Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Ο Γυμναστικός Σύλλογος Λευκωσίας «Τα Παγκύπρια» (Γ. Σ. Π.) ιδρύθηκε το 1884 από τους αδελφούς Θεοφάνη και Αντώνη Θεοδότου και τον εξάδελφό τους Αριστόδημο Φοινιέα. Και οι τρεις υπήρξαν μαθητές του Ιωάννη Φωκιανού ο οποίος θεωρείται ως ο πατέρας της ελληνικής γυμναστικής. Παράλληλα με τη νομική, που παρακολουθούσαν στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, δεν παρέλειπαν να γυμνάζονται με τον Φωκιανό. Ο Θεοφάνης Θεοδότου υπήρξε πρώτος νικητής των τοπικών Ολυμπιακών αγώνων του 1889 στο αγώνισμα του δίζυγου. Με την επιστροφή τους στην Κύπρο ίδρυσαν τον Ελληνικόν Αθλητικόν Γυμναστικόν Σύλλογον, ο οποίος πιο ύστερα μετονομάστηκε σε Γυμναστικόν Σύλλογον «Τα Παγκύπρια». Ο Σύλλογος της Λευκωσίας υπήρξε, μαζί με τον Γυμναστικό Σύλλογο «Ολύμπια» Λεμεσού, από τα ιδρυτικά μέλη του Συνδέσμου Ελληνικών Γυμναστικών και Αθλητικών Σωματείων (ΣΕΓΑΣ) το 1897. Οι ίδιοι αυτοί Σύλλογοι πήραν μέρος στους Α΄ Παγκύπριους αγώνες του 1896 που ήσαν και προκριματικοί των Ολυμπιακών αγώνων των Αθηνών (1896). Ο αθλητής του Γ.Σ.Π. Χαράλαμπος Νικολαΐδης στάληκε στην Αθήνα για τους Ολυμπιακούς αγώνες.

Η πρώτη επιτροπή του Γ.Σ.Π. χρησιμοποιούσε σαν στάδιο χώρο που βρισκόταν κοντά στην εκκλησία του Αγίου Σάββα, τον οποίο ονόμασαν γυμναστήριον του «Κυπριακού Συλλόγου».  Η διεύθυνση του «Κυπριακού Συλλόγου», που πιο ύστερα μετονομάστηκε σε «Παγκύπριον Γυμναστήριον», ανετέθη στον Θεοφάνη Θεοδότου. Το στάδιο αυτό χρησιμοποιήθηκε για την τέλεση των Β΄ Παγκυπρίων αγώνων το 1898. Αργότερα το διοικητικό συμβούλιο του Συλλόγου, με πρωτοβουλία του Νικολάου Καταλάνου, αγόρασε με μετοχές των Ελλήνων Ορθοδόξων κατοίκων της Λευκωσίας, έναντι 260 λιρών, χώρο στον οποίο κατασκεύασε το 1902 το σημερινό στάδιο Γ.Σ.Π., εὐρύτατον καί  ἐν τοποθεσίᾳ  ἐξαιρέτῳ  ἐπί τῆς πρός τά Κυβερνητικά Γραφεῖα λεωφόρου καί ἀνέδειξε τοῦτο τό πρῶτον ἐν τῇ  Ἀνατολῇ καί μόνον τοῦ Παναθηναϊκοῦ Σταδίου δεύτερον, όπως ο ίδιος ο Καταλάνος αναφέρει στο «Κυπριακόν Λεύκωμα» που εξέδωσε το 1914. Μέσα σ’ αυτό το στάδιο έγιναν τα 5α Παγκύπρια το 1902. Από του 1934 το στάδιο της Λευκωσίας μετονομάσθηκε σε στάδιον Γ.Σ.Π. Ευγενίας και Αντωνίου Θεοδότου προς τιμήν των δυο αυτών ευεργετών για σημαντική δωρεά τους προς τον Σύλλογο (πλήρωσαν το χρέος του Συλλόγου που ανήρχετο σε τρεις χιλιάδες λίρες). Με βάση το άρθρο 42 του καταστατικού του Συλλόγου, το στάδιο ενεγράφη στο όνομα του αρχιεπισκόπου Κύπρου στις 8 Μαίου 1951 και θα παραμείνῃ  ἐσαεί ἀναπαλλοτρίωτον καί ἐλεύθερον παντός χρέους καί πάσης ἐπιβαρύνσεως παρ’ οἱουδήποτε καί δι’ οἱονδήποτε σκοπόν.

