Κάνθερ Ζήνα
Κυπρία φιλάνθρωπος κι ευεργέτης της Κύπρου με συμμετοχή στον απελευθερωτικό αγώνα από τους Βρετανούς. Είχε την Κυπριακή και Αμερικάνικη, λόγω του συζύγου της Κρίστιαν Κάνθερ, υπηκοότητα, και κατείχε τον τίτλο ευγενείας της "πριγκίπισσας της Τύρας. Το πλήρες όνομα της είναι Θεογνωσία "Ζήνα" Κάνθερ.
Γεννήθηκε το 1927 στην Τάλα της Επαρχίας Πάφου σε φτωχή οικογένεια και ήταν το 10ο και τελευταίο παιδί. Πέθανε στη Λευκωσία σε ηλικία 85 ετών στις 3 Ιουλίου 2012.
Ήταν το μικρότερο παιδί από τα 10 παιδιά της φτωχής οικογένειας της. Η παιδική της ηλικία αβάσταχτη από την φτώχια, τις δυσκολίες αλλά και τις εικόνες βίας που αντίκρισε με πρωταγωνιστές τους γονείς της. Η βίαιη συμπεριφορά του πατέρα της εκτροχιάστηκε όταν κατηγορήθηκε άνευ λόγου για ληστεία. Όταν αποφυλακίστηκε έγινε αλκοολικός και βίαιος και κακοποιούσε την γυναίκα του αλλά και τα παιδιά του. Τέλος, στις βίαιες εικόνες που αντίκρισαν τα αθώα μάτια της, δίνεται όταν ο πατέρας της εγκαταλείπει το σπίτι τους. Η οικογένεια της μένει χωρίς φροντίδα. Η ίδια εγκαταλείπει το σχολείο και εργάζεται ως βοηθός σε σπίτι μέχρι τα δεκαέξι της χρόνια. Αργότερα βρίσκει δουλειά σε κλινική στη Λεμεσό. Λίγα χρόνια μετά η Ζήνα, αναγκάζεται μετά από προτροπή της μητέρα της να αρραβωνιαστεί τον Λεύκο. Έναν νεαρό από την Πάφο που την είχε ερωτευτεί. Αρραβωνιάζονται και μένουν μαζί αλλά όταν μένει έγκυος την εγκαταλείπει και αναγκάζεται να μεγαλώσει το παιδί της, τον Σωκράτη, μόνη.
Τα χρήματα που έπαιρνε ως υπηρέτρια δεν ήταν όμως αρκετά για να ζήσουν άνετα. Μια φίλη της προτείνει να εργαστεί ως χορεύτρια σε καμπαρέ. Παίρνει την μεγάλη απόφαση και γίνεται μια από τις πιο διάσημες χορεύτριες καμπαρέ της Κύπρου. Εργάζεται σκληρά κάνοντας συνεχώς μαθήματα χορού και μπαλέτου. Η φήμη της φτάνει στα καμπαρέ της Λεμεσού, της Λευκωσίας και της Λάρνακας.
» Η στακτοπούτα της Κύπρου. Βίντεο: Βιογραφία 24 Ώρες
Ο σύζυγος
Εργαζόμενη σε καμπαρέ γνώρισε τον μετέπειτα σύζυγό της, βαθύπλουτο, Κρίστιαν Κάνθερ το γιό του πολυεκατομμυριούχου Godfrey Gunther. Η Ζήνα Κάνθερ τον βοήθησε σημαντικά με το πρόβλημα αλκοολισμού που είχε αλλά και του συμπαραστάθηκε μετά από ένα τροχαίο ατύχημα.
Στο Βιβλίο της που κυκλοφόρησε αργότερα με τίτλο "Μια ζωή μέσα στον Άνεμο", περιγράφει τη γνωριμία με το σύζυγό της:
"Μια καινούρια ζωή ξεκίνησε με τη γνωριμία της με το μέλλοντα σύζυγο. Ήρθε ένα βράδυ σαν φωτεινός αερόλιθος να διαλύσει τα σκοτάδια, να ταράξει το τέλμα και να με γλυτώσει από την κόλαση. Έργο της Θείας πρόνοιας θεωρώ τον ερχομό του. Είχα αδειάσει όλο το ποτήρι της πίκρας χωρίς να βαρυγκωμήσω. Ο Θεός έκρινε πως αρκούσαν τα μαρτύριά μου. Πως ήταν καιρός να διαβώ τη «στενή πύλη το παραδείσου. Αυτός είναι που έστειλε το σωτήρα μου».
