Η Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια

Αρχαιολογικός χώρος στον Πρωταρά, ο οποίος είναι επισκέψιμος για το κοινό από τις  28 Ιουλίου 2025.

Ο χώρος περιλαμβάνει τα κατάλοιπα ενός οικισμού της Νεολιθικής περιόδου, που ανασκάφηκαν στο λόφο που δεσπόζει στην παραλία της Βυζακιάς.

Με τη νέα διαμόρφωση από το Τμήμα Αρχαιοτήτων, οι επισκέπτες έχουν πλέον τη δυνατότητα να προσεγγίσουν τον αρχαιολογικό χώρο και να ενημερωθούν μέσω πινακίδων με πληροφοριακό και εποπτικό υλικό για τη ζωή στο νεολιθικό χωριό και τα ευρήματα της ανασκαφής.

Ο οικισμός, που είναι επισκέψιμος για το κοινό καθημερινά, βρίσκεται μεταξύ των παραλιών Βυζακιά και Λομπαρδί. Εντάσσεται στη Νεολιθική Κεραμική Περίοδο (5200-4800 π.Χ.) και αποτελεί τον μεγαλύτερο οικισμό της Νεολιθικής περιόδου που έχει ανασκαφεί και ερευνηθεί μέχρι σήμερα στην επαρχία Αμμοχώστου.

Βλέπε λήμμα: Λίθινη Εποχή

Μέσα από σχέδια, φωτογραφίες και περιεκτικά κείμενα, οι επισκέπτες μπορούν να κατανοήσουν την οργάνωση του νεολιθικού χωριού, τις δραστηριότητες των κατοίκων, όπως τη γεωργία, την κτηνοτροφία, την κατασκευή εργαλείων και τα κοινωνικά έθιμα. Το υλικό έχει σχεδιαστεί ώστε να είναι προσιτό σε κάθε επίπεδο γνώσεων, ενισχύοντας την αίσθηση ζωντανής επαφής με την ιστορία. Με αυτό τον τρόπο, ο χώρος δεν αποτελεί μόνο ένα επιστημονικό εύρημα, αλλά και μέσο ώστε ο επισκέπτης να φανταστεί τη ζωή των ανθρώπων πριν από 7.000 χρόνια.

Οι ανασκαφές

Οι ανασκαφές στον χώρο σε πέντε ανασκαφικές περιόδους μεταξύ των ετών 1995 και 2001, είχαν πραγματοποιηθεί , υπό την καθοδήγηση του πρώην Διευθυντή του Τμήματος Αρχαιοτήτων, Παύλου Φλουρέντζου. Κατά τις ανασκαφές έχουν αποκαλυφθεί σε έκταση 2750 τ.μ. σαράντα κατοικίες, ένα προστατευτικό τείχος καθώς και σημαντικός αριθμός κινητών ευρημάτων, όπως αγγεία, πέτρινα ειδώλια, μαχαίρια και λεπίδες, γουδιά, περιδέραια από πικρόλιθο και κόκαλα ελαφιού κ.ά.

Η αρχαιολογική θέση, μαζί με τη θέση Κάστρος, στη μύτη του ακρωτηρίου του Αποστόλου Ανδρέα, που ερευνήθηκε λίγο πριν από την τουρκική εισβολή, αποτελούν τους μοναδικούς νεολιθικούς οικισμούς που ανασκάφηκαν στην Επαρχία Αμμοχώστου.

Βλέπε λήμμα: Κάστρος

Ο πολύ αρχαιότερος νεολιθικός οικισμός στον Απόστολο Ανδρέα καταστράφηκε πριν από μερικά χρόνια από το κατοχικό καθεστώς, για να εγκατασταθούν δύο μεγάλες σημαίες στο ακρωτήρι. Έτσι, ο οικισμός στο Παραλίμνι αποτελεί τη μοναδική ανεσκαμμένη θέση της Νεολιθικής εποχής στην Επαρχία Αμμοχώστου, γεγονός που καθιστά επιβεβλημένη την ανάδειξη και προβολή αυτού του χώρου της απώτερης προϊστορίας.

Πηγή

www.polignosi.com