Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Rousettus aegyptiacus. Οικογένεια: Rousettidae. Μεγάλη ιπτάμενη ποντίκα  (νυφφίτσα), πολύ μεγαλύτερη της νυχτερίδας*. Μεταξύ τους υπάρχει επίσης μια άλλη μεγάλη διαφορά, αν και ανήκουν στην ίδια τάξη των Χειροπτέρων (Chiroptera): Η μεν νυχτερίδα τρέφεται μόνο με έντομα (κουνούπια, μύγες κ.α), ο δε νυχτοπάππαρος τρώει μόνο φρούτα. Οι νυχτοπάππαροι πέφτουν σε χειμερία νάρκη, όπως οι νυχτερίδες, αρχίζουν δε να κυκλοφορούν στις αρχές της άνοιξης, μόλις ωριμάσουν τα πρώτα φρούτα (όπως τα μέσπιλα και τα κεράσια). Άλλα φρούτα με τα οποία τρέφονται είναι τα χρυσόμηλα, οι μαραπέλλες, τα φοινίκια και τα σταφύλια.

Ο κύκλος της ζωής τους είναι ο ίδιος με της νυχτερίδας. Γεννούν και αυτοί μόνο ένα μικρό που το μεταφέρουν πάντοτε μαζί τους.

Η Κύπρος αποτελεί τη μοναδική ευρωπαϊκή χώρα που φιλοξενεί πληθυσμούς του είδους αυτού, που είναι γνωστό και σαν φρουτονυχτερίδα, και γι’ αυτό κατατάσσεται στα πιο σημαντικά είδη της κυπριακής και κατ΄ επέκταση της ευρωπαϊκής πανίδας. Επειδή είναι φρουτοφάγο είδος, καταπολεμήθηκε άγρια, ως επιβλαβές για τις καλλιέργειες, με αποτέλεσμα τα τελευταία 20 χρόνια, σε συνδυασμό και με την καταστροφή των βιοτόπων του, να παρουσιάζει σοβαρή μείωση στον πληθυσμό του. Ο νυχτοπάππαρος θεωρήθηκε ακόμα και από το κράτος ως επιβλαβές ζώο από τις αρχές του 20ού αιώνα. Το 1927 άρχισε εκστρατεία καταπολέμησης των νυχτοπάππαρων με διάφορες μεθόδους, όπως η δηλητηρίασή τους μέσα στις σπηλιές, ο πυροβολισμός τους και η αγορά νεκρών ζώων από το κράτος. Η εκστρατεία αυτή τερματίστηκε επίσημα το 1983.Η δηλητηρίαση των νυχτοπάππαρων μέσα στις σπηλιές είχε ως αποτέλεσμα και την καταστροφή ολόκληρου του οικοσυστήματος των σπηλιών, ενώ η φόνευση των νυχτοπάππαρων από μη ειδικευμένα στην αναγνώριση των ειδών άτομα, είχε ως αποτέλεσμα την εξολόθρευση και άλλων ειδών νυχτερίδας. Θεωρήθηκε εξάλλου ότι στην ουσία το είδος αυτό, με την κατανάλωση μόνο ώριμων και υπερώριμων φρούτων, τα οποία τις περισσότερες φορές είναι ακατάλληλα για την αγορά, συμβάλλει στη μείωση της εξάπλωσης επικίνδυνων για τη γεωργία εντόμων, όπως η μεσογειακή μύγα κ.ά.

Σε παλαιότερες εποχές στην Κύπρο έτρωγαν τους νυχτοπάππαρους. Ειδικότερα στην Πόλη της Χρυσοχούς, κατά το χειμώνα, τους έπιαναν μέσα σ’ ένα μεγάλο σκοτεινό σπήλαιο στην περιοχή του Ακάμα που το φώτιζαν με αναμμένες δάδες. Νυχτοπάππαρος στην Κύπρο ονομάζεται μεταφορικά ο άνθρωπος που αγρυπνά, ή εκείνος που εργάζεται τη νύχτα  και «παράωρα». Αναφέρεται ακόμη και το ρήμα νυχτοπαππαρεύκω, που σημαίνει αναζητώ κάτι τη νύκτα» ή «γυρίζω»ή «εργάζομαι στα σκοτεινά».