Δίστιχον

Image

Ένα από τα πιο σημαντικά παραδοσιακά είδη του κυπριακού ποιητικού λόγου είναι το δίστιχον. Όπως υποδηλώνει και η ονομασία του, το δίστιχον είναι σύντομο ποίημα από δυο μόνο ομοιοκατάληκτους στίχους, που συνηθέστατα είναι ιαμβικοί δεκαπεντασύλλαβοι. Άλλα παρόμοια μικρά ποιήματα της λαϊκής ποίησης της Κύπρου ονομάζονται, ανάλογα με τον αριθμό των στίχων τους, τρίστιχα, τετράστιχα κλπ. Η ομοιοκαταληξία, η τεχνική και ο αριθμός συλλαβών των ποιημάτων πάνω από δυο στίχους, ποικίλλει.

 

Το δίστιχον, που αποτελεί ζωντανή συνέχεια της κυπριακής λαϊκής ποίησης από τα αρχαία χρόνια, χρησιμοποιείται ακόμη και σήμερα από μερικούς λαϊκούς διαλεκτικούς ποιητές. Υπήρξε ο κυριότερος εκπρόσωπος της λαϊκής ποιητικής παράδοσης της Κύπρου και αγαπήθηκε ιδιαίτερα από το λαό εξαιτίας των πλεονεκτημάτων του, που είναι η περιορισμένη έκτασή του (συνεπώς αποστηθίζεται πολύ εύκολα), η μουσικότητά του και η μεγάλη περιεκτικότητά του σε μεστά νοήματα και φιλοσοφικούς ή θυμοσοφικούς στοχασμούς. Δεν είναι υπερβολή αν λεχθεί ότι τα χιλιάδες λαϊκά δίστιχα αποτελούν κωδικοποίηση της λαϊκής σοφίας. Η θεματογραφία των μικρών αυτών ποιητικών αριστουργημάτων καλύπτει όλες τις εκφάνσεις και εκδηλώσεις της ζωής του λαού της Κύπρου, με κυριότερες κατηγορίες τα ερωτικά δίστιχα, τα εργατικά (όπως λ.χ. τα τραγούδια της βούφας), εκείνα του γάμου, τα μοιρολόγια, τα τραγούδια της ξενιτιάς, τα σατιρικά, τα σκώμματα κλπ. Είναι αυτονόητο ότι τα δίστιχα, ανάλογα προς το είδος τους, απαγγέλλονταν ή τραγουδιούνταν στα γλέντια, στους γάμους, στην εργασία κλπ. Σε νεότερες εποχές, και μετά την εισαγωγή της τυπογραφίας στην Κύπρο, πολλοί λαϊκοί ποιητές τύπωναν και τέτοια δημιουργήματά τους σε φυλλάδες και, αργότερα, σε ποιητικές τους συλλογές. Οι φυλλάδες πωλούνταν από τους ίδιους τους ποιητές σε πανηγύρια και σε άλλες συνάξεις, σε όλα τα μέρη της Κύπρου. Οι ίδιοι απάγγελλαν ή τραγουδούσαν ταυτόχρονα τα δίστιχα, όπως και άλλα ποιήματά τους. Σε παλαιότερες εποχές τα πιο επιτυχημένα δίστιχα διασώζονταν και διατηρούνταν στη μνήμη του λαού, που τα αποστήθιζε και τα επαναλάμβανε σε κάθε ευκαιρία.

 

Πηγή

Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια