Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Αναφέρεται και ως Νικόλαος Κύπριος. Κύπριος στρατιωτικός του 16ου αιώνα, που πήρε μέρος στην αντίσταση κατά των Οθωμανών εισβολέων και πολέμησε στην Αμμόχωστο το 1570- 71.

Δεν γνωρίζουμε πολλά για τον αξιωματικό αυτό, που βρισκόταν ενταγμένος στην υπηρεσία των Βενετών, προφανώς επικεφαλής Κυπρίων στρατιωτών, ενταγμένων στο σώμα των αγγελιοφόρων. Ωστόσο ο Ιταλός αξιωματικός Άντζελο Γκάττο, που είχε τότε πολεμήσει στην Αμμόχωστο και είχε γράψει διήγηση των συγκλονιστικών γεγονότων του πολέμου εκείνου, επανειλημμένα αναφέρει τον λοχαγό Νικόλαον Κύπριον ή και Κυπριώτην, μάλιστα με την πρόσθετη διευκρίνηση ότι αυτός ήταν Κύπριος την καταγωγή. Το δε 1570-71 έφερε το βαθμό του λοχαγού.

Ο Γκάττο αναφέρει ότι ο Νικόλαος Κυπριώτης ήταν μεταξύ εκείνων που υπηρετούσαν από πριν στην Αμμόχωστο (και όχι μεταξύ εκείνων που συνέρρευσαν ή μεταφέρθηκαν στην πόλη όταν άρχισε ο πόλεμος). Κατά δε την 11μηνη επική αντίσταση της Αμμοχώστου ενάντια στα υπεράριθμα στίφη των Οθωμανών εισβολέων, ο λοχαγός Νικόλαος Κυπριώτης ήταν μεταξύ εκείνων που αγωνίστηκαν με περισσή γενναιότητα και έζησαν όλες τις τραγικές ώρες της πολιορκίας, μέχρι το τέλος.

Στις 29 Μαΐου 1571, πάντοτε κατά τον Άντζελο Γκάττο, ο Νικόλαος Κυπριώτης πληγώθηκε στην κεφαλή. Ωστόσο το τραύμα του δεν ήταν θανατηφόρο. Ούτε και πολύ σοβαρό φαίνεται, διότι στις 22 Ιουνίου 1571 αναφέρεται ότι περιλαμβανόταν μεταξύ των αξιωματικών που ορίστηκαν για υπηρεσία στη νότια πλευρά των τειχών της Αμμοχώστου, την πλευρά εκείνη εναντίον της οποίας οι Τούρκοι πολιορκητές έριξαν ολόκληρο το βάρος των επιθέσεών τους, και την οποία επίσης σφυροκοπούσαν αδιάκοπα με το πυροβολικό τους. Ο Νικόλαος Κυπριώτης είχε διοριστεί και υπηρετήσει στο ημιπύργιο της Αγίας Βαρβάρας (ή Κάμπο Σάντο, όπως ήταν επίσης γνωστός ο προμαχώνας αυτός, δεύτερος από την ακτή προς τα ενδότερα, μετά τον πύργο της Οπλαποθήκης). Ο προμαχώνας Αγίας Βαρβάρας δέχθηκε στη συνέχεια, μεταξύ Ιουνίου και Ιουλίου του 1571, τρομερές επιθέσεις, και υπέστη εκτεταμένες καταστροφές, ωστόσο άντεξε χάρη στην γενναιότητα και αποφασιστικότητα των υπερασπιστών του.

Όταν, αφού οι υπερασπιστές της πόλης εξαντλήθηκαν πλήρως, και παρέμειναν και χωρίς ίχνος πολεμοφοδίων, η Αμμόχωστος παραδόθηκε (αρχές Αυγούστου του 1571), ο λοχαγός Νικόλαος Κυπριώτης περιλαμβανόταν μεταξύ εκείνων που συνελήφθησαν αιχμάλωτοι. Δεν περιλαμβανόταν όμως στον κατάλογο των αξιωματικών που μεταφέρθηκαν σιδηροδέσμιοι στην Κωνσταντινούπολη, όπου διαπομπεύθηκαν και φυλακίστηκαν. Έτσι, μας είναι άγνωστη η τύχη του μετά την πτώση της Αμμοχώστου. Πιθανώς κατόρθωσε να απελευθερωθεί, ή κατόρθωσε να διαφύγει, ή εκτελέστηκε αργότερα, ή ίσως πωλήθηκε ως σκλάβος.

Η παρουσία, πάντως, στην Αμμόχωστο, του αξιωματικού Νικολάου Κυπριώτη, προφανώς επικεφαλής λόχου Κυπρίων (διότι οι Βενετοί δεν θα ανέθεταν ποτέ σε Κύπριο τη διοίκηση δικών τους στρατιωτών), αλλά και άλλων ακόμη Κυπρίων που μαρτυρείται ότι είχαν πολεμήσει τότε, διαψεύδει την εντύπωση που υπήρχε, ότι δήθεν οι Κύπριοι δεν είχαν τότε αγωνιστεί εναντίον των Οθωμανών εισβολέων, επειδή μισούσαν τους Βενετούς λόγω σκληρής διοίκησης και συμπεριφοράς έναντι του ντόπιου πληθυσμού.