Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Περιβόλια-Perivolia. Χωριό της επαρχίας Λάρνακας, περί τα 13 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά της πόλης της Λάρνακας.

 

Είναι κτισμένο στην παράκτια πεδιάδα της Λάρνακας σε μέσο υψόμετρο 10 μέτρων και σ' απόσταση ενός περίπου χιλιομέτρου από τη θάλασσα. Το τοπίο του χωριού είναι καμπίσιο με μια ανεπαίσθητη κλίση προς τη θάλασσα.

 

Από γεωλογικής απόψεως, στη διοικητική έκταση του χωριού κυριαρχούν οι προσχώσεις των αναβαθμίδων και οι πρόσφατες αλλουβιακές αποθέσεις της Ολόκαινης γεωλογικής περιόδου. Πάνω στα πετρώματα αυτά αναπτύχθηκαν ξερορεντζίνες και κοκκινοχώματα (εδάφη τέρρα ρόζα).

 

Τα Περβόλια δέχονται μια χαμηλή μέση ετήσια βροχόπτωση. Όμως το χωριό επηρεάζεται από το τοπικό υδροφόρο στρώμα, Κιτίου-Περβολιών-Μενεού. Στην περιοχή έχουν ανορυχθεί αρκετές διατρήσεις που συνέβαλαν στην άρδευση σημαντικής έκτασης γης. Στην περιοχή των Περβολιών καλλιεργείται μια μεγάλη ποικιλία λαχανικών που περιλαμβάνουν αγκινάρες, μπάμιες, πατάτες, ντομάτες, αγγουράκια, καρπούζια, σέλινα, μαρούλια, λάχανα, μαϊντανό, παντζάρια και μερικά άλλα. Καλλιεργούνται επίσης τα σιτηρά (κυρίως κριθάρι), τα νομευτικά φυτά, οι ελιές, οι συκιές, οι ροδιές και λίγα όσπρια (λουβιά, ρεβίθια και κουκιά).

 

Τα Περβόλια περιλήφθηκαν στο μεγάλο αρδευτικό έργο του Νότιου Αγωγού και ωφελήθηκαν, στα πλαίσια της δεύτερης φάσης του, με την άρδευση και άλλων σημαντικών εκτάσεων γης. Επίσης προωθήθηκε η εφαρμογή σχεδίου αναδασμού σε έκταση γης 378 εκταρίων, η οποία αρδεύεται στα πλαίσια του υδατικού έργου.

 

Από συγκοινωνιακής απόψεως, τα Περβόλια συνδέονται στα βορειοδυτικά με το χωριό Κίτι (περί τα 2 χμ.) και στα νοτιοανατολικά με τον φάρο Κιτίου (περί τα 3 χμ.) Συνδέονται επίσης με σκυρόστρωτο δρόμο στα βορειοανατολικά με το χωριό Μενεού (περί τα 4 χμ.).

 

 

Η μικρή απόσταση του χωριού από την πόλη της Λάρνακας, η παράκτια θέση του και οι προσοδοφόρες καλλιέργειες των λαχανικών, είναι παράγοντες που συνέβαλαν στην πληθυσμιακή του ανάπτυξη.

 

Χρονολογία	Κάτοικοι
1881	373
1891	439
1901	520
1911	543
1921	579
1931	618 (574 Ελληνοκύπριοι και 44 Τουρκοκύπριοι)
1946	704 (658 Ελληνοκύπριοι και 46 Τουρκοκύπριοι)
1960	732 (686 Ελληνοκύπριοι, 45 Τουρκοκύπριοι και ένας άλλης εθνικότητας)
1973	784
1976	870
1982	1.144
1992	1.507
2001	1.801
2011	3.009
2021	3.279

 

Μετά το 1964, εξαιτίας των διακοινοτικών ταραχών που ακολούθησαν την τουρκοκυπριακή ανταρσία, οι Τουρκοκύπριοι κάτοικοι των Περβολιών εγκατέλειψαν το χωριό τους και μετακινήθηκαν σε γειτονικά αμιγή τουρκοκυπριακά και μεικτά χωριά, στο πλαίσιο οδηγιών της Άγκυρας για δημιουργία στο νησί ισχυρών τουρκοκυπριακών θυλάκων. Αργότερα δημιουργήθηκαν στην περιοχή του χωριού προσφυγικοί συνοικισμοί αυτοστέγασης.

 

Βλέπε λήμμα: Κίτιον ακρωτήρι

 

Περί τα 3 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά του χωριού βρίσκεται το ακρωτήρι Κιτίου και δίπλα του ο ομώνυμος φάρος. Εξάλλου περί τα 2 χιλιόμετρα ανατολικά του χωριού βρίσκεται ο βενετικός πύργος του Κιτίου. Τόσο το ακρωτήρι όσο και ο φάρος καθώς και ο βενετικός πύργος (περί τα 1.750 μέτρα βόρεια του φάρου) βρίσκονται στη διοικητική έκταση των Περβολιών και όχι του Κιτίου όπως λανθασμένα επικράτησε να θεωρούνται.

 

Βλέπε λήμμα: Κιτίου πύργος

 

Τα Περβόλια άρχισαν τα τελευταία χρόνια να αναπτύσσονται τουριστικά με την ανέγερση στην παραθαλάσσια περιοχή τους τουριστικών συγκροτημάτων και εξοχικών κατοικιών.

