Αισχύλος

Image

Ο μεγαλύτερος από τους τραγικούς της αρχαιότητας, που απεκλήθη και πατήρ της ελληνικής τραγωδίας (525-456 π.Χ.). Η Κύπρος είτε ως γεωγραφικός χώρος είτε ως πατρίδα της Αφροδίτης εμφανίζεται και στο έργο του Αισχύλου, στις εφτά σωζόμενες τραγωδίες του και στα αποσπάσματα των χαμένων έργων του. Η Αφροδίτη με την επωνυμία της Κύπρις αναφέρεται έξι φορές, δυο στις Ικέτιδες, το αρχαιότερο από τα σωζόμενα δράματα του Αισχύλου, δυο στον Προμηθέα Δεσμώτη, μια στους Επτά επί Θήβας και μια στο τρίτο έργο της Ορέστειας, τις Ευμενίδες. Η Κύπρος ως νήσος και η Πάφος ως πόλη αναφέρονται από δυο φορές κι από μια οι Σόλοι και η Σαλαμίνα. Η αμεσότερη αναφορά γίνεται στους Πέρσες, όπου ο Χορός των Περσών γερόντων, απαριθμώντας τα μέρη και τις πόλεις που κατέκτησε ο μεγάλος και σώφρων βασιλιάς Δαρείος, περιλαμβάνει και τις πολιτείες της Κύπρου Πάφο, Σόλους και Σαλαμίνα, για να θρηνήσει γιατί η μητρόπολη της τελευταίας, η Σαλαμίνα της Αττικής, έγινε αιτία της περσικής συμφοράς.

 

Υπάρχει μια ακόμα αναφορά στο δράμα του Ικέτιδες, που μολονότι είναι πολύ έμμεση, είναι πολύ πιθανό να αναφέρεται στην Κύπρο. Ο Χορός, αναφερόμενος στις περιπέτειες της Ιούς, περιγράφει την πορεία της προς την ανατολή: Η Ιώ τρέχει κυνηγημένη από τη Φρυγία στη Μυσία κι από εκεί στη Λυδία, προχωρεί στα βουνά της Κιλικίας και της Παμφυλίας κι από εκεί «στην ξακουστή της Αφροδίτης με τα άφθονα σιτάρια χώρα». Η πορεία της Ιούς μπορεί να δικαιολογήσει το πέρασμά της από τα νότια παράλια της Μικράς Ασίας στην Κύπρο και επομένως αυτή να υπονοείται ως η «πολύπυρος αἶα τῆς Ἀφροδίτης».

 

Τέλος, στις Ικέτιδες πάλι, αναφέρεται ο κύπριος χαρακτήρ*, μια φράση που προκάλεσε πολλές συζητήσεις με τις ποικίλες ερμηνείες που της δόθηκαν.

 

...Καί τάς ἀγχιάλους ἐκράτυνε μεσάκτους.

Λῆμνον,   Ἰκάρου, θ'ἓδος,

Ρόδον τ' ἡδέ Κνίδον Κυπρίας τε πόλεις,

Πάφον, ἡδέ Σόλους, Σαλαμῖνά τε, τᾶς νῦν ματρόπολις

τῶν δ' αἰτία στεναγμῶν...

 

...Κι ακόμα είχε στη θάλασσα δικές του

κι απ' τη μια στεριά ως την άλλη,

τη Λήμνο, την Ικαρία, την Κνίδο και τη Ρόδο

και της Κύπρου τις πόλεις Πάφο, Σόλους και Σαλαμίνα,

που η μητρόπολή της τώρα τέτοιους στεναγμούς

μας έχει φέρει ....

 

Το παραπάνω απόσπασμα από τους Πέρσες του Αισχύλου (525-456 π.Χ.), αποτελεί τη σημαντικότερη πηγή για όσους υποστηρίζουν ότι η Κύπρος υπήρξε μέλος της συμμαχίας της Δήλου (βλέπε λήμμα Αθήνα και Κύπρος). Ωστόσο το πιο πιθανό είναι ότι ο Αισχύλος αναφέρεται στην εκστρατεία του Παυσανία και του Αριστείδη, που στα 478 π.Χ. είχαν σταλεί, με απόφαση της Πανελλήνιας συμμαχίας, ν' απελευθερώσουν την Κύπρο από τον περσικό ζυγό.