Κυπριακή Βιβλιοθήκη
Βρίσκεται στη Λευκωσία και αποτελεί την Κρατική Βιβλιοθήκη της Κύπρου. Στεγάζεται σε ένα παλιό κτήριο στον προμαχώνα Ντ’ Αβίλα, πίσω από το παλιό κεντρικό ταχυδρομείο και το παλιό δημαρχείο. Η Κυπριακή Βιβλιοθήκη έχει τις ρίζες της στη δημιουργία της Κυπριακής Δημόσιας Βιβλιοθήκης το 1927, με πρωτοβουλία της Βρετανικής Αποικιακής Κυβέρνησης και συγκεκριμένα του Κυβερνήτη Σερ Ρόλαντ Στόρρς. Τα εγκαίνια έγιναν την 1η Ιουλίου 1927 στην παρουσία του Κυβερνήτη και της Λαίδης Στορρς, του Αρχιεπισκόπου, αρχηγών άλλων δογμάτων, δημάρχων, των προξένων Ελλάδας, Τουρκίας και Γαλλίας κ.α. Τα εγκαίνια έγιναν κάτω από αυστηρά μέτρα ασφαλείας. "...Λόχος αστυνομικός υπό το πρόσταγμα του Αστυνομεύοντος Μουσταφά εφ. απέδωκε τα νενομισμένας τιμάς..."
Λειτούργησε κάτω από τον έλεγχο του Δήμου Λευκωσίας μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1950. Με τον περί Κυπριακής Δημόσιας Βιβλιοθήκης νόμο του 1968 η Βιβλιοθήκη περιήλθε στην αρμοδιότητα του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού. Η Κυπριακή Βιβλιοθήκη ιδρύθηκε με τον περί Κυπριακής Βιβλιοθήκης Νόμο του 1987.
Το Υπουργικό Συμβούλιο με απόφαση του ημερομηνίας 4/12/19 ενέκρινε την χωροθέτηση κτιρίου για στέγαση της σε χώρο περίπου 3000 m² ο οποίος βρίσκεται επί της Λεωφόρου Βύρωνος και βρίσκεται δυτικά του υφιστάμενου διατηρητέου κτιρίου του πρώην Υπουργείου Οικονομικών που σήμερα στεγάζεται η διοίκηση του Υπουργείου Εσωτερικών. Ο σχεδιασμός προβλέπει κτήριο συνολικού εμβαδού 4.288 τ.μ. που θα εκταθεί σε έξι ορόφους, τέσσερις υπέργειους και δυο υπόγειους. Προβλέπει την κάλυψη των αναγκών για 30 χρόνια, λαμβάνοντας βέβαια υπόψη και τα νέα δεδομένα που δημιουργούνται από τη ψηφιακή τεχνολογία και τις ηλεκτρονικές εκδόσεις. Το κόστος ανέγερσης του κτιρίου με τιμές του 2018 ανερχόταν στα 12.750.000 ευρώ. Το σχέδιο δεν προχώρησε ποτέ.
Η Κυπριακή Βιβλιοθήκη στεγάζεται προσωρινά, σε τέσσερα διαφορετικά κτήρια:
Το ιδιόκτητο παλιό κτήριο στον προμαχώνα Ντ’ Αβίλα, όπου υπάρχει το δανειστικό τμήμα, το τμήμα περιοδικού τύπου και έκδοσης διεθνών σειριακών αριθμών, στο ενοικιαζόμενο κτήριο στην Πλατεία Φανερωμένης όπου φιλοξενείται το Αναγνωστήριο και το Τμήμα Αναφοράς,
στο κτήριο που στεγάζει τις Πολιτιστικές Υπηρεσίες όπου βρίσκεται η Μονάδα Ψηφιοποίησης, η Ψηφιακή Βιβλιοθήκη Europeana, η Μόνάδα Κυπριακής Βιβλιογραφίας και η μονάδα υποστήριξης βιβλιοθηκών, και στο ενοικιαζόμενο κτήριο δίπλα από το Κυβερνητικό Τυπογραφείο που λειτουργεί ως αποθηκευτικός χώρος και εργαστήριο συντήρησης βιβλίων.
Η αποστολή της Βιβλιοθήκης είναι:
Η απόκτηση, επεξεργασία, διαφύλαξη και προβολή της εκδοτικής παραγωγής της Κύπρου και υλικού που αφορά την Κύπρο
Η προαγωγή και ενθάρρυνση της χρήσης του υλικού από το κοινό
Η σύνταξη και έκδοση κυπριακής βιβλιογραφίας και καταλόγου κυπριακών περιοδικών και εφημερίδων
Η καταλογογράφηση και ταξινόμηση του υλικού της Βιβλιοθήκης και των άλλων κρατικών βιβλιοθηκών και η σύνταξη θεματικών και άλλων βιβλιογραφιών
Η παροχή καθοδήγησης και βοήθειας στο σχεδιασμό, οργάνωση και ανάπτυξη των άλλων κυπριακών βιβλιοθηκών
Η λειτουργία κέντρου εγγραφής εντύπων
Η λειτουργία κέντρου διαδανεισμού και ανταλλαγής υλικού μεταξύ βιβλιοθηκών και η σύνδεση της Κύπρου με βιβλιοθήκες και κέντρα πληροφόρησης του εξωτερικού.
