρχιτεκτονική και αξιόλογες εικόνες ή/και τοιχογραφίες. Αναφέρουμε, μεταξύ άλλων, τους ναούς των πρώην μοναστηριών της Ασίνου, της Παναγίας Ποδύθου, του Αγίου Νικολάου της Στέγης, της Αγίας Νάπας, του Άρακος, εις δε την κατεχόμενη Κύπρο του Αντιφωνητή, της Παναγίας Κανακαρίας, του Αγίου Μάμα Μόρφου, της Παναγία Υπάτης, της Παναγίας Μελανδρύνας κ.ά.

Άλλων παλαιών μοναστηριών έγινε συντήρηση των κτιρίων, χωρίς όμως αυτά να λειτουργήσουν ως μοναστήρια. Μεταξύ αυτών αναφέρουμε εκείνα του Αρχαγγέλου στη Λακατάμεια (Ανθούπολη), του Σταυρού Ομόδους, της Αγίας Μαύρης (Κοιλανίου) κ.ά

Πηγή

Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια