Οικονομίδης Χ Ιωάννης

Image

Πρωτοπόρος της Τραπεζικής και του Συνεργατισμού στην Κύπρο. Γεννήθηκε στο Λευκόνοικο το 1864 από γονείς γεωργούς και πέθανε το 1934. Χάρις στον θείο του (αδελφό του πατέρα του) μητροπολίτη Κιτίου Κυπριανό Οικονομίδη, φοίτησε στο Γυμνάσιο Λεμεσού με γυμνασιάρχη τον διαπρεπή  Έλληνα φιλόλογο Ανδρέα Θεμιστοκλέους, και σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Τον Αύγουστο του 1890 αναγορεύθηκε στην Αθήνα Διδάκτωρ Νομικής και τον επόμενο μήνα πήρε άδεια και άρχισε να δικηγορεί στην Κύπρο.

 

Το 1893 συνεργάστηκε με τον δήμαρχο Λευκωσίας και άλλους και ίδρυσαν το Παγκύπριο Γυμνάσιο. Το 1895 εξελέγη βουλευτής και υπηρέτησε στο τότε Νομοθετικό Συμβούλιο ως το 1901. Το 1911 επανεξελέγη και υπηρέτησε ως βουλευτής μέχρι το 1916.

 

Θεωρείται πατέρας της Τραπεζικής στην Κύπρο γιατί ίδρυσε τον Ιανουάριο του 1899 το πρώτο τραπεζικό ίδρυμα της Κύπρου, το Ταμιευτήριον "Η Λευκωσία", με βάση καταστατικό που ετοίμασε ο ίδιος με πρότυπο τα λαϊκά ταμιευτήρια της Ιταλίας, και ανέλαβε τη διεύθυνσή του. Τον Νοέμβριο του 1901 διορίστηκε δικαστής στη Λεμεσό, θέση από την οποία παραιτήθηκε το 1909 και ανέλαβε ξανά τη διεύθυνση του Ταμιευτηρίου "Η Λευκωσία". Το δεύτερο Ταμιευτήριο δημιουργήθηκε το 1901 στη Λεμεσό. 

 

Το 1909, μια χρονιά σταθμός στην ιστορία του συνεργατικού κινήματος και αφού προηγήθηκε η ίδρυση ταμιευτηρίων σε διάφορες πόλεις και χωριά, το Ταμιευτήριο Λευκονοίκου που ιδρύθηκε την ίδια χρονιά, με πρωτοβουλία του Οικονομίδη, μετατράπηκε σε Χωρική Τράπεζα Λευκονοίκου.

Τον Νοέμβριο του ιδίου έτους υπογράφηκε  και το πρώτο καταστατικό συνεργατικής χωρικής τράπεζας στην Κύπρο, με πρωτεργάτη τον επίσης γνωστό δάσκαλο Μάρκο Χαραλάμπους, στενότατο συνεργάτη του Οικονομίδη.

Ως εκ τούτου ο Ιωάννης Χ. Οικονομίδης θεωρείται πατέρας του Συνεργατισμού· Η Χωρική Τράπεζα Λευκονοίκου, με βάση καταστατικό που ετοίμασε ο ίδιος με πρότυπο συνεργατικά ιδρύματα τύπου «Ραϊφάιξεν» της Ιταλίας, τα οποία ιδρύονται χωρίς κεφάλαια αλλά, με την απεριόριστη ευθύνη των μελών τους, άρχισαν να ελκύουν καταθέσεις και δάνεια. Έγινε και ο ίδιος μέλος και μαζί με 21 άλλους κατοίκους του χωριού ανέλαβε απεριόριστη ευθύνη για τα χρέη της Χωρικής Τραπέζης, συμπεριλαμβανομένων χρεωστικού τρεχούμενου λογαριασμού που της άνοιξε το Ταμιευτήριον η Λευκωσία και καταθέσεων από κατοίκους της Λευκωσίας. Εξελέγη και υπηρέτησε ως πρόεδρος του εποπτικού συμβουλίου της Χωρικής Τραπέζης ως το 1917 οπότε αυτή μετετράπη σε Συνεργατική Πιστωτική Εταιρεία Λευκονοίκου, με βάση τον Νόμο περί Συνεργατικών Εταιρειών που ψηφίστηκε το 1914, χάρις στις προσπάθειες του ιδίου (ήταν τότε βουλευτής). Ο νόμος εκείνος έθεσε τις αρχές πάνω στις οποίες ιδρύθηκαν από τότε μέχρι σήμερα όλες οι Συνεργατικές Πιστωτικές Εταιρείες της Κύπρου. (Βλέπε Βίντεο)

 Ταυτοχρονα ο Οικονομίδης θεωρείται και ο πρόδρομος των εμπορικών τραπεζών στη χώρα μας. 

 Το 1912, επειδή δεν υπήρχε ακόμη κανένας νόμος στην Κύπρο για ίδρυση ανωνύμων εταιρειών, έπεισε τον Άγγλο ύπατο αρμοστή της Κύπρου σερ Hamilton Goold - Adams, να εκδώσει σχετικό διάταγμα στις 19 Φεβρουαρίου 1912 (που δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Κυβερνήσεως) με το οποίο το Ταμιευτήριον "Η Λευκωσία" αναγνωρίστηκε ως «Ανώνυμος Εταιρεία» σύμφωνα με τον «Εμπορικό Οθωμανικό Κώδικα» που ίσχυε τότε στην Κύπρο. Μετονομάστηκε σε Τράπεζα Κύπρου με διάρκεια 30 ετών και με κεφάλαιο 200.000 λίρες διηρημένον εις 50.000 μετοχές αξίας 4 λίρες η καθεμιά». Η εταιρεία ενεγράφη στις 18 Δεκεμβρίου 1912.

Το 1925 ο Ιωάννης Χ. Οικονομίδης συνεργάσθηκε στην ίδρυση της Γεωργικής Τραπέζης Κύπρου, και υπηρέτησε ως μέλος του διοικητικού της συμβουλίου. Ταυτόχρονα   παρέμεινε  στην Τράπεζα Κύπρου, μέχρι και τον θάνατό του το 1934, ενώ αγωνίστηκε και για την προώθηση και εμπέδωση της συνεργατικής ιδέας. Στην έκθεση προς την Τακτική Γενική Συνέλευση των Μετόχων της Τράπεζας Κύπρου της 6ης Φεβρουαρίου 1927 αναφέρεται εκτεταμένα στις ΣΠΕ και τη συμβολή που πρέπει να διαδραματίζουν στη στήριξη των γεωργών. Η Τράπεζα παραχώρησε σε τρεις από τις εταιρείες που ίδρυσε ο ίδιος πίστωση σε τρεχούμενο λογαριασμό.