Τον γνώρισε στο κέντρο που δούλευε. «Γίναμε φίλοι. Πίναμε, τρώγαμε, με πήγαινε ως τη πόρτα του σπιτιού και μ' άφηνε». Κι όταν βρέθηκε μετά από ένα αυτοκινητιστικό δυστύχημα στο νοσοκομείο, βαριά τραυματισμένος , έτρεξα κοντά του. Τον βοήθησε να κόψει το ποτό. Ήταν αλκοολικός. Πέρασε αρκετός καιρός από τότε, όταν τη ζήτησε σε γάμο. Για μας δεν υπήρχε πια νύχτα. Ο ήλιος δεν θα βασίλευε ποτέ. Οι εφημερίδες έκαναν ανάγνωσμα τον γάμο μας. Έγραφαν για τη φτωχή σταχτοπούτα που πήρε ένα βαθύπλουτο.
Μιλούσαν για τυχερό γάμο. Τα διάβαζα κι έπεφτα από τα σύννεφα. Τίποτα δεν ήταν αλήθεια. Ποτέ δεν τον είχα ρωτήσει τί περιουσία είχε. Μου αρκούσε που ήταν καλός και ευγενικός άνθρωπος».
Το γαμήλιο ταξίδι έγινε στη Βηρυτό.
«Τότε άρχισε να ξαναπίνει. Του μιλούσα, αλλά δε με άκουγε. Τον εκλιπαρούσα να μην καταστρέψει την υγεία του, αλλά του κακού. Έπινε ό,τι έβρισκε μπροστά του, μαζί με φάρμακα». Έτσι περνούσε τη ζωή της με το σύζυγο ολοένα και περισσότερο να βυθίζεται στο τέλμα του αλκοολισμού. «Μάταιες όλες μου οι προσπάθειες! Έβλεπα πως μέρα με τη μέρα έχανα τον άντρα μου. Πονούσα πολύ. Δεν είχα φανταστεί έτσι τον έγγαμο βίο».
Τρεις μήνες μετά το γάμο της πήρε αμερικάνικο διαβατήριο και από το δικηγόρο του άντρα της έμαθε πως ήταν ένας από τους πλουσιότερους ανθρώπους του κόσμου. Ήταν διοικητής μεταλλείων και πετρελαιοπηγών σε πολλά μέρη. Τα καθαρά κέρδη ήταν τεράστια. Όμως, τα προβλήματα του αλκοολισμού στιγμάτιζαν της ζωή της. Ο σύζυγος έκανε μήνες σε κλινικές του εξωτερικού. Έβγαινε με ελπίδες για ένα καλύτερο αύριο. «Η ζωή μας περνούσε ήσυχη χωρίς επεισόδια. Συχνά πηγαίναμε στη Νέα Υόρκη για να δούμε κανένα θεατρικό έργο». Κι εκεί που όλα κυλούσαν ήσυχα, ερχόταν μια νέα κρίση αλκοολισμού. Πάλι κλινικές , και τρεχάματα.
«Αλλαγές σπιτιών, αλλαγές τόπων, ταξίδια, αεροπλάνα, σιδηρόδρομοι, νέοι άνθρωποι, νέοι ορίζοντες. Αλλά παντού, η ίδια ζωή και πάντοτε, η αγωνία μήπως ξαναρωστήσει κι αρχίσει πάλι το ποτό. «Ήμουν η σύζυγος μαζί και η νοσοκόμα που ξαγρυπνούσε στο πλευρό του. Ήμουν υποχρεωμένη να δέχομαι αδιαμαρτύρητα κάθε ιδιοτροπία του. Ήμουν αποφασισμένη για όλα και δεν παραπονέθηκα ποτέ. Καμιά άλλη δεν θα μπορούσε να κρατήσει τόσο πολύ». Όλο αυτό το χρόνο άρχισαν και τα προβλήματα με τους διαχειριστές της περιουσίας του. «Όσες φορές ήθελα να κάνω κάποιο φιλανθρωπικό έργο και επιχειρούσα να βοηθήσω κανένα δυστυχή έμπαιναν στη μέση. Αναγκαζόμουν να δίνω μάχη».
