Επιφάνιος Άγιος

Το χωριό Άγιος Επιφάνιος Ορεινής

Image

 Χωριό της επαρχίας Λευκωσίας, 5 περίπου χμ. στα νοτιοδυτικά της Κλήρου και 11 περίπου χλμ. στα βόρεια του Παλαιχωρίου. Το χωριό είναι αμφίβολο εάν υφίστατο κατά τα Μεσαιωνικά χρόνια, αφού δεν μνημονεύεται σε παλαιές πηγές. Σε παλαιούς χάρτες σημειώνονται μερικά χωριά ως S. Ρifani, αλλά κανένα δεν φαίνεται να σχετιζόταν με το χωριό αυτό.

 

Γεωγραφία

Το υψόμετρο στην περιοχή του χωριού γενικά αυξάνεται από τα βόρεια προς τα νότια όπου καθίσταται βουνίσιο. Στα βόρειά του σύνορα είναι 500 περίπου μέτρα, αυξάνεται στα 620 μέτρα, στον οικισμό και στα 927 μέτρα στα νότιά του σύνορα (κορφή Χαλαρής). Το τοπίο είναι διαμελισμένο από το ρυάκι Μαρούλλενα, παραπόταμο του ποταμού του Ακακίου. Από γεωλογικής απόψεως, στη διοικητική έκταση του χωριού κυριαρχούν οι λάβες και οι διαβάσες του Οφιολιθικού Συμπλέγματος του Τροόδους. Πάνω στα πετρώματα αυτά αναπτύχθηκαν φαιοχώματα και πυριτιούχα εδάφη.

 

Τοποθετημένο σ' ένα υψόμετρο κάπου 620 μέτρων πάνω από τη θάλασσα, το χωριό περιστοιχίζεται από δάση ή χαμηλή θαμνώδη άγρια βλάστηση και δέχεται μέση ετήσια βροχόπτωση περί τα 440 χιλιοστόμετρα.

 

Οι λιγοστές καλλιέργειες περιορίζονται στα αμπέλια (οινοποιήσιμα), τις αμυγδαλιές, τα λαχανικά, τα σιτηρά, τα νομευτικά φυτά και τα όσπρια. Καλλιεργούνται επίσης οι ελιές καθώς και λίγες συκιές και εσπεριδοειδή. Η μεγαλύτερη ωστόσο έκταση του χωριού είναι ακαλλιέργητη και καταλαμβάνεται από ποικίλη φυσική βλάστηση. Μέρος του κρατικού δάσους Αδελφοί, καθώς και ολόκληρα τα μικρά κρατικά δάση Παλλούρα, Κομμόπετρα και Λούρουππας εμπίπτουν στα διοικητικά του όρια. Όπως και σ' άλλα χωριά των ορεινών περιοχών, έτσι κι εδώ εκτρέφονται κατσίκες. Ωστόσο η κτηνοτροφία είναι περιορισμένη.

 

Πληθυσμός

Παρά τη λιγοστή καλλιεργήσιμη έκταση και τα σχετικά άγονα εδάφη που βρίσκονται πάνω στις λάβες, το χωριό γνώρισε  μια  σταθερή  αύξηση  πληθυσμού. Σύμφωνα με τα υπάρχοντα στοιχεία οι πλήρεις απογραφές πληθυσμού έχουν ως ακολούθως:

 

Χρονολογία Κάτοικοι
1881 95
1891 109
1901 120
1911 151
1921 197
1931 194
1946 296
1960 310
1973 339
1976 412
1982 348
1992 352

2001

2011

338

412

 

Ιστορία

Ο Jeffery μνημονεύει το χωριό, προσθέτοντας πως είναι οικισμός «χωρίς ενδιαφέρον», ενώ ο Ρ. Γκάννις αναφέρεται στην αμφικλινή εκκλησία του 18ου αιώνα και αποδοκιμάζει τις αλλαγές που έγιναν κατά την επιδιόρθωση.

 

Η γειτνίαση του χωριού προς τον καινούργιο δρόμο Λευκωσίας- Παλαιχωριού, η σχετικά μικρή απόσταση από τη Λευκωσία και η τοποθέτησή του σ' ένα γραφικό τοπίο με ήπιους λόφους δίπλα στο δάσος, είναι θετικοί παράγοντες στην πάρα πέρα ανάπτυξη του χωριού. Άρχισαν, ήδη, να οικοδομούνται σύγχρονα σπίτια και να προσελκύεται καινούργιος πληθυσμός.

 

 

Πηγή:

  1. Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια

Φώτο Γκάλερι

Image