Βενετοί Λευκοί

Image

Κατηγορία κατοίκων της Κύπρου, κ.ά. χωρών της Ανατολής, που αποτελούσε και κοινωνική τάξη, κατά την εποχή της Φραγκοκρατίας. Ήταν κυρίως Ελληνοσύροι έμποροι κι ονομάζονταν Λευκοί Βενετοί επειδή βρίσκονταν κάτω από την προστασία της Βενετίας κι απολάμβαναν των προνομίων που δικαιούνταν να έχουν στην Κύπρο οι Βενετοί υπήκοοι. Μια παρόμοια κι αντίστοιχη κατηγορία ήσαν οι λεγόμενοι Λευκοί Γενουάτες, εκείνοι δηλαδή που βρίσκονταν κάτω από την προστασία της Γένουας, που ήταν όμως ολιγαριθμότεροι.

 

Οι Λευκοί Βενετοί ζούσαν σε διάφορα μέρη της Κύπρου και κυρίως στην Πάφο και την περιοχή της. Εξαγόραζαν τα δικαιώματά τους από τον βασιλιά της Κύπρου, προς τον οποίο απέδιδαν τιμές κατά την ημέρα του αγίου Μάρκου. Δικαστικά ανήκαν στην δικαιοδοσία του Βενετού βαΐλου που είχε την έδρα του στη Λευκωσία. Η Βενετία πρόσφερε σ' αυτούς την προστασία της, αν και δεν ήταν Βενετοί πολίτες, επειδή την εξυπηρετούσαν με ποικίλους τρόπους και κυρίως με το εμπόριο, όπου ο συναγωνισμός ήταν πολύ μεγάλος.

 

Οι Λευκοί Βενετοί κατέβαλλαν κατά καιρούς φόρους στο βασίλειο της Κύπρου που κυμαίνονταν σε διάφορα ύψη. Για ένα μεγάλο διάστημα δεν φορολογούνταν, ενώ στα χρόνια του Στέφανου Λουζινιανού αναφέρεται ότι πλήρωναν ετήσιο φόρο από 300 δουκάτα. Στα 1447- 48 ο βασιλιάς της Κύπρου Ιωάννης Β' φορολόγησε και τους Λευκούς Βενετούς, παρά την υφιστάμενη προνομιακή απαλλαγή τους, πράγμα που προκάλεσε σοβαρές αντιδράσεις εκ μέρους και των ίδιων των Βενετών. Τελικά η βενετική σύγκλητος δέχθηκε την επιβολή φορολογίας για 12 χρόνια, αφού αναγνώρισε ότι ο βασιλιάς της Κύπρου βρισκόταν σε πολύ δύσκολη θέση αφού ήταν υποχρεωμένος να καταβάλει στον σουλτάνο της Αιγύπτου το τεράστιο ποσό των 100.000 δουκάτων, και/ ή να αντιμετωπίσει τη σαφή απειλή του τελευταίου για εισβολή στην Κύπρο και ερήμωσή της.