Σταυροκότσης ή μαυροσφήκουρας

Image

Scolia flavifrons, υποείδος haemarrhoidalis, F. Οικογένεια: Scoliidae. Σπάνιο είδος σφήκας, μεγαλύτερης από τις συνηθισμένες. Εμφανίζεται την άνοιξη και προκαλεί καταστροφές στα μελίσσια αλλά και σε σταφύλια. Έχει χρώμα φανταχτερό μαύρο και κίτρινο. Ο βασιλιάς είναι σχεδόν διπλάσιος σε μέγεθος από τα μέλη του υποείδους, ο δε χρωματισμός του στο πάνω μέρος του κορμού, μετά τον θώρακα, σχηματίζει εμφανή σταυρό χρώματος μαύρου, σε  κίτρινο πλαίσιο. Γι’ αυτό ονομάστηκε σταυροκότσ'ης (από τις λέξεις σταυρός και kotch [τουρκ.] που σημαίνει κριάρι, ίσως επειδή η σφήκα αυτή είναι μεγαλύτερη από τις συνηθισμένες, όπως το κριάρι είναι πιο εύσωμο από το κοπάδι).

 

Τα μικρά παιδιά, σε παλαιότερες εποχές, κυνηγούσαν τους σταυροκότσ'ηδες με παλλούρες (= ακανθώδεις θάμνους) και μ' αυτές τους έπιαναν ζωντανούς. Αφού δε τους έδεναν από τη μέση με κλωστή, έπαιζαν μαζί τους μέχρι να βαρεθούν. Τότε τους σκότωναν κι έβγαζαν το στομάχι τους που το έτρωγαν, γιατί ήταν γεμάτο με μέλι, αφού ο σταυροκότσ'ης τρέφεται με μέλι, όπως οι μέλισσες. Τα παιδιά πίστευαν πως μπορούσαν να τους ελκύουν και να τους πιάνουν εύκολα όταν έλεγαν το ακόλουθο τραγούδι:

 

Βολέι - βολεά

έλα ποτζ'εί, έλα ποδά,

σκάρπου τζ'ει, σκάρπου δα.

που πολεμούν τον βασιλιάν.