Λουκάς άγιος, Λευκωσία
Η εκκλησία του Αγίου Λουκά, στην ομώνυμη ενορία της Λευκωσίας, είναι δίκλιτη και έχει εσωτερικές διαστάσεις 12,5X9,5 μ. περίπου, χωρίς την αψίδα που είναι ημικυκλική. Τρεις κτιστές κολόνες διαμέτρου 0,53-0,56 μ. χώριζαν τα δυο κλίτη. Αρχικά η εκκλησία ήταν μονόκλιτη και καλυπτόταν με τέσσερα σταυροθόλια. Στη νότια πλευρά υπήρχε ανοικτή στοά. Πότε κτίστηκε η εκκλησία δεν είναι γνωστό, αν και επιγραφή πάνω από την είσοδο ανέφερε ότι κτίστηκε εκ βάθρων επί αρχιεπισκόπου Φιλοθέου το 1758. Όπως όμως και στην περίπτωση της εκκλησίας του Αγίου Σπυρίδωνος στην Τρεμετουσιά, φαίνεται ότι επί Φιλοθέου έγινε η επέκταση με την προσθήκη του βόρειου κλίτους που είναι στενότερο και στερείται αψίδος. Η βόρεια και η δυτική θύρα έχουν γοτθικά περίθυρα. Στον βόρειο τοίχο υπάρχουν τρία παράθυρα και δυο στον νότιο τοίχο. Άλλο ορθογώνιο παράθυρο υπάρχει στην αψίδα. Το ξυλόγλυπτο εικονοστάσιο της εκκλησίας έγινε το 1780.
Το 1958 οι Τούρκοι πυρπόλησαν την εκκλησία με αποτέλεσμα να καούν το εικονοστάσιο και πολλές ενδιαφέρουσες εικόνες. Στη συνέχεια αφαίρεσαν την κεντρική κολόνα με αποτέλεσμα να καταρρεύσουν τμήματα των τεσσάρων σταυροθολίων που στηρίζονταν σ’ αυτή. Κατέστρεψαν ακόμη τμήμα της αψίδας και τμήματα των παραθύρων και των θυρών. Κατέστρεψαν τελείως το παράθυρο της δυτική εισόδου και κατεδάφισαν την ανοικτή στοά που ήταν προσαρτημένη στον νότιο τοίχο της εκκλησίας.
Η εκκλησία του Αγίου Λουκά ήταν πραγματικό μουσείο βυζαντινών εικόνων. Ευτυχώς πολλές από τις εικόνες είχαν περισυλλεγεί ήδη πριν από το 1940 και απετέλεσαν μέρος της συλλογής Φανερωμένης που αργότερα μεταφέρθηκε στην Αρχιεπισκοπή και απετέλεσε τον πυρήνα του Βυζαντινού Μουσείου του Ιδρύματος Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ΄. Μερικές άλλες εικόνες διέσωσαν περίοικοι Έλληνες το 1958.