Ρωμαϊκή Εποχή

Ρωμαίοι ανθύπατοι της Κύπρου

Image

Κατά την περίοδο κατοχής της Κύπρου από τους Ρωμαίους, το νησί εδιοικείτο από κυβερνήτες που έφεραν τον τίτλο του ανθυπάτου (proconsul). Οι κυβερνήτες αυτοί ήταν Ρωμαίοι αξιωματούχοι, της τάξης των πραιτώρων, κι ανελάμβαναν το αξίωμά τους διοριζόμενοι για ένα χρόνο, που άρχιζε από την 1η Ιουλίου. Βοηθούνταν στη διοίκηση της Κύπρου από άλλους δυο αξιωματούχους, τον κβαίστορα (quaestor) και τον ληγάτο (legatus pro praetore). Από επιγραφικές, νομισματικές και φιλολογικές μαρτυρίες γνωρίζουμε μικρό μόνο αριθμό ανθυπάτων της Κύπρου (περίπου το ένα έκτο του ολικού). Οι γνωστοί ανθύπατοι της Κύπρου αποτελούν τον πιο κάτω κατάλογο:

 

  1. Π. Κορνήλιος Λέντουλος Σπίνθερ (μεταξύ 56-53 π.Χ.).
  2. ’ππιος Κλαύδιος Πούλχερ (μεταξύ 53-51 π.Χ.).
  3. Μ. Τούλλιος Κικέρων (51-50 π.Χ.).
  4. Λ. Κοέλιος ΤαρφίνοςΚαρφίνος;) (τέλη της Δημοκρατίας, λίγο πριν από το 22 π.Χ.).
  5. Π. Πακούιος Σκέβας (22-21 π.Χ.). (Διετέλεσε ξανά ανθύπατος Κύπρου λίγο αργότερα).
  6. Μ. Οφίλιος Πρόκος (μετά το 21 π.Χ.).
  7. Α. Πλαύτιος (μετά το 21 π.Χ.).
  8. Π. Πακούιος Σκέβας (για δεύτερη φορά, επί Οκταβιανού Αυγούστου).
  9. Λ. Ουάριος Ρούφος (18-17 π.Χ.).
  10. Κ. Αμ[μιανός;] Κουιντί[...] (Επί Οκταβιανού Αυγούστου).
  11. Μ. Βεργ[...]. (Επί Οκταβιανού Αυγούστου).
  12. ’ουλος Δίδιος Πόστουμος (πιθανώς επί Οκταβιανού Αυγούστου).
  13. Κ. Λουκρήτιος Ρούφος (πιθανώς ανθύπατος, περί το 14 μ.Χ.).
  14. Κόιντος Κοΐντου Ορτήνσιος (επί Τιβερίου, μετά το 14 μ.Χ.).
  15. Κ. Ουμμίδιος Δούρμιος Κουαδράτος (18 μ.Χ. ή λίγο αργότερα. Επί Τιβερίου).
  16. Λεύκιος ’ξιος Νάσων (29-30 μ.Χ.).
  17. Κ. Σέργιος [...] (πιθανώς ανθύπατος, μεταξύ 37 και 41 μ.Χ.).
  18. Τ. Κομίνιος Πρόκολος (43-44 μ.Χ.).
  19. Λ. Σέργιος Παύλος (45-46 και 48 μ.Χ. Γνωστός από το κήρυγμα του αποστόλου Παύλου στην Πάφο, ενώπιόν του).
  20. Τ. Κλώδιος Έπριος Μάρκελλος (58-59 μ.Χ.).
  21. Κ. Ιούλιος Κόρδος (64-65 μ.Χ.).
  22. Λ. ’ννιος Βάσσος (65-66 μ.Χ.).
  23. [...] Βίλιος Μιλιόνιος (επί Νέρωνος. Πιθανώς για δυο συνεχείς θητείες).
  24. Λ. Βίλιος Μιλιόνιος (επί Νέρωνος. Πιθανώς ο ίδιος με τον προηγούμενο).
  25. Τ. Πόντιος (επί Νέρωνος).
  26. [.... Μάρ]κιος [Ορτένσιος; Βρεν]τεσίνος; (78-79 μ.Χ.).
  27. Λεύκιος Βρούττιος Μάξιμος (79-80 μ.Χ.).
  28. Λ. Πλότιος Π [...] (80-81 μ.Χ.).
  29. Κόιντος Λαβέριος Κοκκίιος Λέπιδος (100-101 μ.Χ.).
  30. Κ. Κέλιος Ονόρατος (101-102 μ.Χ.).
  31. Κόιντος Σέππιος Κέλερ (113-114 μ.Χ.).
  32. [...]κιος Πάτε[ρ...] (πιθανώς ανθύπατος, 113-114 μ.Χ. ή αμέσως πιο ύστερα).
  33. [...Κ]ορνή[λιος...] (πιθανώς ανθύπατος, μεταξύ του 114 και του 122 μ.Χ.).
  34. Κ. Καλπούρνιος Φλάκκος (122-123 μ.Χ.).
  35. Παύλος [...] (πιθανώς περί το 126 μ.Χ. Αναφέρεται σε επιγραφή μόνο ως Παύλος και μερικοί υπέθεσαν ότι επρόκειτο περί του Σεργίου Παύλου που άκουσε το κήρυγμα του αποστόλου Παύλου στην Πάφο. Ο Τ.Β. Mitford, βάσει των τελευταίων ερευνών του, τον τοποθετεί χρονολογικά περί το 126 μ.Χ.).
  36. Π. Κάσσιος Λονκίνος (αρχές 2ου μ.Χ. αιώνα).
  37. Τίτος Κλαύδιος Ιούνκος (μέσα 2ου μ.Χ. αιώνα).
  38. Λ. Γάβων Αρουνκουλέιος Π. Ασίλιος Σεβήρος (επί Αντωνίνου).
  39. Τίτος Κλαύδιος Φλαβιανός Τιτιανός (επί Αντωνίνου).
  40. Δέκιμος Πλαύτιος Φήλιξ Ιουλιανός (196-197 μ.Χ.).
  41. Τίτος Κλαύδιος Σουβατιανός Πρόκουλος (197-198 μ.Χ.).
  42. (Κ. Νουμιτόριος) Αούτιος Βάσσος (198-199 μ.Χ.).
  43. [...] Αππιανός [...] (Πιθανώς ανθύπατος. 210-211 μ.Χ.).
  44. Ιούλιος Φρόντων Τληπόλεμος (210/11-212 μ.Χ.).
  45. Τ. Καισέρνιος Στατιανός Κουινσιανός (περί το 212 μ.Χ.  ή λίγο αργότερα, πάντως επί Καρακάλλα).
  46. [...]τενσίνος [...] (πιθανώς ανθύπατος, επί Καρακάλλα, δηλαδή μεταξύ 211 και 217 μ.Χ.).
  47. Σέξτιος Κλώδιος [...]νιανός (επί Σεπτιμίου Σεβήρου).
  48. (Λ. Βαλέριος) Πρίσκος Πουπλικόλας (επί Σεπτιμίου Σεβήρου).
  49. [...]Κέλσος[...] (3ος μ.Χ. αιώνας).
  50. Λαουρίκιος Βο[πίσκος;] (πιθανώς ανθύπατος. 3ος μ.Χ. αιώνας).
  51. Τίτος Κλαύδιος ’τταλος Πατερκλιανός (218 μ.Χ. Σκοτώθηκε στην Κύπρο από τον αυτοκράτορα Ελαγάβαλο).
  52. Κλ. Λεοντίκος Ιλλυριός (μέσα 3ου μ.Χ. αιώνα).