Η αθλητική και εθνική δράση του Συλλόγου υπήρξε εντονότατη. Αθλητές και αθλήτριές του πήραν μέρος σε διάφορους Ολυμπιακούς αγώνες: Γεώργιος Σκουταρίδης (1908), Κώστας Παντελίδης και Ιωάννης Ταλιάνος (1924), Κώστας Πετρίδης (1928), Κυριάκος Ονησιφόρου (1972 και 1976), Δημήτρης Αραούζος και Μάριος Κασσιανίδης (1984), Μάριος Χατζηανδρέου και Σπύρος Σπύρου (1988), Μάριος Χατζηανδρέου (1992), Δώρα Κυριάκου (1996), Αλεξάνδρα Τσιήσσιου (2008). Επίσης κέρδισαν Βαλκανικούς αγώνες (Ανδρέας Παπαμιχαήλ, Κώστας Πετρίδης, Χριστόδουλος Συμεωνίδης, Α. Χατζηβασιλείου, Ντίνος Μιχαηλίδης, Κ. Ονησιφόρου, Μ. Κασσιανίδης, Β. Χειμωνής), ή νίκησαν σε Μεσογειακούς αγώνες (Μάριος Χατζηανδρέου).

Ένας μεγάλος αριθμός αθλητών και αθλητριών κέρδισαν πρώτες νίκες σε Πανελληνίους αγώνες με πανελλήνιες επιδόσεις: Γ. Σκουταρίδης, Α. Τσουρής, Κ. Παντελίδης, Ι. Ταλιάνος, Φρ. Μικελλίδης, Π. Αναστασιάδης, Π. Λοϊζίδης, Π. Μακρυγιάννης, Τάκης Πετρίδης, Χρ. Φάντης, Α. Χατζηϊωσήφ, Κ. Πετρίδης, Δ. Συμεωνίδης, Γ. Κανάρης, Π. Μουσκής, Γ. Πέτσας, Χρ. Συμεωνίδης, Α. Παπαμιχαήλ, Ηρώ Τσαγγαρίδου-Μιτσίδου, Η. Ζαχαριάδου, Λ. Αρχοντίδης, Ι. Φαραζής, Τ. Οστούκ, Α. Χατζηβασιλείου, Αίγλη Γιωργαλλή, Β. Σεργίδου, Ντ. Μιχαηλίδης, Κ. Ονησιφόρου, Ρένα Παγδατή, Β. Χειμωνής, Α. Γιωργαλλίδης, Ε. Μούζουρου, Μ. Χατζηανδρέου, Μ. Καπιτζή, Σπ. Σπύρου, Μ. Κασσιανίδης, Μελ. Μενελάου.

Άλλοι αθλητές με σημαντικές επιτυχίες είναι οι Δημήτρης Αραούζος, Δημήτρης Θεοφυλάκτου, Αναστασία Σπανούδη, Χριστιάνα Μενελάου, Απόστολος Παρέλλης, Άννυ Χριστοφίδου, Παναγιώτης Καλογήρου, Πέτρος Σοφιανός, Μαριάννα Ζαχαριάδη κ.α.

Δυο αθλητές του Συλλόγου ανεδείχθησαν πολυνίκεις σε Πανελλήνιους αγώνες: Λυκούργος Αρχοντίδης (1947) και Ηρώ Τσαγγαρίδου-Μιτσίδου (1948).

Ο Σύλλογος ανεδείχθη πρωταθλητής Ελλάδος το 1924 (άνδρες), 1967 (έφηβοι), 1970 (ανώμαλος δρόμος εφήβων), 1972 (έφηβοι), 1975 (παίδες), 1976 (ανώμαλος δρόμος ανδρών και εφήβων), 1977 (νεανίδες, ανώμαλος δρόμος εφήβων και παίδων).

Από του 1967-1976 κατελάμβανε την πρώτη θέση μεταξύ των Γυμναστικών Συλλόγων της Κύπρου κατά την αξιολόγηση του ΣΕΓΑΣ στα Ολυμπιακά αγωνίσματα.

Στους εθνικούς αγώνες ο Σύλλογος υπήρξε πάντοτε πρωτοπόρος. Ο πρώτος πρόεδρος του Συλλόγου Θεοφάνης Θεοδότου εξορίστηκε μετά την εθνική εξέγερση του 1931. Η αγγλική αποικιοκρατική κυβέρνηση, με διάταγμα που εξεδόθη στις 5 Νοεμβρίου 1956, έκλεισε τον Σύλλογο επ’ αόριστον λόγω της εθνικής του δράσης. Δύο αθλητές του Συλλόγου πρόσφεραν τον εαυτό τους θυσία για την απελευθέρωση της πατρίδας τους: Μιχαλάκης Καραολής, Παντελής Κατελάρης.

