΄Οσιεντρα ή βόσεντρα ή σαϊττάρης
Molpolon monspessulanus. Οικογένεια: Ophidia. Είναι από τα μεγαλύτερα σε μήκος και το ταχύτερο ερπετό που απαντάται στην Κύπρο, γι’ αυτό και λέγεται και σαϊττάρης. Το μήκος του φθάνει σχεδόν τα δύο μέτρα. Το χρώμα του εξαρτάται από την περιοχή στην οποία ζει, είναι δε καφέ, γκρίζο βαθύ ή γκρίζο ανοικτό. Απαντάται από τις παραλίες μέχρι τους πρόποδες των βουνών, αρέσκεται σε υποαμμώδη και ξηρά εδάφη και σπάνια φαίνεται κοντά σε ποταμούς, πηγές ή υγρά μέρη. Όπως όλα τα φίδια της Κύπρου (με εξαίρεση την κουφή Vipera lebetina) γεννά αυγά κατά το καλοκαίρι (γύρω στα 20) που εκκολάπτονται μόνα τους. Τα μικρά, μόλις εκκολαφθούν, είναι αυτοσυντήρητα και τρώνε μικρά έντομα, κι ουδέποτε ακολουθούν τη μητέρα τους όπως πολλοί νομίζουν. Όταν μεγαλώσουν τρέφονται με ποντικούς, μεγάλα έντομα και άλλα ερπετά.
Βλέπε λήμμα: Ερπετά
Η όσιεντρα είναι φίδι δηλητηριώδες, όμως ουδέποτε δαγκώνει ή αποπειράται να δαγκώσει τον άνθρωπο, όσο κι αν προκληθεί. Έχει δυο δηλητηριώδη δόντια που βρίσκονται στο βάθος της σιαγόνας του, που τα χρησιμοποιεί κατά της λείας του όταν ήδη την πιάσει και την φέρει βαθιά στο στόμα του. Αλλά κι αν ακόμη δαγκώσει άνθρωπο, το δηλητήριο του δεν είναι τόσο ισχυρό ούτε τόσο οδυνηρό, αλλά μοιάζει με το κέντρισμα της σφήκας.
Αυτό είναι, πιθανότατα, το ερπετό που αναφέρει στο βιβλίο του για την Κύπρο ο Τζιοβάννι Μαρίτι (1769): ...Υπάρχει επίσης ένα μακρύ φίδι μήκους 5-6 ποδών. Δεν είναι δηλητηριώδες και μπορεί ένας να το αγγίξει χωρίς να πάθει κακό. Κάποτε ξεγδέρνεται και μαγειρεύεται και λέγεται ότι είναι πολύ ορεκτική λιχουδιά...
Ότι είναι δηλητηριώδες αλλά ακίνδυνο ερπετό, φαίνεται και από το γνωστό κυπριακό γνωμικό: Τον Μάν [Μάη] δακκάνν’ η όσ'εντρα, τον Πρωτογιούνην [Ιούνην] όφις, τζ΄ η φίνα η λαμπρόστομη όποτε λάχει κρούζει.
Η όσιεντρα όπως και τα άλλα ερπετά της Κύπρου (με εξαίρεση την κουφή την φίνα - Vipera lebetina που είναι δηλητηριώδης και πολύ επικίνδυνη) είναι χρήσιμα κι ωφέλιμα, περιλαμβάνονται δε στον κατάλογο των προστατευομένων ειδών άγριας ζωής της Κύπρου (σύμβαση της Βέρνης).
Πηγή
Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια
Φώτο Γκάλερι