 

Εκτός από τους πιο πάνω ανθυπάτους γνωρίζουμε και τους ακόλουθους που μαρτυρούνται σε πιο πρόσφατες επιγραφές που έχουν βρεθεί ή και σε άλλες πηγές:

 

  1. Γάιος Ιούλιος Ηλιανός (επί Καρακάλλα, δηλαδή μεταξύ του 211 και του 217 μ.Χ.).
  2. Ιούλιος Αβίτος (πιθανώς ανθύπατος, επί Καρακάλλα).
  3. Λεύκιος Κοίλιος Ταρφίνος (μαρτυρείται σε επιγραφή, ακαθόριστου όμως χρόνου).
  4. Αντίστιος Σαβίνος (Σαμπίνος) (επιγραφές. Μεταξύ 292 και 305 μ.Χ.).
  5. Μάξιμος [..:,] (μεταξύ του 303 και του 305 μ.Χ. Μαρτυρείται στο Συναξάριον της Κωνσταντινουπόλεως, ότι επί ημερών του έγιναν διώξεις Χριστιανών).
  6. [...]λανιονι[...] (πιθανώς του 1ου μ.Χ. αιώνα).
  7. [..Λ]όγγος[...] (τέλη 2ου ή αρχές 3ου μ.Χ. αιώνα).

 

Από επιγραφές γνωρίζουμε επίσης μερικούς ληγάτους και κβαίστορες που είχαν υπηρετήσει στην Κύπρο, καθώς και μερικούς άλλους αξιωματούχους της ρωμαϊκής διοίκησης. Σύντομους καταλόγους παραθέτουν ο George Hill (A History of Cyprus, vol. Ι) και ο Terence Bruce Mitford (Roman Cyprus).