«Όσες φορές ήθελα να κάνω κάποιο φιλανθρωπικό έργο και επιχειρούσα να βοηθήσω κανένα δυστυχή έμπαιναν στη μέση. Αναγκαζόμουν να δίνω μάχη».
Παντρεύτηκε σε ηλικία τριάντα χρονών
Πέρασε δίπλα του χρόνια καθημερινής προσπάθειας και αγωνίας. «Ο εφιάλτης της κλινικής μας παρακολουθεί παντού. Ο προσωπικός γιατρός είναι ο καθημερινός επισκέπτης μας. Φάρμακα, χάπια, ενέσεις, προσοχή, παρακολούθηση. Εκείνος μου 'χε χαρίσει μια νέα ζωή. Μ' είχε σώσει από τη κόλαση και το άγχος της φτώχειας. Αλλά ταυτόχρονα μ' είχε ρίξει σε μια άλλη κόλαση και σ' ένα άλλο λαβύρινθο το ίδιο αδιέξοδο. Αυτή ήταν η ζωή μου. «Δεν έχει πλοίο, δεν έχει οδό» για μένα! Γεννήθηκα και θα μείνω για πάντα μια Πηνελόπη».
Η Ζήνα Κάνθερ τελικά παντρεύτηκε τον Αμερικανό εκατομμυριούχο Κριστιάν Κάνθερ το 1952 και από το γάμο αυτό απέκτησε 2 παιδιά. Το 1967 απέκτησε, έπειτα από πνευματική υιοθεσία από τον Πρίγκιπα Παύλο Παλαιολόγο- Κριβέ τον τίτλο της Πριγκίπισσας ντε Τύρας.
Γρίβας
Διατηρούσε στενή φιλία με τον Γεώργιο Γρίβα και χρηματοδοτούσε το ίδρυμα του στην Αθήνα. Αναφέρεται επίσης ότι χρηματοδοτούσε και την ΕΟΚΑ Β΄. Το 1978 συνελήφθη για την συμμετοχή της σε συνωμοσία, που έμεινε γνωστή ως η Γερμανική Συνωμοσία την οποία κατήγγειλε ο τότε Πρόεδρος Σπύρος Κυπριανού, αλλά αφέθηκε ελεύθερη οχτώ ημέρες μετά. Ως μέρος της συνωμοσίας κατηγορήθηκε ο επιχειρηματίας Κίκης Κωνσταντίνου αλλά και ο Τάσσος Παπαδόπουλος. Στη συνωμοσία σύμφωνα με δημοσίευμα του Φιλελευθέρου το οποίο στη συνέχεια διαψεύστηκε, ενέχονταν ο πρώην Πρώτος Γραμματέας της πρεσβείας της Δυτικής Γερμανίας στη Λευκωσία Πολ Κούπγιουρν "που ήταν και ο οικονομικός εγκέφαλος της υπόθεσης", ο οποίος λειτουργούσε κατ εντολή του Γερμανικού Κόμματος του Γιόζεφ Στράους στη Γερμανία.
Φιλανθρωπία
Είχε μεγάλη φιλανθρωπική δράση, κατασκεύασε σχολεία, εκκλησίες, κατασκεύασε το Μουσείο του πλοιαρίου Αγιος Γεώργιος, χρηματοδότησε πολλά ιδρύματα, χωριά, δήμους, και φτωχές οικογένειες. Ήταν ιδιοκτήτρια του σινεμά Ζήνα.
Έχει τιμηθεί με τα βραβεία Σταυρός του Αποστόλου και Ευαγγελιστή Μάρκου από το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας το 1964, με τον τίτλο του Ιππότη του Αγίου Διονυσίου Ζακύνθου,και τον τίτλο της γενικής γραμματέας του Τάγματος του Αγίου Κωνσταντίνου.
Πηγές
1. Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια
Φώτο Γκάλερι