 

Ιστορικά στοιχεία

Παλαιότερα το χωριό ήταν γνωστό με την ονομασία Περβόλια του Τζιδκιού (= Περιβόλια του Κιτίου) επειδή εκεί βρίσκονταν κήποι των κατοίκων του γειτονικού χωριού Κίτι. Το Κίτι ήταν βασιλικό φέουδο κατά την περίοδο της Φραγκοκρατίας κι ασφαλώς στο φέουδο αυτό θα ανήκαν και οι κήποι (περβόλια) των Περβολιών. Έτσι, το χωριό θα πρέπει να σχηματίστηκε από τότε, αρχικά ως οικισμός των εργαζομένων στα περιβόλια των βασιλικών κτημάτων. Αργότερα φαίνεται ότι τα Περβόλια, ως οικισμός, περιήλθαν στην κατοχή άλλων μελών της βασιλικής οικογένειας της Κύπρου. Ένας των ιδιοκτητών των Περβολιών αναφέρεται ότι ήταν ο Κάρολος ντε Λουζινιάν, γύρω στα 1460, που καταδιώχθηκε από τον βασιλιά Ιάκωβο Β' (1460-1473) ως πολιτικός του αντίπαλος που ήταν υποστηρικτής της βασίλισσας Καρλόττας. Τότε το χωριό πωλήθηκε στην οικογένεια Ποδοκάταρο  με τελευταίο ιδιοκτήτη του, κατά τα τέλη της Βενετοκρατίας, τον Έκτορα Ποδοκάταρο.

 

Βλέπε λήμμα: Ποδοκάταρο οικογένεια

 

 

Κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας, οπότε στο χωριό κατοίκησαν και Τούρκοι εξ αιτίας κυρίως της ευφορίας της γης του, διάφοροι κάτοικοι της Λάρνακας, βασικά εμπορευόμενοι, χρησιμοποιούσαν τα Περβόλια ως χώρο καλοκαιρινών διακοπών.

 

Η εκκλησία των Περβολιών είναι αφιερωμένη στον άγιο Λεόντιο. Μερικοί ερευνητές θεωρούν ότι ο Κύπριος αυτός άγιος, που είχε διατελέσει επίσκοπος Νεαπόλεως (= Λεμεσού) κι είχε ζήσει τον 6ο-7ο μ.Χ. αιώνα, είχε ταφεί στα Περβόλια. Τούτο όμως δεν αποδεικνύεται. Η εκκλησία, πάντως, των Περβολιών κτίστηκε στα τέλη του 18ου αιώνα.

 

Βλέπε λήμμα: Λεόντιος άγιος, Περβόλια

 

Σύμφωνα προς πληροφορίες του Λοΐζου Φιλίππου πρώτος δάσκαλος στα Περβόλια ήταν ο ντόπιος Ευαγγέλης Λαζάρου. Δίδαξε για 40 χρόνια σε διάφορα μέρη της Κύπρου, λέγεται δε ότι 35 τουλάχιστον από τους ανά την Κύπρο μαθητές του έγιναν ιερείς. Στα Περβόλια δίδαξαν επίσης ιδιωτικά οι ιερείς Παπαχριστόδουλος και Παπαχριστόφορος, μέχρι το 1886 οπότε ιδρύθηκε στο χωριό κοινοτικό σχολείο.

 

Οι Τούρκοι ονόμαζαν το χωριό Bahceler, που σημαίνει περβόλια.

 

Αρχαιότητες

Στην περιοχή του χωριού υπάρχει αρχαιολογικός χώρος που μαρτυρεί την κατοίκηση της ήδη από την Αρχαιότητα. Μεταξύ των ετών 2011 και 2015 έγιναν ανασκαφές απο γαλλική αρχαιολογική αποστολή υπό τη διεύθυνση της δρος Sabine Fourrier. Ανεσκάφη μεγάλος ασύλητος τάφος με "δρόμο" της Αρχαϊκής περιόδου. Στο τάφο είχαν γίνει 17 συνολικά ταφές. Μεταξύ άλλων βρέθηκαν και αρκετά αγγεία που είχαν εισαχθεί από τη Φοινίκη.

 

Βλέπε λήμμα: Βηρυτός και Κύπρος

 

Στην ίδια περιοχή βρέθηκαν και κατάλοιπα άλλων τάφων, κάποιοι μεταγενέστεροι εκείνοι της Αρχαϊκής περιόδου, κυρίως λαξευμένοι  στον βράχο. Μεταξύ άλλων βρέθηκαν μικρά αγγεία και κοσμήματα από χαλκό, που χρονολογήθηκαν στον 4ο π.χ, αιώνα (Κλασική περίοδος). Φυσικά όπου υπήρχε νεκροταφείο, κοντά θα πρέπει να υπήρχε και συνοικισμός- και το αντίθετο. Συνεπώς η περιοχή των Περβολιών ήταν κατοικημένη κατά την Αρχαιότητα, φαίνεται δε να διατηρούσε επαφές, εμπορικές και άλλες, με την Φοινίκη, στην απέναντι της Κύπρου περιοχή.

 

Πηγή

Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια