Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Η εκκλησία της Παναγίας Αφέντρικας βρίσκεται 9 περίπου χιλιόμετρα βορειοανατολικά του Ριζοκαρπάσου. Η περιοχή γύρω από την εκκλησία, γνωστή ως Αφέντρικα, είναι τοποθεσία της μεσαιωνικής ερειπωμένης πόλης Ουρανίας.

Βλέπε λήμμα: Ουρανία

Η περιοχή  είναι γεμάτη ερείπια: θεμέλια σπιτιών, αρχιτεκτονικά μέλη (κολόνες, τρίγλυφα, μετόπες κλπ.), τρεις μισοερειπωμένες εκκλησίες κ.ά. γεμίζουν μια έκταση 1 τετραγωνικού χιλιομέτρου. Στα νότια περιορίζεται από απότομους λόφους και στα βόρεια από τη θάλασσα κι ένα μικρό όρμο, στον οποίο, διακρίνονται καθαρά λιμενοβραχίονες αρχαίου λιμανιού.

Την ύπαρξη του λιμανιού βεβαιώνει κι η ονομασία της παραθαλάσσιας περιοχής, Λιμιόνας. Στα δυτικά του λιμανιού και σε αρκετή έκταση κατά μήκος της ακτής βρίσκονται τα αρχαία νεκροταφεία της πόλης αυτής που ούτε ο Στράβωνας, ούτε ο Πτολεμαίος αναφέρουν. Τα νεκροταφεία αυτά εκτείνονται χρονολογικά από το τέλος του 6ου μέχρι τον 2ο αιώνα π.Χ. Ο Άγγλος αρχαιολόγος D. Hogarth ταύτισε την πόλη αυτή, το 1889, με την πόλη Ουρανία που κυρίευσε ο Δημήτριος ο Πολιορκητής το 306 π.Χ., σύμφωνα με τον Διόδωρο.

Βλέπε λήμμα: Δημήτριος ο Πολιορκητής

Αν και η άποψη αυτή δεν έγινε γενικά αποδεκτή, είναι λογική. Πάντως είναι βέβαιο ότι στην περιοχή της Αφέντρικας υπήρχε σημαντική πόλη, τουλάχιστον από τους Κλασσικούς χρόνους, αν όχι και νωρίτερα, που έφθασε σε μεγάλη ακμή κατά την Πρώιμη Βυζαντινή περίοδο. Η πόλη παρήκμασε βαθμιαία από τη Μέση Βυζαντινή περίοδο και εγκαταλήφθηκε πολύ αργότερα.

Κοντά στην εκκλησία ο G.D. Hogarth (1888) είχε εντοπίσει δύο τεχνητά σπήλαια στη βόρεια πλευρά του βράχου όπου βρισκόταν το ιερό της Αφροδίτης.

Βλέπε λήμμα: Ιερά της θεάς Αφροδίτης στην Κύπρο

Πηγή

Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια

Εξαρχία Πανάγιου Τάφου εν Κύπρω

Η Φωνή της Λεμεσού