Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Σημαντικός στρατιωτικός αρχηγός που υπηρέτησε στην Κύπρο κατά τα τελευταία χρόνια της Βενετοκρατίας και πολέμησε κατά των Οθωμανών που εισέβαλαν στο νησί το 1570.

Βετεράνος στρατιωτικός, γιος του Νικολάου Ρονδάκχη που είχε διατελέσει αρχηγός του σώματος των stradiotes στην Κύπρο, ο Πέτρος Ρονδάκχης ανέλαβε την αρχηγία του ιδίου σώματος από το 1541, οπότε είχε πάρει και τον τίτλο του ιππότη για τις μέχρι τότε πιστές και σημαντικές προς τη Δημοκρατία της Βενετίας υπηρεσίες του.

Στις 20 Ιουνίου 1570, όταν ο Πέτρος Ρονδάκχης βρισκόταν στην επαρχία της Πάφου, παρακολουθώντας προφανώς τις κινήσεις του οθωμανικού στόλου που απειλούσε την Κύπρο, ο αρχηγός του στόλου Πιαλή πασάς απέστειλε μικρή δύναμη εισβολέων (6 καράβια) από 300 τουλάχιστον άνδρες που αποβιβάστηκαν στη Λάρα. Ο Ρονδάκχης έστειλε εναντίον τους 30 άνδρες του που κατόρθωσαν να ανακόψουν τους εισβολείς και να σκοτώσουν 40 απ' αυτούς. Δυο μέρες αργότερα έφθασαν στην ίδια περιοχή της Λάρας 25 τουρκικά καράβια που αποβίβασαν περισσότερους από 1.000 άνδρες. Ο Ρονδάκχης διέθετε μικρή μόνο δύναμη και παρακολουθούσε ήδη από την περιοχή της Φοντάνα Αμορόζα τις τουρκικές κινήσεις. Στη   Λάρα επιτέθηκε κατά των εισβολέων έχοντας υπό τις διαταγές του δύναμη 35 ιππέων μόνο. Ενισχύθηκε ωστόσο και με άλλους 5 ιππείς υπό τον Μάρκο Αντώνιο Κυριελέησον που σκοτώθηκε στη μάχη που έγινε εκεί, και στην οποία σκοτώθηκε κι ο σημαιοφόρος του Ρονδάκχη. Από πλευράς Τούρκων σκοτώθηκαν περίπου 46 και συνελήφθηκαν δύο. Ο αριθμός των Τούρκων που είχαν αποβιβαστεί εμφανίζεται σε μερικές πηγές ως πέραν των 1.000, ενώ σε άλλες γύρω στους 500. Αλλά και οι 500 ήταν αρκετά μεγάλος αριθμός για να ηττηθούν από τους 40 ιππείς του Ρονδάκχη.

Αργότερα ο Πέτρος Ρονδάκχης, μαζί με τους ιππείς του, ακολουθούσε από τη ξηρά τα τουρκικά καράβια που παρέπλεαν την Κύπρο, έτοιμος ν' αντιμετωπίσει μια νέα απόπειρα αποβάσεως. Την 1η Ιουλίου 1570 ο τουρκικός στόλος βρισκόταν στ' ανοικτά της Πάφου, απ' όπου κινήθηκε προς τη Λεμεσό, όπου κι αποβίβασε, σύμφωνα προς μερικές πληροφορίες, ακαθόριστη σε αριθμό δύναμη. Η πόλη της Λεμεσού λεηλατήθηκε, όπως κι η περιοχή της χερσονήσου του Ακρωτηρίου καθώς και το μοναστήρι του Αγίου Νικολάου των Γάτων που πυρπολήθηκε. Ο Πέτρος Ρονδάκχης πρόλαβε τους εισβολείς όταν αυτοί είχαν φθάσει έως τα Πολεμίδια. Ενισχυμένος κι από τον Βικέντιο Μαλιπιέρο, βοηθό καπετάνιο της Πάφου, ο Ρονδάκχης κατόρθωσε κι εδώ να κατανικήσει τους Οθωμανούς προκαλώντας αρκετά θύματα.  Απ' εκεί ο τουρκικός στόλος προχώρησε προς τις Σαλίνες (Λάρνακα) όπου κι αποβίβασε τον κύριο όγκο του τουρκικού στρατού.

Η επόμενη πληροφορία που υπάρχει για τον Πέτρο Ρονδάκχη είναι η σημαντική συμβολή του στην αντίσταση της πρωτεύουσας Λευκωσίας. Φαίνεται ότι, μετά την αποβίβαση του κύριου όγκου του τουρκικού στρατού, που βέβαια δεν μπορούσε ν' αντιμετωπίσει μόνος, ο Ρονδάκχης πήγε στην πρωτεύουσα για να ενισχύσει την άμυνά της. Μετά την πτώση της Λευκωσίας (9 Σεπτεμβρίου του 1570), ο Πέτρος Ρονδάκχης ήταν μεταξύ εκείνων που όχι μόνο κατόρθωσαν να γλυτώσουν από τη σφαγή, αλλά και να διαφύγουν στα βουνά του Πενταδάκτυλου.

Από τα βουνά ο Ρονδάκχης κατόρθωσε τελικά να φτάσει στην Αμμόχωστο, οδηγώντας και μερικούς στρατιώτες που είχαν επίσης διαφύγει και που τους μάζεψε (μερικές πηγές ομιλούν για 100 περίπου άνδρες). Στην Αμμόχωστο εισήλθε στις 6 Οκτωβρίου του 1570, κι αμέσως διορίστηκε αρχηγός του ιππικού.

Η συμβολή του Πέτρου Ρονδάκχη στην επική 11μηνη αντίσταση της Αμμοχώστου κατά των Τούρκων υπήρξε σημαντική. Ωστόσο ο λαμπρός αυτός στρατιωτικός σκοτώθηκε στις 29 Ιουλίου του 1571, λίγες μόνο μέρες πριν από την παράδοση της πόλης.

*   Άλλοι δυο άνδρες της οικογένειας Ρονδάκχη μνημονεύονται στις πηγές ότι είχαν πάρει μέρος στην άμυνα της Αμμοχώστου κατά των Τούρκων το 1570-71. Κι οι δυο έφεραν το αξίωμα του στρατηγού (= λοχαγού) και σκοτώθηκαν κι οι δυο πολεμώντας. Ο ένας απ' αυτούς ήταν ο Ιωάννης Ρονδάκχης κι ο άλλος αναφέρεται ως Κόντο (κόμης;) Ρονδάκχης.   Ένας τρίτος στρατηγός ο Ανδρέας Ρονδάκχης, πολέμησε επίσης κατά των Τούρκων στην Αμμόχωστο και πληγώθηκε. Αυτός ο Ανδρέας Ρονδάκχης ήταν ο διοικητής του σώματος των Αλβανών στρατιωτών που αγωνίστηκε κατά των Τούρκων. Συνελήφθη αιχμάλωτος.