Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Αυτοφυές στην Κύπρο φυτό. Ποτήριον το ακανθώδες, κοινώς αστοίβη. Επιστημονική ονομασία: Poterium spinosum. Οικογένεια: Ροδωδών (Rosaceae). Αγγλική ονομασία: Thorny burnet και Spiny burnet. Αυτοφύονται στην Κύπρο και άλλα τρία είδη.

Πρόκειται για θαμνοειδές χαμηλό φυτό, ακανθώδες, που βλαστάνει σε πολλά ακαλλιέργητα μέρη της Κύπρου, από τα πεδινά μέχρι το Τρόοδος (μέχρι και ύψος γύρω στα 1.250 μέτρα). Σε αντίθεση όμως προς το θρουμπίν* που φύεται σε άγονα και αβαθή εδάφη, το μαζίν φύεται σε εδάφη με κάποιο βάθος και γονιμότητα.

Το μαζίν ανήκει σε γένος που περιλαμβάνει περί τα 20 είδη εκ των οποίων τα περισσότερα είναι πολυετή, ποώδη. Το είδος P. spinosum είναι γνωστό από την Αρχαιότητα (η στοίβη που αναφέρει ο Θεόφραστος, ή στοιβή κατά τον Διοσκουρίδη και κολυμβάς κατά τον Γαληνό). Είναι φυτό νομευτικό, κοινό και στην Ελλάδα και στη Μέση Ανατολή. Τα φύλλα και ο καρπός του είναι φαρμακευτικά. Έχει πολύ μικρά πράσινα φύλλα, δίνει δε πολλά μικρά κόκκινα άνθη. Ανθίζει μεταξύ Φεβρουαρίου και Απριλίου.

Στην Κύπρο τα ξηρά μαζ'ιά χρησιμοποιούνταν σε διάφορες περιπτώσεις εκτεταμένα σε παλαιότερες εποχές: μ’ αυτά άναβαν και «πύρωναν» τους φούρνους αλλά χρησίμευαν και για προσάναμμα στα τζάκια. Επίσης, με το μαζίν κατασκευάζονταν ειδικές σκληρές σκούπες, οι λεγόμενες σαρκές* (=σάρωθρα). Το μαζίν εχρησιμοποιείτο επίσης εκτεταμένα ως στρώμα επί του οποίου ετοποθετείτο ο πηλός για κατασκευή της οροφής (δώματος) των κυπριακών παραδοσιακών σπιτιών.

Πολλά τοπωνύμια σε διάφορα μέρη του νησιού υποδηλώνουν τοποθεσίες με πολλά μαζ'ιά. Χαρακτηριστικά αναφέρουμε τις ονομασίες:

• Μαζωτός (χωριό της επαρχίας Λάρνακας).
• Μαζωτός (περιοχή του χωριού Πισσούρι).
• Μαζόβουνο (περιοχές των χωριών Αγία Μαρίνα, Δελίκηπος και Παρεκκλησιά).
• Μαζερά (λόφος στη Μεσαορία, κοντά στην Αλόα, αλλά και τοποθεσίες των χωριών Λατσιά, Μαρκό, Μενόγια, Μαρί, Άγιος Θεόδωρος κ.α.).
• Μαζαράες (τοποθεσία του χωριού Κώμα του Γιαλού).
• Μαζερή (ονομασία δάσους στην Καρπασία αλλά και ονομασία τοποθεσιών στα χωριά Κοντεμένος, Κνώδαρα, Μάσαρι, Κατωκοπιά, Φιλιά, Μαραθόβουνο, Γερακιές, Δρομολαξιά, Τερσεφάνου, Αστρομερίτης και πολλών άλλων).
• Μαζόκαμπος (ονομασία τοποθεσιών στις περιοχές Ξερού, Παρεκκλησιάς, Μοναγρουλλιού κ.α.).

Εκτός τούτων, πολλά άλλα παρόμοια ή σχετικά τοπωνύμια υπάρχουν σ’ ολόκληρη την Κύπρο.