Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Η λατομική βιομηχανία στην Κύπρο είναι έντονα δραστηριοποιημένη. Υπάρχουν Παγκύπρια περίπου 200 λατομεία που παράγουν διάφορα πετρώματα και βιομηχανικά ορυκτά, εκ των οποίων περί τα 45 βρίσκονται στο τελικό στάδιο εκμετάλλευσης και αποκατάστασης του χώρου των λατομικών εργασιών.

Για επιτόπια χρήση παράγονται:

• χαβάρες και χαβαροχάλικα για επιχωματώσεις και υποθεμελιώσεις οδικών έργων.
• αδρανή υλικά κυρίως από ασβεστόλιθο και διάβαση για τις ανάγκες της οικοδομικής βιομηχανίας και των άλλων κατασκευών (δρόμοι κλπ.).
• μαργαϊκός ασβεστόλιθος, άργιλος και γύψος ως πρώτη ύλη για τη τροφοδότηση των δύο τσιμεντοβιομηχανιών της Χώρας.
• ασβεστόλιθος για παραγωγή ασβέστη.
• άργιλος για ικανοποίηση των αναγκών των τουβλοποιϊων.
• γύψος για παραγωγή επιχρισμάτων.
• ασβεστολιθικός ψαμμίτης για παραγωγή οικοδομικής πέτρας και πέτρας επενδύσεως κτιρίων.

Η χώρα θεωρείται αυτάρκης όσον αφορά πρώτες ύλες για οικοδομές, δρόμους, λιμάνια, υδατοφράκτες και άλλα κατασκευαστικά έργα.

Η οποιαδήποτε λατομική δραστηριότητα στην πατρίδα μας γίνεται στην βάση της νομοθεσίας ΚΔΠ 295/2009 “Οι περί Μεταλλείων και Λατομείων Κανονισμοί  (Κανονισμός 4(5)“ και η έγκριση δίνεται, μετά την εκπόνηση μιας διαχειριστικής περιβαλλοντικής μελέτης για λατομείο.

Σύμφωνα με τα στοιχεία τα οποία έχει παραθέσει ο διευθυντής του Τμήματος Γεωλογικής Επισκόπησης, δρ Κώστας Κωνσταντίνου, υπάρχουν επαρκή αποθέματα για ικανοποίηση των αναγκών των επαρχιών Λευκωσίας- Λεμεσού για τα επόμενα 55 χρόνια και για την επαρχία Λάρνακα 25 χρόνια και για την επαρχία Πάφου 9 χρόνια.

Για την Ημικατεχόμενη μας πατρίδα ενσωματώθηκε εννοιολογικά στην αειφόρο ανάπτυξη και ο πυλώνας “επανένωση οικοσυστήματος τώρα“, ούτως ώστε να μπορεί να επιτυγχάνεται η βέλτιστη πρόταση σε ολόκληρη την Κύπρο για κάθε επικείμενη ανάπτυξη.

Η εξόρυξη των παραπάνω ορυκτών και άμμου, όπως και η εξόρυξη πετρελαίου- φυσικού αερίου δεν είναι ούτε ατέλειωτη μα ούτε και ανανεώσιμη. Επομένως μια εξόρυξη χωρίς επιπτώσεις στο περιβάλλον δεν μπορεί να υπάρξει. Για αυτό ένα προτεινόμενο- νόμιμο λατομείο πρέπει να επιλέγεται σε χώρους που υπάρχουν πόροι και επιπλέον εκεί που οι επιπτώσεις θα είναι οι ελάχιστες. Με το κλείσιμο του κύκλου λατόμευσης θα πρέπει να συνοδεύεται και με πλάνο αποκατάστασης.

Τα επαρκή αποθέματα ασβεστολιθικού ψαμμίτη για παραγωγή λεπτόκοκκου άμμου και πυφαλογενούς ασβεστόλιθου για παραγωγή αδρανών υλικών στην χρήση παραγωγής σκυροδέματος και ασφαλτικού σκυροδέματος και στο γεγονός, ότι η άμμος της Σαχάρας δεν είναι κατάλληλη για οποιαδήποτε χρήση μέχρι σήμερα, διαφαίνεται η μεγάλη σπουδαιότητα συνεκμετάλλευσης της σε ολόκληρη την Κύπρο. Με την ενσωμάτωση και της ανακύκλωσης των οικοδομικών αποβλήτων (μπάζα) μπορούν να αξιοποιούνται αδρανή υλικά στην αποκατάσταση εγκαταλειμμένων λατομείων, χωματερών (Κοτσιάτης, Βατί) και στην οδοποιία, ούτως ώστε να μειώνεται η χρήση των ποιοτικών μας αποθεμάτων.

Στόχος της συνεκμετάλλευσης είναι η προοπτική εξαγωγής μεγάλων ποσοτήτων στις γειτονικές μας χώρες, όπως Συρία και Λιβύη για ανοικοδόμηση και άλλων αραβικών χωρών, όπως Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Σαουδική Αραβία, Κατάρ  για ανάπτυξη.

Συγκριτικά με την επιθυμητή εξόρυξη υδρογονανθράκων από την κυπριακή ΑΟΖ, στην οποία δημιουργείται πολιτική και στρατιωτική επέμβαση της Τουρκίας στα εθνικά μας θαλάσσια όρια, η συνεκμετάλλευση και εξαγωγή των αδρανών μας ορυκτών δημιουργεί προϋποθέσεις στην "επανένωση οικοσυστήματος τώρα" και προσφέρονται η προοπτική επίτευξης των ακόλουθων στόχων, όπως:

• μείωση πολιτικής- στρατιωτικής- οικονομικής εξάρτησης Τ/Κ από την Τουρκία
• μείωση στρατιωτικής προστασίας Ε/Κ από Ισραήλ, Ελλάδα, Γαλλία
• μείωση εξαγωγής κυπριακού συναλλάγματος για αγορά εξοπλιστικών συστημάτων
• αύξηση της αμφίδρομης αλληλεξάρτησης σχέσης μεταξύ Τ/Κ και Ε/Κ (win win situation)

Στον 2ο πυλώνα "οικονομική ανάπτυξη" προσφέρονται:

• αύξηση εξαγωγών και μείωση του αρνητικού εμπορικού ισοζυγίου
• αύξηση του κυπριακού Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος (ΑΕΠ)
•  ενσωμάτωση των ανακυκλωμένων οικοδομικών αποβλήτων (μπάζα) στην τοπική κυκλική οικονομία
• μείωση εξάρτησης από γειτονικές χώρες λόγω εισαγωγής πετρελαίου και υγραερίου, αφού θα υπάρχει "ανταλλαγή προϊόντων"

Στον 3ο πυλώνα "κοινωνική συνοχής" προσφέρονται:

• δημιουργία νέων θέσεων εργασίας στην λατομική βιομηχανία
• αύξηση συνεργασίας μεταξύ Τ/Κ και Ε/Κ

Στον 4ο πυλώνα "προστασία φυσικών πόρων και περιβάλλοντος" απαιτούνται:

• εφαρμογή της νομοθεσίας "Οι περί Μεταλλείων και Λατομείων Κανονισμοί"
• εκπόνηση μιας διαχειριστικής περιβαλλοντικής μελέτης για λατομείο
• αποκατάσταση χώρων λατομείου με ανακυκλώσιμα οικοδομικά υλικά (μπάζα)