Σταυρός ο Φανερωμένος

Ορθόδοξο μοναστήρι που ιδρύθηκε κοντά στη Λευκωσία κατά τα μέσα του 14ου αιώνα, από μέλη της οικογένειας του βασιλιά της Κύπρου Ούγου Δ' (1324-1359). Η ίδρυση του μοναστηριού αναφέρεται από τον μεσαιωνικό χρονογράφο Λεόντιο Μαχαιρά, σχετίζεται δε με την ανεύρεση και στέγαση σ' αυτό του θαυματουργού σταυρού της Τόχνης, κατασκευασμένου από τεμάχιο τιμίου ξύλου και αφημένου στο νησί από την αγία Ελένη. Ο σταυρός αυτός λιτανευόταν, κατά τον Λεόντιο Μαχαιρά, σε περιπτώσεις εισβολής ακρίδων ή μεγάλων ανομβριών, κι εθεωρείτο θαυματουργός.

 

Η τοποθεσία όπου είχε κτιστεί το μοναστήρι ήταν έξω από τη Λευκωσία, προς του  Άγιο Δομέτιο, κι είχε επιλεγεί από τον νεαρό μοναχό Γαβριήλ που είχε βρει τον σταυρό. Δεν υπάρχουν άλλες πληροφορίες για το μοναστήρι αυτό, που τελικά κατεστράφη, αλλ' άγνωστο πότε ακριβώς. Για την ιστορία που οδήγησε στην ίδρυση του μοναστηριού,  βλέπε λήμμα Γαβριήλ μοναχός.