Κολοκάσης Κυριάκος

Image

Ήρωας του ένοπλου απελευθερωτικού αγώνα του 1955-59. Γεννήθηκε στο χωριό Γέρι της επαρχίας Λευκωσίας το 1931 και σκοτώθηκε, μαζί με τον συγχωριανό του Ιωνά Νικολάου*, την 31 Αυγούστου 1956 στη μάχη του Γενικού Νοσοκομείου Λευκωσίας κατά την οποία απελευθερώθηκε ο Πολύκαρπος Γεωρκάτζης*.

 

Τόσο ο Κυριάκος Κολοκάσης όσο κι ο Ιωνάς Νικολάου και άλλοι νέοι από το Γέρι απετέλεσαν, κατά τη διάρκεια του αγώνα, την ομάδα κρούσεως Γερίου που ήταν γνωστή με το συνθηματικό όνομα «Γεράκι». Η ομάδα αυτή ανήκε στις ομάδες κρούσεως της ΕΟΚΑ που δρούσαν στην περιοχή της Λευκωσίας. Ο Κολοκάσης, που ήταν γεωργός το επάγγελμα, φιλοξενούσε πάντοτε τους Άγγλους στρατιώτες όταν αυτοί πήγαιναν στο χωριό του για έρευνες και διατηρούσε φιλικές σχέσεις μαζί τους, έτσι που ποτέ δεν υποψιάζονταν ότι ήταν δυνατό να ανήκει στην ΕΟΚΑ, και μάλιστα σε ομάδα κρούσεως. Στο Γέρι φυλάγονταν όπλα και άλλο υλικό της Οργάνωσης, η δε ομάδα Γερίου είχε το κρησφύγετό της σε αλώνι έξω από το χωριό.

 

Μεταξύ των αποστολών που είχε εκτελέσει η ομάδα αυτή, με συμμετοχή του Κυριάκου Κολοκάση, ήταν η επίθεση και ανατίναξη αποθηκών του αγγλικού στρατού στην Αθαλάσσα το Μάρτιο του 1956. Στις 15 Αυγούστου 1956 η ομάδα ανέλαβε να διενεργήσει επίθεση στο Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας προς απελευθέρωση δυο θανατοποινιτών, των Μ. Κουτσόφτα* και Χοιροπούλη (ο πρώτος εκτελέστηκε λίγο αργότερα από τους Αγγλους δι’ απαγχονισμού). Η ομάδα πράγματι εκτέλεσε την αποστολή της, με τη συμμετοχή και του Ν. Σαμψών, για να διαπιστωθεί όμως αμέσως μετά την απελευθέρωση των δυο φυλακισμένων ότι αυτοί δεν ήσαν οι θανατοποινίτες αλλά άλλοι δυο κατάδικοι που είχαν μεταφερθεί στο νοσοκομείο για εξέταση. Το λάθος συνέβη επειδή η μεταφορά των δυο θανατοποινιτών στο νοσοκομείο δεν πραγματοποιήθηκε, αντ’ αυτών δε είχαν μεταφερθεί άλλοι κατάδικοι. Η ομάδα που εκτέλεσε την επιχείρηση είχε εισβάλει στο νοσοκομείο, είχε ακινητοποιήσει τους φρουρούς και είχε απαγάγει τους δυο κατάδικους. Όπως διαπιστώθηκε μετά την επιχείρηση, ο ένας από τους δυο απελευθερωθέντες ήταν ο Ελλαδίτης Αργύρης Καραδήμας, μέλος του πληρώματος του πλοιαρίου «Άγιος Γεώργιος»* που είχε συλληφθεί στη θαλάσσια περιοχή της Πάφου μεταφέροντας πολεμικό υλικό για την ΕΟΚΑ. Ο δεύτερος από τους απελευθερωθέντες ήταν ποινικός κατάδικος που είχε καταδικαστεί για διάρρηξη.

 

Λίγες μέρες αργότερα, η ομάδα Γερίου με τη συμμετοχή και του Ν. Σαμψών, ανέλαβε να εκτελέσει νέα επιχείρηση στο Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας γι’ απελευθέρωση του Πολύκαρπου Γεωρκάτζη ο οποίος, βάσει του σχεδίου απελευθερώσεώς του, είχε ζητήσει να μεταφερθεί εκεί για ιατρική εξέταση. Πράγματι, η επιχείρηση διεξήχθη στις 31 Αυγούστου 1956, γύρω στις 10 το πρωί, όταν η εξέταση του Γεωρκάτζη είχε τελειώσει κι αυτός εγκατέλειπε το νοσοκομείο με ισχυρή φρουρά. Η ομάδα κρούσεως επιτέθηκε κατά της συνοδείας του Γεωρκάτζη, τον οποίο κατόρθωσε ν' απελευθερώσει. Κατά τη διάρκεια όμως της συμπλοκής, στο ισόγειο του κτιρίου, ο επικεφαλής του αποσπάσματος που φρουρούσε τον Γεωρκάτζη Άγγλος λοχίας ενώ έπεφτε χτυπημένος θανάσιμα από σφαίρες, πάτησε τη σκανδάλη του αυτομάτου όπλου. Από τις σφαίρες που έπεφταν αδέσποτα, χτυπήθηκαν ο Κυριάκος Κολοκάσης (που σκοτώθηκε αμέσως) και άλλα δυο μέλη της ομάδας, ο Ιωνάς Νικολάου* που σκοτώθηκε λίγο αργότερα από Άγγλους ενώ προσπαθούσε να διαφύγει αν και βαριά τραυματισμένος, και ο Σπύρος Κυριάκου. Ο τελευταίος κατόρθωσε να πείσει τους Άγγλους ότι τυχαία βρισκόταν στη σκηνή του επεισοδίου και τυχαία τραυματίστηκε, αλλά μετά την αποθεράπευσή του κλείστηκε στα κρατητήρια. Τυχαία, από το όπλο του Άγγλου λοχία, σκοτώθηκε κι ο φαρμακοποιός Κούλης Κυριακίδης. Ο Σαμψών κατόρθωσε να διαφύγει συναποκομίζοντας και το αυτόματο όπλο του Άγγλου λοχία. Ο Γεωρκάτζης μπόρεσε επίσης να διαφύγει και να κρυφτεί σε κοντινό σπίτι, απ' όπου μετακινήθηκε την ίδια νύκτα και συνδέθηκε ξανά με την Οργάνωση.