Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Επιστημονική ονομασία: Saxicola torquata. Οικογένεια: Turdidae. Είναι μικρό πουλί που έρχεται στην Κύπρο κατά το Σεπτέμβριο για να διαχειμάσει, αρχίζει δε να εγκαταλείπει το νησί κατά τις αρχές του Απριλίου. Είναι από τα μοναδικά πουλιά που παραμένουν ζευγαρωμένα σ’ όλη τους τη ζωή, γι’ αυτό και ταξιδεύουν μαζί, διαχειμάζουν μαζί και πηγαίνουν στον ίδιο τόπο για να γεννήσουν. Ουδέποτε αλλάζουν το ταίρι τους, εκτός αν πεθάνει το ένα από τα δύο.

Στην Κύπρο όταν διαχειμάζουν, όπου πηγαίνει το αρσενικό, σε ακτίνα λίγων μέτρων γύρω του βρίσκεται και το θηλυκό. Κάθονται στις κορφές μικρών θάμνων και ξηρών χόρτων, βρίσκονται δε σε διαρκή κίνηση, πηδώντας πολύ συχνά στο έδαφος για να αρπάξουν την τροφή τους, που αποτελείται αποκλειστικά από έντομα, σκουλήκια, μυρμήγκια, μικρά σκαθάρια κ.α.

Στο χρώμα του αρσενικού κυριαρχεί το μαύρο, Από εδώ προήλθε και η ονομασία παπαδκιά (η). Η κεφαλή, ο λαιμός, το σβέρκο και η ουρά είναι μαύρα, το στήθος καφέ προς το κόκκινο και το κάτω μέρος της ουράς βαθύ γκρίζο. Το ράμφος, οι κνήμες και τα πόδια είναι επίσης μαύρα και τα μάτια καφέ, στο δε πάνω μέρος των φτερούγων και τα πλευρά του λαιμού υπάρχει φανταχτερό άσπρο χρώμα. Το χρώμα του θηλυκού είναι πολύ πιο αδύνατο και αντί το μαύρο χρώμα που έχει το αρσενικό, το θηλυκό έχει γκριζοκαφέ.

Το μέγεθος της παπαδκιάς φθάνει τα 12,5 εκατοστόμετρα. Η φωνή της είναι ένα μονότονο τσακ-τσακ, που μοιάζει με τον ήχο που βγάζουν δυο πέτρες όταν χτυπιέται η μια με την άλλη, γι’ αυτό και στα αγγλικά ονομάζεται stonechat. To πουλί αυτό γεννά στην Αγγλία, στις μεσογειακές χώρες της Ευρώπης, μέχρι και τη Μικρά Ασία, καθώς και στις ακτές της Τυνησίας και του Μαρόκου.

Στην Κύπρο έρχεται για να διαχειμάσει κι ένα υποείδος της παπαδκιάς, που γεννά στην πρώην Σοβιετική Ένωση, το S. torquata maura. To υποείδος αυτό για να αναγνωριστεί θα πρέπει να πιαστεί και να εξεταστεί στο χέρι, γιατί η μόνη διαφορά που υπάρχει είναι στα φτερά της ουράς του: ένα άσπρο σημάδι που βρίσκεται στη βάση των μεγάλων φτερών της ουράς και είναι αόρατο όταν το πουλί πετά. Και τα δυο αυτά είδη διαχειμάζουν στην Κύπρο, αλλά μεταναστεύουν μέχρι τις ορεινές περιοχές της Ουγάνδας και της Αιθιοπίας, και την Τανζανία. Όλα τα μικρά πουλιά της οικογένειάς τους είναι προστατευόμενα.