Απόστολος Ανδρέας - Κάστρος, νεολιθικός συνοικισμός

Image

Σε ελάχιστη απόσταση από το ακρωτήρι του Αποστόλου Ανδρέα, στην τοποθεσία Κάστρος, η γαλλική αρχαιολογική αποστολή του Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών, υπό τη διεύθυνση του Alain Le Brun, αποκάλυψε τα αρχιτεκτονικά κατάλοιπα μικρού συνοικισμού της Προκεραμεικής Νεολιθικής περιόδου, που χρονολογείται από τις αρχές μέχρι το τέλος της έβδομης χιλιετίας π.Χ. Στην ίδια περίοδο εντάσσονται χρονολογικά και οι νεολιθικοί συνοικισμοί στη Χοιροκοιτία, στην Τέντα της Καλαβασού, στο Τρουλλί της επαρχίας Κερύνειας και στην Πέτρα του Λιμνήτη.

 

Το 2006 οι Τούρκοι κατέστρεψαν ολοκληρωτικά τον αρχαιολογικό χώρο και τον εξαφάνισαν πλήρως δημιουργώντας πρόσβαση στην κορυφή του λόφου, όπου κατά την Αρχαιότητα βρισκόταν και ο ναός της Ακραίας Αφροδίτης. Στην κορυφή του λόφου τοποθέτησαν δύο μεγάλες βάσεις από μπετόν και ιστούς με δύο τεράστιες τούρκικες σημαίες.

 

Τα αποκαλυφθέντα οικιακά κατάλοιπα ανήκαν σε μικρές λιθόκτιστες κυκλικές καλύβες, που αποτελούσαν τα καταλύματα μιας ολιγάριθμης κοινότητας κυνηγών, ψαράδων και γεωργοκτηνοτρόφων. Τα κύρια αρχιτεκτονικά γνωρίσματα των κατοικιών ήταν η κυκλική κάτοψη και η θολωτή ή επίπεδη στέγη. Όλα ανεξαίρετα τα δάπεδα των κατοικιών ήταν επίπεδα και καμωμένα από κτυπητή γή. Σε μερικά απ' αυτά ήταν σαφή τα ίχνη κυκλικών εστιών. Όπως και στη Χοιροκοιτία και στην Τέντα, έτσι και στο Κάστρος οι νεκροί θάβονταν σε συνεσταλμένη στάση μέσα σε μικρούς, ορθογώνιους, λακκοειδείς τάφους, κάτω από τα δάπεδα των κατοικιών ή έξω από τις εισόδους τους.

 

Τα κινητά ευρήματα, που προέρχονται κυρίως από τα δάπεδα και τους τάφους, περιλαμβάνουν αρκετά λίθινα οικιακά σκεύη, αγροτικά εργαλεία, λίθινα ειδώλια, οστέινα αντικείμενα και μερικά δείγματα από πολύτιμους λίθους. Ανάμεσα σ' αυτά ξεχωρίζουν τα αβαθή κυκλικά κύπελλα από ανδεσίτη, οι τριπτήρες, οι κόπανοι και τα γουδιά, οι οστέινες καρφίδες και μερικά είδη ψαρικής, και οι λεπίδες μαχαιριών από πυριτόλιθο και οψιανό, που αποτελούν σαφείς αποδείξεις μιας πολύ καλά οργανωμένης κοινότητας, η οποία όμως δεν είχε προσεγγίσει το ανεπτυγμένο γεωργοκτηνοτροφικό στάδιο και το γενικό κοινωνικό και οικονομικό επίπεδο της Χοιροκοιτίας και της Τέντας.