Επιφανίου Κώστας
Εκδότης, ιδρυτής του Βιβλιοπωλείου ΕΛΛΑΣ
Ο Κώστας Επιφανίου υπήρξε ο ιδρυτής των εκδόσεων Κώστα Επιφανίου και του Βιβλιοπωλείου ΕΛΛΑΣ στη Λευκωσία.
Γεννήθηκε το 1936 στο κατεχόμενο χωριό Βιτσάδα της Μεσαορίας και πέθανε στις 6 Οκτωβρίου 2025 σε ηλικία 89 χρόνων. Ήταν γόνος πολυμελούς φτωχικής οικογένειας. Υπήρξε μέλος της ΕΟΚΑ, από το 1955, και τον Σεπτέμβριο του 1958 συνελήφθη και υπέστη φρικτά βασανιστήρια στην Αμμόχωστο και στην Ομορφίτα για οκτώ ημέρες, και στη συνέχεια παρέμεινε δεσμώτης των Βρετανών στα Κρατητήρια Αγίου Λουκά Βαρωσίων και Περγάμου, από όπου απολύθηκε όταν άνοιξαν τα αποικιακά στρατόπεδα συγκέντρωσης, τις ημέρες που υπογράφτηκαν οι Συμφωνίες της κυπριακής ανεξαρτησίας, στο Λονδίνο.
Βλέπε λήμμα: ΕΟΚΑ και Διανοικοτικές ταραχές
Το 1964 στις ελληνοτουρκικές διακοινοτικές ταραχές, εντάχθηκε εθελοντικά στον λόχο της περιοχής του ως ομαδάρχης και δέκα χρόνια αργότερα έδωσε το παρόν του και στον αγώνα για την υπεράσπιση της πατρίδας μας κατά την τουρκική εισβολή, το καλοκαίρι του 1974, όταν τραυματίστηκε σοβαρά. Για μεγάλο χρονικό διάστημα ο πατέρας του, Επιφάνιος Νικόλα, και ένας αδελφότεχνός του, ο Επιφάνιος Σπύρου Κυριάκου ήταν ανάμεσα στους αγνοούμενους της τουρκικής εισβολής μέχρι τον εντοπισμό των οστών τους και την ταυτοποίησή τους, πριν μερικά χρόνια.
Το 1965 βρέθηκε στην Ελλάδα, όπου εργάστηκε στην εταιρεία Grolier International, που εξέδιδε στα ελληνικά την Εγκυκλοπαίδεια Americana. Ήταν το βάπτισμα του πυρός και η εισαγωγή του στον κόσμο του βιβλίου. Κατάφερε να πείσει τον διευθυντή της Εταιρείας να επεκτείνει την επιχείρηση και στην Κύπρο και με πολλές δυσκολίες ανέλαβε διευθυντής πωλήσεων στο γραφείο Κύπρου, τον Φεβρουάριο του 1967.
Το 1973 πρωτοστάτησε στον άνοιγμα του βιβλιοπωλείου «Ελλάς», και αργότερα προχώρησε και στις εκδόσεις. Ένα από τα πρώτα του βιβλία, εκδοτικός άθλος για τις συνθήκες της εποχής και μεγάλης κυκλοφορίας, ήταν το βιβλίο του Σπύρου Παπαγεωργίου, «Κυπριακή Θύελλα, 1955-1959». Από την πρώτη του γυναίκα Παρασκευή Παναγή Μουρμούρη, από το Μαραθόβουνο, που έφυγε πρόωρα από τη ζωή, απέκτησε επτά παιδιά, εκ των οποίων οι τέσσερις συνεχίζουν την οικογενειακή παράδοση στον χώρο του βιβλίου.
Ο Κώστας Επιφανίου υπήρξε ιδρυτικό μέλος του Συνδέσμου Βιβλιοπωλών και Εκδοτών κυπριακού βιβλίου και για χρόνια υπήρξε μέλος των Συμβουλίων και των δύο συνδέσμων. Παράλληλα, για πολλά χρόνια ήταν ο κοινοτάρχης στην προσφυγιά της κατεχόμενης γενέτειράς του.
Ως προς το εκδοτικό του έργο, ο Κώστας Επιφανίου κατέχει μια εξέχουσα θέση στο χώρο των Κυπρίων εκδοτών της τελευταίας πεντηκονταετίας. Παρά το πλήθος των προβλημάτων που είχε να αντιμετωπίσει το κυπριακό βιβλίο, ειδικά τις δύσκολες δεκαετίες της ανασυγκρότησης, μετά την τουρκική εισβολή, οι εκδόσεις Επιφανίου δραστηριοποιήθηκαν σε όλους τους τομείς του κυπριακού βιβλίου και συνεργάστηκαν με δεκάδες συγγραφείς.
Ειδικά για τη νεότερη και σύγχρονη ιστορία της Κύπρου ανάμεσα στα βιβλία των εκδόσεων Επιφανίου περιλαμβάνονται ορισμένα από τα σημαντικότερα βιβλία της μέχρι τώρα σχετικής βιβλιογραφίας. Ένα έργο για το οποίο περηφανευόταν δικαίως ο Κώστας Επιφανίου και ταυτόχρονα ένα πολυδάπανο εκδοτικό εγχείρημα, ήταν η ογκώδης δίτομη μνημειώδης έκδοση «Ενωτικά Δημοψηφίσματα 1921 και 1930» (Λευκωσία 2004) που εκδόθηκε με Προλεγόμενα του Θεόδωρου Παπαδόπουλου, του πρύτανη της κυπριακής ιστοριογραφίας.
Πηγές:
Φώτο Γκάλερι
