Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Οι διακρατικοί δεσμοί της πρώην Γιουγκοσλαβίας και της Κύπρου ήταν πολύ στενοί και ιδιαίτερα φιλικοί. Η βάση για τη φιλία αυτή ετέθη πριν ακόμη καταστεί ανεξάρτητη η Κύπρος, από τον αρχιεπίσκοπο Μακάριο Γ' και τον ηγέτη της Γιουγκοσλαβίας στρατάρχη Τίτο. Ήδη από το 1955, κι ενώ στην Κύπρο είχε αρχίσει ο ένοπλος απελευθερωτικός αγώνας, ο Μακάριος και ο Τίτο συμμετείχαν ως παρατηρητές στη διάσκεψη της Μπαντούγκ (Ινδονησία) τον Απρίλιο, όπου ετέθησαν ουσιαστικά οι βάσεις του κινήματος των Αδεσμεύτων. Τον Σεπτέμβριο του 1961, ο πρόεδρος Μακάριος αντιπροσώπευσε την Κύπρο, που μόλις ένα χρόνο πιο πριν είχε αποκτήσει την ελευθερία της, στην ιδρυτική συνέλευση του κινήματος των Αδεσμεύτων στο Βελιγράδι της Γιουγκοσλαβίας. Έκτοτε, ο στρατάρχης Τίτο και η χώρα του συμπαραστέκονταν πάντοτε σε κάθε δύσκολη στιγμή από τις πολλές που πέρασε η Κύπρος.

Ιδιαίτερα μετά την εκδήλωση της ανταρσίας των Τουρκοκυπρίων (Δεκέμβριος του 1963 κ.ε.), κι όταν η κρατική υπόσταση της Κύπρου αμφισβητείτο, ο πρόεδρος Τίτο της Γιουγκοσλαβίας, ηγετική μορφή του κόσμου των Αδεσμεύτων, επισκέφτηκε επίσημα την Κύπρο στις 16 Οκτωβρίου 1964. Η επίσκεψη εκείνη, που ήταν η πρώτη επίσημη επίσκεψη αρχηγού κράτους στην Κύπρο μετά την ανεξαρτησία του νησιού, ενείχε τεράστια πολιτική σημασία και ενίσχυσε σε σημαντικότατο βαθμό το κυπριακό κράτος, λαμβανομένης μάλιστα υπόψιν της συγκεκριμένης ιστορικής στιγμής κατά την οποία πραγματοποιήθηκε (Οκτώβριος του 1964, δυο μόνο μήνες μετά την απόρριψη από τον Μακάριο του σχεδίου Άτσεσσον* και της κρίσης της Μανσούρας που περιελάμβανε και βομβαρδισμό κυπριακών εδαφών από την τουρκική αεροπορία τον Αύγουστο του 1964). Σ' ανάμνηση της επίσκεψης στην Κύπρο του στρατάρχη Τίτο, στήθηκε στην πλατεία Ελευθερίας στη Λευκωσία αναμνηστική πλάκα που τα εγκαίνιά της έγιναν τον Αύγουστο του 1982, με την ευκαιρία της επίσκεψης στο νησί ενός ακόμη Γιουγκοσλάβου ηγέτη, του προέδρου Πέταρ Στάμπολιτς.

Τόσο στα Ηνωμένα Έθνη όσο και στις τάξεις του κινήματος των Αδεσμεύτων, καθώς και σε διάφορα άλλα διεθνή βήματα, η Γιουγκοσλαβία τασσόταν πάντοτε και ανεπιφύλακτα υπέρ της Κύπρου και υποστήριζε σθεναρά τις κυπριακές θέσεις και απόψεις. Ειδικότερα εις ό,τι αφορά την υποστήριξη της Γιουγκοσλαβίας προς την Κύπρο στον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών, πρέπει να σημειωθεί ότι η χώρα αυτή ήταν μια από τις ελάχιστες που συνεχώς και σταθερά τάσσονταν υπέρ της Κύπρου, από το 1954. Η Γιουγκοσλαβία πρόσφερε ακόμη ποικίλη υλική βοήθεια προς την Κύπρο, σε διάφορες περιπτώσεις. Πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι η Γιουγκοσλαβία ήταν μέλος της Ομάδας Επαφής των Αδεσμεύτων για το Κυπριακό, ιδιότητα που της επέτρεπε να παρακολουθεί πολύ στενά τις εξελίξεις του Κυπριακού ζητήματος και να διαδραματίζει αποφασιστικό ρόλο σε θέματα όπως η διατύπωση και υιοθέτηση διαφόρων υπέρ της Κύπρου ψηφισμάτων κ.α.

Η Σοσιαλιστική Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γιουγκοσλαβίας διατηρήθηκε μέχρι το 1992, οπότε τέσσερις από τις έξι συνιστώσες Δημοκρατίες (Σλοβενία, Κροατία, Βοσνία-Ερζεγοβίνη και Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας) αποσχίστηκαν. Τον ίδιο χρόνο οι επαπομείνασες Δημοκρατίες της Σερβίας και του Μαυροβουνίου σχημάτισαν την Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γιουγκοσλαβίας. Το 2003 το όνομα Γιουγκοσλαβία εγκαταλείφθηκε επίσημα και το κράτος μετασχηματίστηκε σε μια χαλαρή ομοσπονδία, που ονομάστηκε Σερβία και Μαυροβούνιο. Το 2006 αποσχίστηκε και το Μαυροβούνιο. Έτσι ολοκληρώθηκε η διάλυση της παλαιάς Γιουγκοσλαβίας. Η Κύπρος εξακολουθεί να έχει καλές σχέσεις με τη Σερβία και τις άλλες πρώην γιουγκοσλαβικές Δημοκρατίες, μερικές από τις οποίες είναι μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.