Η Κυπριακή Βιβλιοθήκη αποτελεί μιαν ανεξάρτητη υπηρεσία κάτω από την άμεση αρμοδιότητα του Υφυπουργείου Πολιτισμού. Ο Νόμος 51 προβλέπει για το διορισμό επταμελούς Συμβουλευτικής Επιτροπής, η οποία συμβουλεύει τον Υφυπουργό και το Διευθυντή της Βιβλιοθήκης για διάφορα θέματα που αφορούν την ανάπτυξη και λειτουργία της Βιβλιοθήκης.
Η Κυπριακή Βιβλιοθήκη έχει τον συντονισμό του Δικτύου Κυπριακών Βιβλιοθηκών που δημιουργήθηκε με σκοπό την συνεργασία των Δημόσιων/Κρατικών, Δημοτικών, Κοινοτικών, Σχολικών και άλλων Βιβλιοθηκών. Η εν λόγω συνεργασία αποσκοπεί στην εδραίωση ενός κοινού συμμετοχικού πλάνου το οποίο συμβάλει στην υποστήριξη των Βιβλιοθηκών, ώστε να αναπτύξουν και συνάμα να εξελίξουν τις παρεχόμενες, προς το κοινό, υπηρεσίες μέσω κοινών πολιτικών και δράσεων.
Επιπρόσθετα, μέσω του Δικτύου, παρέχεται πρόσβαση στο ευρετήριο Κυπριακών Βιβλιοθηκών που έχει ως στόχο να κατευθύνει τους χρήστες στους αντίστοιχους ιστότοπους για περαιτέρω έρευνα και καθοδήγηση αναλόγως του τύπου της κάθε βιβλιοθήκης και των υπηρεσιών που παρέχει.
Πρόταση για μεταστέγαση της Βιβλιοθήκης
Νέα πρόταση για μεταστέγαση της Κυπριακής Βιβλιοθήκης υπέβαλε το 2025 το Υφυπουργείο Πολιτισμού Κύπρου στο πλαίσιο του «Στρατηγικού Σχεδίου Ανάπτυξης της Κυπριακής Βιβλιοθήκης» καθώς η κατάσταση του υφιστάμενου κτιρίου της Κυπριακής Βιβλιοθήκης περιγράφεται ως ιδιαίτερα προβληματική, σχεδον “υπό κατάρρευση”.
Όπως ανακοίνωσε η υφυπουργός — Βασιλική Κασσιανίδου — η προσωρινή μεταστέγαση της βιβλιοθήκης σε ενοικιαζόμενο κτήριο προβλέπεται εντός του 2025, ώστε να μην παραμείνει το παλιό κτίριο σε χρήση κατά την περίοδο σχεδιασμού/κατασκευής του νέου.
Μετά την προκήρυξη της μελέτης βιωσιμότητας, αναμένεται να ακολουθήσουν φάσεις σχεδιασμού και κατασκευής — αν και δεν βρέθηκε δημόσιο, αναλυτικό χρονοδιάγραμμα για την ολοκλήρωση του έργου.
Η Λίνα Κασσιανίδου θεωρεί μονόδρομο η Κυπριακή Βιβλιοθήκη να βρει άμεσα έναν λειτουργικό χώρο, δεδομένου ότι σήμερα είναι κατακερματισμένη σε διάφορα μη λειτουργικά κτήρια. Με δεδομένες τις σοβαρές καθυστερήσεις που σημειώνονται στον ορίζοντα της δημιουργίας νέου κτηρίου, το Υφυπουργείο κατέληξε στην απόφαση να βρει τον κατάλληλο προς ενοικίαση χώρο, εντός ακτίνας 3 χιλιομέτρων από το κέντρο της παλιάς Λευκωσίας υπάρχουν χώροι αξιοποιήσιμοι και αδειοδοτημένοι που θα μπορούσαν να εξοπλιστούν καταλλήλως από το κράτος για να φιλοξενήσουν προσωρινά τις υπηρεσίες της Κυπριακής Βιβλιοθήκης, λαμβάνοντας υπόψη ότι η υφιστάμενη κατάσταση έχει φτάσει στο απροχώρητο.
Παράλληλα, υπάρχει και η πρόθεση άντλησης κονδυλίων από την Ευρωπαϊκή Ένωση, όπου απαιτείται να υπάρχει ένα ώριμο έργο και ολοκληρωμένες διαδικασίες, ώστε να διεκδικηθούν ενδεχομένως κονδύλια κατά την επόμενη προγραμματική περίοδο των διαρθρωτικών ταμείων που αρχίζει το 2028.
Σε ό,τι αφορά το υφιστάμενο κτήριο της Κυπριακής Βιβλιοθήκης, οι σκέψεις μετά τη μεταστέγαση στο ενοικιαζόμενο κτήριο είναι να μετατραπεί σε Παιδική Βιβλιοθήκη.
Πηγή
1. Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια
Φώτο Γκάλερι