Πρόεδροι του Γυμναστικού Συλλόγου «Τα Παγκύπρια» διετέλεσαν οι ακόλουθοι: Θεοφάνης Θεοδότου, Γεώργιος Πούλιας, Σόλων Μιχαηλίδης, Θεμιστοκλής Δέρβης, Δημοσθένης Συμεωνίδης, Διαγόρας Νικολαΐδης, Φρίξος Μιχαηλίδης, Τάσος Χατζηαναστασίου, Γλαύκος Μιχαηλίδης, Κώστας Βαφεάδης, Θεόδωρος Μ. Ιωαννίδης.

Στις 24 Ιουνίου, 1991, επί προεδρίας του Θεόδωρου Μ. Ιωαννίδη, υπεγράφη συμφωνία ανταλλαγής του Σταδίου Γ.Σ.Π. με την Κυβέρνηση, με σκοπό την ανέγερση νέου σύγχρονου Σταδίου. Τα εγκαίνια του νέου Σταδίου Γ.Σ.Π., στη διοικητική περιφέρεια του Δήμου Στροβόλου, έγιναν το 1999. Το Στάδιο, που έχει χωρητικότητα 23.000 περίπου θεατών, χρησιμοποιείται από τις ομάδες Α΄κατηγορίας της πρωτεύουσας, καθώς και την Εθνική ομάδα ανδρών. Το 2000 άρχισε τη λειτουργία του και το Στάδιο στίβου του Γ.Σ.Π.

Σχέδια ανάπλασης

Για το παλιό στάδιο Στάδιο Γ.Σ.Π. υπάρχουν σχέδια ανάπλασης, στο πλαίσιο γενικότερης αναμόρφωσης της περιοχής, με την ανέγερση νέων κυβερνητικών κτιρίων, καθώς και κτιρίων που θα στεγάσουν πολιτιστικές λειτουργίες μείζονος σημασίας. Τον Δεκέμβριο του 2021  υπογράφησαν συμβόλαια με την εταιρία Cyfield, με προϋπολογισμό 19.720.000 ευρώ, πλέον ΦΠΑ, και περιλαμβάνει την κατασκευή του έργου και 10 χρόνια συντήρηση. Οι κατασκευαστικές εργασίες αναμένεται να διαρκέσουν 24 μήνες. Όταν εγκαταλείφθηκε το στάδιο, είχε προκηρυχθεί αρχιτεκτονικός διαγωνισμός. Το Α’ βραβείο κέρδισε η πρόταση των Ιωάννη Κίζη, Γρηγόρη Πατσαλοσαββή, Κωνσταντίνου Κίζη & Ευθύμιου Δούγκα. Αν και ο διαγωνισμός έγινε το 2011, το έργο δεν προχώρησε, αλλάζοντας στην πορεία μορφή. Κάποια στιγμή επικράτησε η ιδέα της ανέγερσης ξενοδοχείου μέσα στο τεμάχιο ώστε το έργο να γίνει ελκυστικό για επενδυτές και να εκτελεστεί με την μέθοδο Μελέτης και Κατασκευής (ΒΟΤ). Δεν υπήρξε όμως ενδιαφέρον κι έτσι τα σχέδια επέστρεψαν στην αρχική τους βάση η οποία ήταν κοντά στις απόψεις των δημοτών όπως αυτές εκφράστηκαν μέσα από το δημοψήφισμα που έγινε το 2009. Δηλαδή, ένα μεγάλο αστικό πάρκο με πολλή πράσινο και ήπιες αναπτύξεις. Η μόνη διαφοροποίηση που υπάρχει από τα αρχικά σχέδια είναι στον αριθμό των χώρων στάθμευσης. Στα αρχικά σχέδια περιλαμβάνονταν πέντε επίπεδα, συνολικής χωρητικότητας 1700 αυτοκινήτων με κόστος 50 εκατομμύρια. Πλέον, τα σχέδια περιλαμβάνουν μόνο δύο επίπεδα, χωρητικότητας 570 αυτοκινήτων και κόστος 18 εκατομμύρια. Εγκαταλείφθηκε επίσης η ιδέα του ΒΟΤ και το κόστος θα αναλάβει ο Δήμος αντλώντας μέρος της δαπάνης από τα διαρθρωτικά ταμεία της ΕΕ.