Χρύσανθος Α' επίσκοπος Κιτίου

Image

Χρύσανθος Α' ο από Ταμασέων: Επίσκοπος Κιτίου από τον Νοέμβριο του 1797 μέχρι την εξορία του το 1810. Στον επισκοπικό θρόνο Κιτίου διαδέχθηκε τον Μελέτιο Α', ενώ του ιδίου διάδοχος υπήρξε ο Μελέτιος Β' . Πριν γίνει επίσκοπος Κιτίου, ο Χρύσανθος είχε γίνει επίσκοπος Ταμασέων.

 

Ο Χρύσανθος καταγόταν από το χωριό Τρεις Ελιές και ήταν ανεψιός του αρχιεπισκόπου Κύπρου Χρυσάνθου* (1767-1810). Όταν το 1791 ο αρχιεπίσκοπος Χρύσανθος υπέβαλε παραίτηση επειδή δεν μπορούσε να αντεπεξέλθει πλήρως στα καθήκοντά του λόγω ασθενείας του, έγινε ειδική συνέλευση στην Αρχιεπισκοπή που αποφάσισε να μην αποδεχθεί την παραίτηση του αρχιεπισκόπου. Απεφασίσθη επίσης να δημιουργηθεί μια θέση (χωρ)επισκόπου με αποκλειστικό σκοπό να υποβοηθείται ο αρχιεπίσκοπος στα καθήκοντα και στις υποχρεώσεις του. Στη θέση αυτή εξελέγη ο ανεψιός του αρχιεπισκόπου, που λεγόταν επίσης Χρύσανθος και που πήρε τον τίτλο του επισκόπου Ταμασέων. Η εκλογή του έγινε στις 18 Οκτωβρίου του 1791.

 

Με τον τίτλο του επισκόπου Ταμασέων ο Χρύσανθος περιόδευε στα χωριά της αρχιεπισκοπικής περιφέρειας και λειτουργούσε εκ μέρους του αρχιεπισκόπου. Επίσης κρατούσε την αρχιεπισκοπική σφραγίδα, ενώ υπέγραφε και τα διάφορα έγγραφα αντί του αρχιεπισκόπου, και γενικά είχε αναλάβει πολλά από τα κουραστικά αρχιεπισκοπικά καθήκοντα. Μερίμνησε επίσης για οικονομικά ζητήματα και, μεταξύ άλλων, ανακαίνισε το μετόχι της Αρχιεπισκοπής στο χωριό Κοντέα.

 

Όταν χήρεψε ο επισκοπικός θρόνος Κιτίου, ο Χρύσανθος εξελέγη επίσκοπος Κιτίου τον Νοέμβριο του 1797.

 

Ο Ισπανός περιηγητής Ali Bey, που ήλθε στην Κύπρο το 1806, συνάντησε τον Κιτίου Χρύσανθο στη Λευκωσία. Γράφει χαρακτηριστικά: ...Ήλθε να με δει ο επίσκοπος της Λάρνακας, συνοδευόμενος από πολλούς ακολούθους τον χαρακτήρισα ως άνθρωπο καλόγνωμο, ευθείας κρίσεως και καλά μορφωμένο... (βλέπε Excerpta Cypria, 1908, p. 394).

 

Ωστόσο επειδή ο επίσκοπος Κιτίου Χρύσανθος ήταν συγγενής του αρχιεπισκόπου, όπως συγγενής του ήταν κι ο επίσκοπος Πάφου Χρύσανθος (που εκτελέστηκε από τους Τούρκους στις 9.7.1821), οι συγγένειες αυτές έδωσαν λαβή στους αντιπάλους του γηραιού αρχιεπισκόπου Χρυσάνθου να τον κατηγορήσουν ότι προωθούσε τους συγγενείς του στα εκκλησιαστικά αξιώματα, ότι είχε κάνει τη διοίκηση της Κυπριακής Εκκλησίας οικογενειακή υπόθεση κλπ. Όταν δε οι αντίπαλοι του αρχιεπισκόπου, με επικεφαλής τον φιλόδοξο Κυπριανό* (μετέπειτα αρχιεπίσκοπο Κύπρου και εθνομάρτυρα, που εκτελέστηκε από τους Τούρκους στις 9 Ιουλίου 1821) κατόρθωσαν να εκθρονίσουν τον γηραιό αρχιεπίσκοπο Χρύσανθο και να επιτύχουν (μέσω Τούρκων αξιωματούχων) να εκδοθεί διάταγμα ενορίας του, μαζί με τον αρχιεπίσκοπο εξορίστηκε στην Εύβοια και ο Κιτίου Χρύσανθος. Αντικανονικά τον θρόνο Κιτίου κατέλαβε ο Μελέτιος Β' κατά τον Νοέμβριο του 1810 (ο οποίος εκτελέστηκε επίσης από τους Τούρκους στη Λευκωσία, στις 9 Ιουλίου 1821).